Patologia

Patologia (z języka greckiego πάθος „pathos” – cierpienie i -λογία „-logia” – przyrostek tworzący rzeczowniki oznaczające gałęzie nauki) – nauka będąca dziedziną medycyny, zajmująca się badaniem przyczyn, mechanizmów powstawania i rozwoju, a także skutków chorób^[1]^[2]. W Europie Środkowej wyróżnia się wewnątrz niej patomorfologię (anatomię patologiczną), zajmującą się zmianami morfologicznymi komórek, narządów i tkanek oraz patofizjologię (fizjologię patologiczną), zajmującą się chorobowymi zmianami czynnościowymi; w krajach anglosaskich natomiast anatomię patologiczną (ang. pathology) i patologię kliniczną (ang. clinical pathology)^[2].

Patologia rozumiana jako nauka bada etiologię, patogenezę, zmiany morfologiczne i zmiany czynnościowe w przebiegu chorób^[2]. W miarę rozwoju tych badań powstały bardziej szczegółowe działy:

Pochodne znaczenie słowa w języku potocznym

Słowo patologia w języku nauk medycznych i biologicznych oznacza stan chorobowy, a w naukach socjologicznych oznacza zachodzącą nieprawidłowość w zjawiskach społecznych (patologia społeczna)^[3]. Z tych definicji słowo przeniknęło do języka potocznego, nabierając nowych znaczeń i cech.

Potocznie i pogardliwie patologią określa się miejsca, osoby bądź grupy, charakteryzujące się zjawiskami społecznej patologii i demoralizacji. Patologia jest także pejoratywnym określeniem efektu źle wykonanej pracy, najczęściej technicznej (np. w budownictwie).

Po utrwaleniu słowa patologia w języku mówionym, wzorem nazewnictwa naukowego, powszechnym stało się dodawanie przedrostka pato- do wyrazów określających ww. ludzi, grupy, miejsca bądź sfery działalności (np. patostreaming, patopraca, patoinfluencer, patocelebryci, patointeligencja, patodeweloperka)^[4]

Przypisy

↑ patologia, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2019-02-14] .
↑ ^a ^b ^c JerzyJ. Stachura JerzyJ., WenancjuszW. Domagała WenancjuszW., Patologia znaczy słowo o chorobie. Tom I. Patologia ogólna, Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 2003, s. 3–4, ISBN 83-88857-65-7 .
↑ patologia. Słownik języka polskiego PWN. [dostęp 2019-02-14].
↑ AgnieszkaA. Cierpich-Kozieł AgnieszkaA., O patocelebrytach i patointeligencji, czyli o nowych złożeniach z (produktywnym) członem pato-, „Język Polski” (Rocznik CII, z. 4 (2022)), 31 grudnia 2022, Język Polski, 102(4), 5–20, ISSN 0021-6941 [dostęp 2024-11-01] (pol.).

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[PWN_1-1] patologia, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2019-02-14] .

[Stachura_2003-2] JerzyJ. Stachura JerzyJ., WenancjuszW. Domagała WenancjuszW., Patologia znaczy słowo o chorobie. Tom I. Patologia ogólna, Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 2003, s. 3–4, ISBN 83-88857-65-7 .

[PWN_2-3] tologia. Słownik języka polskiego PWN. [dostęp 2019-02-14].

[4] AgnieszkaA. Cierpich-Kozieł AgnieszkaA., O patocelebrytach i patointeligencji, czyli o nowych złożeniach z (produktywnym) członem pato-, „Język Polski” (Rocznik CII, z. 4 (2022)), 31 grudnia 2022, Język Polski, 102(4), 5–20, ISSN 0021-6941 [dostęp 2024-11-01] (pol.).

[1]