Plac Artura Zawiszy w Warszawie

Plac Artura Zawiszy w Warszawie
	Filtry, Stara Ochota
	; Widok na plac z powietrza, od zachodu.
Państwo	Polska
Miejscowość	Warszawa
	Położenie na mapie Warszawy Plac Artura Zawiszy w Warszawie
	Położenie na mapie Polski Plac Artura Zawiszy w Warszawie
	Położenie na mapie województwa mazowieckiego Plac Artura Zawiszy w Warszawie
	52°13′28,0″N 20°59′20,0″E/52,224444 20,988889
	Multimedia w Wikimedia Commons

Plac Artura Zawiszy – plac w Warszawie w dzielnicy Ochota, u zbiegu ulic: Alej Jerozolimskich, ul. Raszyńskiej, ul. Grójeckiej i ul. Towarowej.

Pochodzenie nazwy

W 1833 w miejscu obecnego placu odbyła się egzekucja Artura Zawiszy^[1]. Nazwę nadano w czerwcu 1929^[2].

Historia

W 1770 w biegnących tędy Okopach Lubomirskiego utworzono rogatki i plac postojowy na trasie prowadzącej do osiedla Nowa Jerozolima.

W 1818 na placu wzniesiono dwa klasycystyczne pawilony rogatkowe (rogatki Jerozolimskie) według projektu Jakuba Kubickiego^[3]^[4]. Sam plac został wytyczony po roku 1823 u zbiegu Alej Jerozolimskich, ul. Grójeckiej (wtedy zwanej Szosą Krakowską) i dróg biegnących wzdłuż Okopów Lubomirskiego (dziś ulice Raszyńska i Towarowa). W latach 1823–1824 nadano mu owalny kształt i połączono z Nową Drogą Jerozolimską, czyli obecnymi Alejami Jerozolimskimi^[5].

7 września 1831, w czasie powstania listopadowego, stoczono tutaj walkę z wojskami Imperium Rosyjskiego pod dowództwem Iwana Paskiewicza. Po powstaniu położony na peryferiach miasta plac stał się miejscem egzekucji skazańców politycznych^[6].

Po wybudowaniu w roku 1844 torów Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej plac stracił połączenie z ul. Towarową, przywrócone dopiero w roku 1930. Po zniwelowaniu otaczających Warszawę Okopów Lubomirskiego około 1875 możliwa stała się zabudowa okolic. Pierwszą mieszkalną zabudowę placu stanowił wybudowany przed rokiem 1914 murowany dom u zbiegu ulic Raszyńskiej i Grójeckiej, będący obok rogatek jedynym budynkiem przy placu aż do lat 20., kiedy to powstała kamienica Lewandowskich u zbiegu Alej Jerozolimskich i ul. Raszyńskiej.

Około roku 1909 przez plac przeprowadzono linię tramwaju elektrycznego, która tutaj kończyła się pętlą. W 1930 przerzucono nad torami dawnej Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej wiadukt, przywracając połączenie placu z ul. Towarową.

W 1942 rogatki Jerozolimskie zostały rozebrane przez Niemców^[7]. Otaczające plac kamienice zostały zniszczone w 1944 i nie zostały po wojnie odbudowane.

W latach 1962–1963 przebudowano całkowicie układ komunikacyjny placu, tworząc rondo.

W latach 60. i latach 70. przez plac przebiegały drogi międzynarodowe E7 i E82^[8]^[9]^[10].

W latach 90. znajdował się w ciągu dróg krajowych nr 2 i 7^[11] oraz stanowił punkt początkowy ówczesnej drogi krajowej nr 719^[11]. Był także fragmentem przebiegu tras europejskich E30 i E77.

Ważniejsze obiekty

Obiekty nieistniejące

Rogatki Jerozolimskie

Przypisy

↑ Aleksander Gieysztor, Janusz Durko: Warszawa. Jej dzieje i kultura. Warszawa: Arkady, 1980, s. 350. ISBN 83-213-2958-6.
↑ Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 376. ISBN 83-86619-97X.
↑ Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 262.
↑ Piotr Biegański: Architektura Ochoty [w:] Dzieje Ochoty. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973, s. 105.
↑ Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 1010. ISBN 83-01-08836-2.
↑ Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 263.
↑ Dariusz Walczak i in.: Tramwajem przez Stadt Warschau, czyli okupacyjne dzieje warszawskiej komunikacji miejskiej w latach 1939–1945. Rybnik: Wydawnictwo Eurosprinter, 2016, s. 74. ISBN 978-83-63652-19-7.
↑ Plan Warszawy, wyd. 1, Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1963 .
↑ Plan Warszawy, wyd. 1, Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1970 .
↑ Plan Warszawy, wyd. 5, Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1973 .
↑ ^a ^b Warszawa: atlas aglomeracji 1:20 000. Wyd. pierwsze. Warszawa: Polskie Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1996. ISBN 83-7000-086-X.

Bibliografia

Encyklopedia Warszawy, Praca zbiorowa pod kierunkiem Barbary Petrozolin-Skowrońskiej, Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa 1994, ISBN 83-01-08836-2

[1] Aleksander Gieysztor, Janusz Durko: Warszawa. Jej dzieje i kultura. Warszawa: Arkady, 1980, s. 350. ISBN 83-213-2958-6.

[2] Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 376. ISBN 83-86619-97X.

[3] Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 262.

[4] Piotr Biegański: Architektura Ochoty [w:] Dzieje Ochoty. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973, s. 105.

[5] Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 1010. ISBN 83-01-08836-2.

[6] Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 263.

[7] Dariusz Walczak i in.: Tramwajem przez Stadt Warschau, czyli okupacyjne dzieje warszawskiej komunikacji miejskiej w latach 1939–1945. Rybnik: Wydawnictwo Eurosprinter, 2016, s. 74. ISBN 978-83-63652-19-7.

[warszawa-ppwk63-8] Plan Warszawy, wyd. 1, Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1963 .

[warszawa-ppwk70-9] Plan Warszawy, wyd. 1, Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1970 .

[warszawa-ppwk73-10] Plan Warszawy, wyd. 5, Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1973 .

[ppwk96-11] Warszawa: atlas aglomeracji 1:20 000. Wyd. pierwsze. Warszawa: Polskie Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1996. ISBN 83-7000-086-X.

[1]