Polskie odznaczenia resortowe
Polskie odznaczenia resortowe (ministerialne) – nadawane na mocy decyzji ministra lub urzędnika kierującego instytucją odznaczającą. W Polsce nie mają rangi odznaczeń państwowych, które są nadawane na mocy decyzji Prezydenta RP. Zwykle mają formę medali lub odznak. Medale są noszone na lewej piersi, po polskich odznaczeniach państwowych, zwyczajowo w kolejności ich nadania. Odznaki są noszone na prawej lub lewej piersi.
Obecne odznaczenia resortowe (lista niepełna)
[edytuj | edytuj kod]Wg daty ustanowienia/zmiany[1]:
- 1951/1968/1996 – Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” – Minister ON
- 1956/1972/1982/2000 – Medal Komisji Edukacji Narodowej – Minister EN
- 1962/2004 – Odznaka „Za opiekę nad zabytkami” – Minister KiDN
- 1966/1969/1991/2012/2013 – Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju” – Minister ON
- 1969/1994/2005/2012 – Odznaka honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej” – Minister KiDN
- 1976/2016 – Medal „Opiekun Miejsc Pamięci Narodowej” – Minister KiDN
- 1986/2003 – Odznaka honorowa „Za zasługi dla ochrony zdrowia” – Minister Z
- 1988/2004 – Odznaka Honorowa za Zasługi dla Ochrony Pracy – GIP
- 1995/2003 – Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Wynalazczości” – Prezes RM
- 1996/2001/2003 – Odznaka honorowa „Zasłużony dla Łączności” – Minister IiB
- 1996/1997 – Odznaka honorowa „Zasłużony dla Systemu Badań i Certyfikacji” – Dyrektor PCBiC
- 1996/2001 – Odznaka honorowa „Zasłużony dla Rolnictwa” – Minister RiRW
- 1997/2001 – Odznaka honorowa „Zasłużony dla polskiej geologii” – Minister Ś
- 1997/2000 – Odznaka honorowa „Zasłużony Pracownik Morza” – Minister GMiŻŚ
- 1997/2000 – Odznaka honorowa „Zasłużony dla transportu RP” – Minister IiB
- 1997/2000 – Odznaka honorowa „Zasłużony dla drogownictwa” – Minister IiB
- 1997 – Odznaka honorowa „Zasłużony dla Leśnictwa” – Minister Ś
- 1997/2006 – Odznaka honorowa „Zasłużony Honorowy Dawca Krwi” – PCK
- 1997/2005 – Odznaka „Honorowy Dawca Krwi – Zasłużony dla Zdrowia Narodu” – Minister Z
- 1997/2006/2008 – Odznaka „Zasłużony dla Ochrony Przeciwpożarowej” – Minister SW
- 1997/2003/2010 – Odznaka „Za zasługi w pracy penitencjarnej” – Minister Spraw.
- 1998/2002 – Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Turystyki” – Minister SiT
- 1998/2001/2016 – Odznaka honorowa „Za zasługi dla Energetyki” – Minister R
- 1999/2002/2009/2016 – Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Geodezji i Kartografii” – Minister AiC
- 1999/2002/2013/2016 – Odznaka honorowa „Za zasługi dla budownictwa” – Minister IiB
- 1999 – Medal Wojska Polskiego – Minister ON
- 2000 – Odznaka honorowa „Zasłużony dla Kolejnictwa” – Minister IiB
- 2001 – Medal „Za Zasługi dla Policji” – Minister SW
- 2001/2016 – Odznaka honorowa „Zasłużony dla górnictwa RP” – Minister R
- 2003 – Odznaka honorowa „Za zasługi dla statystyki RP” – Prezes GUS
- 2003/2011 – Odznaka honorowa „Za Zasługi dla bankowości RP” – Prezes NBP
- 2003 – Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Finansów Publicznych RP” – Minister F
- 2004 – Medal za Zasługi dla Straży Granicznej – Minister SW
- 2005 – Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” – Minister KiDN
- 2005/2008 – Odznaka „Dawca Przeszczepu” – Minister Z
- 2009 – Odznaka Honorowa „Bene merito” – Minister SZ
- 2009 – Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Ochrony Praw Człowieka” – RPO
- 2010/2012 – Odznaka „Semper paratus” – DGSW
- 2011 – Medal „Pro Patria” – Kierownik UDSKiOR
- 2011 – Odznaka Honorowa „Za zasługi w działaniach poza granicami RP” – Minister SW
- 2011 – Odznaka Honorowa imienia gen. Stefana Roweckiego „Grota” – Szef ABW
- 2011/2013 – Odznaka Honorowa „Za zasługi w zapewnianiu bezpieczeństwa państwa poza granicami RP” – Prezes RM
- 2011/2016 – Odznaka honorowa „Zasłużony dla Przemysłu Naftowego i Gazowniczego” – Minister E
- 2012 – Odznaka „Za Zasługi dla Sportu” – Minister SiT
- 2013 – Odznaka Honorowa za Zasługi dla Ochrony Praw Dziecka – RPD
- 2013 – Odznaka Honorowa Zasłużonego dla Bezpieczeństwa w Górnictwie – Prezes WUG
- 2014 – Odznaka Honorowa za Zasługi dla Rozwoju Gospodarki RP – Minister R
- 2015 – Odznaka Honorowa za Zasługi dla Legislacji – Prezes RM
- 2015/2016 – Odznaka Honorowa za Zasługi dla Samorządu Terytorialnego – Minister AiC
- 2015 – Odznaka Honorowa Primus in Agendo – Minister RPiPS
- 2015 – Odznaka honorowa „Działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych” – Kierownik UDSKiOR
- 2015 – Medal „Reipublicae Memoriae Meritum” – Prezes IPN
- 2018 – Medal „Pro Bono Poloniae” – Kierownik UDSKiOR
- 2017/2021 – Odznaka honorowa „Zasłużony dla repatriacji” – Prezes RM
- 2019 – Odznaka okolicznościowa Medal Stulecia Utworzenia Policji Państwowej – Minister SWiA
- 2020 – Odznaka Honorowa Meritis pro Familia – Minister RPiPS
- 2020 – Odznaka okolicznościowa Medal 20-lecia Utworzenia Centralnego Biura Śledczego – Minister SWiA
- 2021 – Odznaka/Medal imienia podkomisarza Policji Andrzeja Struja – Minister SWiA
- 2021 – Odznaka Świętego Floriana „Za Zasługi dla Społeczności Lokalnej” – Minister SWiA
- 2021 – Odznaka okolicznościowa Medal Trzydziestolecia Powołania Straży Granicznej – Minister SWiA
- 2022 – Odznaka Honorowa za Zasługi dla Komunikacji Elektronicznej – Minister ds. informatyzacji
- 2022 – Odznaka Honorowa za Zasługi dla Ochrony Środowiska i Klimatu – Minister ds. klimatu
- 2022 – Medal „Zasłużony dla Nauki Polskiej Sapientia et Veritas” – Minister EiN
- 2023 – Odznaka Honorowa za Zasługi dla Polonii i Polaków za Granicą – Prezes RM
- 2023 – Odznaka Honorowa za Zasługi dla Wymiaru Sprawiedliwości – Minister Spraw.
- 2023/2024 – Odznaka Honorowa za Zasługi dla Służby Cywilnej – Prezes RM
- 2024 – Odznaka okolicznościowa Medal Stulecia Powołania Formacji Ochronnej – Minister SWiA
Dawne odznaczenia resortowe
[edytuj | edytuj kod]Odznaczenia II RP
[edytuj | edytuj kod]- Medal za Ratowanie Ginących – Minister Spraw Wewn.
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 – Minister Spraw Wojsk.
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości – PRM i ministrowie poszczególnych ministerstw
- Wawrzyn Akademicki – Minister WRiOP
- Odznaka honorowa „Gwiazda Polskiej Akademii Literatury” – Minister WRiOP
- Odznaka honorowa dla Oficerów (Równorzędnych) i Szeregowych za Czas Pobytu na Froncie
- Odznaka honorowa dla Oficerów (Równorzędnych) i Szeregowych za Rany i Kontuzje
- Odznaka honorowa dla Ochotników – Minister Spraw Wojsk.
- Państwowa Odznaka Sportowa – Przewodniczący WKWF
- Państwowa Odznaka Motorowa – Przewodniczący PUWFiPW
- Odznaki Personelu Latającego – Naczelny Wódz
- Odznaka „Znak Pancerny” – Minister Spraw Wojsk.
- Odznaka „Znak Wojsk Łączności” – Minister Spraw Wojsk.
- Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych – GISZ
- Odznaki przysposobienia wojskowego
- Wojskowe żetony strzeleckie
- Odznaka za Władanie Bronią Konno
- Odznaka Grenadierska
- Odznaka Celowniczego C.K.M.
- Odznaczenia za prace wynalazcze
- Medal dla Hodowców Koni dla Potrzeb Armii
- Odznaczenia za produkcję owczarską i lniarską
- Odznaka za Wybitne Zasługi w Pracy w Rzemiośle
- Odznaka za Długoletnią Pracę w Przemyśle Przetwórczym
- Odznaka za Długoletnią Pracę w Przemyśle Górniczym (Hutniczym)
- Odznaka pamiątkowa Pięciolecia Polskiego Sądownictwa Państwowego
- Odznaka pamiątkowa Pięciolecia Polskiego Więziennictwa Cywilnego
- Odznaka pamiątkowa Dziesięciolecia Istnienia Więziennictwa Polskiego
- Odznaczenia państwowe nadawane na wystawach gospodarczych
- Odznaczenia państwowe nadawane na Powszechnej Wystawie w 1929 r. w Poznaniu
- Odznaka pamiątkowa „Za ofiarną pracę”
- Odznaka honorowa „Za ofiarną pracę”
- Odznaka honorowa dla Korespondentów Rolnych Głównego Urzędu Statystycznego
Odznaczenia II RP na obczyźnie
[edytuj | edytuj kod]Odznaczenia PRL
[edytuj | edytuj kod]- Odznaka „10 lat w Służbie Narodu” (1954/1962-1974)
- Odznaka „20 lat w Służbie Narodu” (1964-1974)
- Odznaka „400 lat Poczty Polskiej” (1958-1989)
- Odznaka „Zasłużony Pracownik Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska” (1973-1985)
- Odznaka „W Służbie Penitencjarnej” (1959–1997)
- Odznaka honorowa dla korespondentów Głównego Urzędu Statystycznego (1958-1989)
- Odznaka honorowa „Zasłużonemu Działaczowi ORMO” (1967-1989)
- Odznaka honorowa „Zasłużony Pracownik Rady Narodowej” (1969-1976)
- Odznaka „Przodownik Pracy” (1949-1974)
- Odznaka „Zasłużony Przodownik Pracy” (1949-1974)
- Odznaka „Przodownik Pracy Socjalistycznej” (1974-1982)
- Odznaka „Zasłużony Przodownik Pracy Socjalistycznej” (1974-1982)
Odznaczenia PRL i III RP (ust. w PRL)
[edytuj | edytuj kod]- Według daty uchylającego aktu normatywnego
30 maja 1990[2]
30 listopada 1990[5]:
- Odznaka „Za zasługi w obronie granic PRL”
- Odznaka „Za zasługi w ochronie porządku publicznego”
- Odznaka „W Służbie Narodu”
24 sierpnia 1991[6]:
11 października 1991[7]
16 października 1992[8]
25 sierpnia 1993[9]
- Odznaka „Budowniczy Huty Katowice”
- Odznaka „Budowniczy Nowej Huty”
- Odznaka Przysposobienia Sanitarnego
- Odznaka honorowa „Za 1.000.000 km lotu”
28 listopada 1995[10]
- Odznaka „Racjonalizator Produkcji”
- Odznaka „Zasłużony Racjonalizator Produkcji”
- Odznaka „Zasłużony dla Wynalazczości i Racjonalizacji”
10 kwietnia 1996[11]:
- Medal za Wybitne Osiągnięcia Sportowe
- Odznaka honorowa „Odznaka Mistrza”
- Odznaka honorowa „Zasłużony Pracownik Morza”
- Odznaka „Mistrz Sportu”
- Odznaka „Wzorowego Sprzedawcy”
- Odznaka „Wzorowy Księgarz”
- Odznaka „Zasłużony dla Energetyki”
- Odznaka „Zasłużony dla Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego”
- Odznaka „Za zasługi dla przemysłu chemicznego”
- Odznaka „Za zasługi dla rozwoju przemysłu maszynowego”
- Odznaka „Za zasługi dla transportu PRL”
- Odznaka „Zasłużony dla polskiej geologii”
- Odznaka „Zasłużony drukarz”
- Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury Fizycznej”
- Odznaka „Zasłużony Działacz Turystyki”
- Odznaka „Zasłużony Mistrz Sportu”
- Odznaka „Zasłużony Pracownik Handlu i Usług”
- Odznaka „Zasłużony Pracownik Handlu Zagranicznego”
- Odznaka „Zasłużony Pracownik Przemysłu Lekkiego”
- Odznaka „Zasłużony Pracownik Rolnictwa”
- Odznaka „Zasłużony Pracownik Łączności”
- Odznaka „Przodujący Drogowiec”
- Odznaka „Za wzorową pracę w służbie weterynaryjnej”
- Odznaka „Za zasługi w dziedzinie geodezji i kartografii”
6 lipca 1996[12]
30 listopada 1999[13]
21 stycznia 2000[14]:
- Odznaka honorowa „Wzorowy Kierowca”
- Odznaka honorowa „Za wzorową pracę w służbie zdrowia”
- Odznaka honorowa „Za zasługi dla gospodarki przestrzennej”
- Odznaka honorowa „Za zasługi dla ochrony pracy”
- Odznaka honorowa „Za zasługi dla ochrony zdrowia”
- Odznaka honorowa „Za zasługi dla oświaty”
- Odznaka honorowa „Za zasługi dla statystyki PRL”
- Odznaka honorowa „Zasłużony dla bankowości PRL”
- Odznaka honorowa „Zasłużony dla górnictwa PRL”
- Odznaka honorowa „Zasłużony Pracownik Informacji Naukowo-Technicznej”
4 czerwca 2000[15]
22 grudnia 2000[16]:
- Odznaka „Za zasługi dla finansów PRL”
- Odznaka „Za Zasługi dla Obrony Cywilnej”
- Odznaka „Za zasługi w zwalczaniu powodzi”
- Odznaka „Zasłużony dla ubezpieczeń społecznych”
- Odznaka „Zasłużony Opiekun Społeczny”
17 czerwca 2005[17]:
25 kwietnia 2022[18]:
Data zniesienia nieznana[19]:
Odznaczenia III RP
[edytuj | edytuj kod]- Medal „Pro Memoria” (2005-2011)[20][21]
- Odznaka „Zasłużony dla Służby Celnej” (1999/2010-2017)
- Odznaka Honorowa za Zasługi dla Skarbowości RP (2012-2018)[22][23]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Ustawa z dnia 21 grudnia 1978 r. o odznakach i mundurach (Dz.U. 1978 nr 31 poz. 130. – Akty wykonawcze)
- ↑ Uchwała nr 84 Rady Ministrów z dnia 30 maja 1990 r. w sprawie uznania niektórych uchwał Rady Ministrów ogłoszonych w Monitorze Polskim za nieobowiązujące (M.P. z 1990 r. nr 24, poz. 181)
- ↑ Uchwała nr 147 Rady Ministrów z dnia 9 czerwca 1972 r. w sprawie ustanowienia odznaki „Zasłużony Pracownik Przemysłu Spożywczego i Skupu” (M.P. z 1972 r. nr 31, poz. 170)
- ↑ Zarządzenie Ministra Przemysłu Spożywczego i Skupu z dnia 12 marca 1973 r. w sprawie ustalenia wzoru odznaki „Zasłużony Pracownik Przemysłu Spożywczego i Skupu”, zasad i trybu jej przyznawania i wręczania oraz sposobu noszenia (M.P. z 1973 r. nr 14, poz. 90)
- ↑ Uchwała nr 188 Rady Ministrów z dnia 30 listopada 1990 r. w sprawie uchylenia niektórych uchwał Rady Ministrów (M.P. z 1990 r. nr 46, poz. 351)
- ↑ Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz.U. z 2022 r. poz. 1969)
- ↑ Uchwała nr 139 Rady Ministrów z dnia 11 października 1991 r. w sprawie uznania niektórych uchwał Rady Ministrów i Prezydium Rządu ogłoszonych w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” za nieobowiązujące (M.P. z 1991 r. nr 33, poz. 241)
- ↑ Ustawa z dnia 16 października 1992 r. Przepisy wprowadzające ustawę o orderach i odznaczeniach, uchylające przepisy o tytułach honorowych oraz zmieniające niektóre ustawy (Dz.U. z 1992 r. nr 90, poz. 451)
- ↑ Uchwała Nr 74 Rady Ministrów z dnia 25 sierpnia 1993 r. w sprawie uznania niektórych uchwał Rady Ministrów i Prezydium Rządu ogłoszonych w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” oraz niektórych uchwał Rady Ministrów niepublikowanych za nieobowiązujące (M.P. z 1993 r. nr 43, poz. 428)
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 listopada 1995 r. w sprawie ustanowienia odznaki honorowej „Zasłużony dla Wynalazczości”, ustalenia jej wzoru oraz zasad i trybu nadawania, a także noszenia (Dz.U. z 1996 r. nr 3, poz. 17)
- ↑ Uchwała nr 48 Rady Ministrów z dnia 10 kwietnia 1996 r. w sprawie uznania niektórych uchwał Rady Ministrów i jej organów za nieobowiązujące (M.P. z 1996 r. nr 29, poz. 301)
- ↑ Ustawa z dnia 18 stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej (Dz.U. z 1996 r. nr 25, poz. 113)
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 listopada 1999 r. w sprawie ustanowienia odznaki honorowej „Za zasługi dla budownictwa”, ustalenia jej wzoru, zasad i trybu nadawania oraz sposobu noszenia (Dz.U. z 2000 r. nr 1, poz. 2)
- ↑ Ustawa z dnia 21 stycznia 2000 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej (Dz.U. z 2000 r. nr 12, poz. 136)
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 kwietnia 2000 r. w sprawie odznaki honorowej „Zasłużony dla Służby Celnej” (Dz.U. z 2000 r. nr 41, poz. 477)
- ↑ Ustawa z dnia 22 grudnia 2000 r. o zmianie niektórych upoważnień ustawowych do wydawania aktów normatywnych oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 2000 r. nr 120, poz. 1268)
- ↑ Ustawa z dnia 17 czerwca 2005 r. o zmianie ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej oraz o zmianie ustawy o systemie oświaty (Dz.U. z 2005 r. nr 131, poz. 1091)
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 25 kwietnia 2022 r. w sprawie ustanowienia Odznaki Honorowej za Zasługi dla Ochrony Środowiska i Klimatu, ustalenia jej wzoru oraz zasad i trybu nadawania i noszenia (Dz.U. z 2022 r. poz. 1100)
- ↑ Zarządzenie Ministra Komunikacji z dnia 16 listopada 1973 r. w sprawie wydania regulaminu odznaki „Przodujący Kolejarz” (M.P. z 1973 r. nr 52, poz. 295)
- ↑ Informacja o Medalu Pro Memoria. udskior.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-07-07)].. www.udskior.gov.pl (UDSKiOR)
- ↑ Nowy medal za zasługi w upamiętnianiu walki o niepodległość Polski. muzeum-ak.pl, 2011-12-05. [dostęp 2016-12-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-20)].
- ↑ Dz.U. z 2012 r. poz. 521
- ↑ Dz.U. z 2018 r. poz. 25
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Stefan Oberleitner: Odznaki honorowe (resortowe) PRL 1944-1989. Rzeszów: PTN, 2000
- Wiesław Bończa-Tomaszewski: Kodeks orderowy. Przepisy obowiązujące posiadaczy orderów, odznaczeń, medali i odznak. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1939, s. 240-274.