Pas cnoty

Pas cnoty, opaska syryjska – przyrząd stosowany w Europie między XII a XIX wiekiem w celu powstrzymywania kobiety od cudzołóstwa i masturbacji^[1]^[2].

Najczęściej wykonywano go z metalu w formie obejmującego kobietę ciasno w talii poziomego drutu lub skórzanego pasa, który zamykano na zatrzask zaopatrzony w zamek z kluczem. Do pasa poziomego montowano pionowy element zasłaniający srom, co uniemożliwiało odbycie stosunku płciowego. Element pionowy zaopatrzony był w małe otwory umożliwiające kobiecie załatwianie naturalnych potrzeb fizjologicznych, a dodatkowe kolce miały zapobiec próbom włożenia przez otwór nawet własnego palca. Pas cnoty był bardzo niewygodny i utrudniał utrzymanie higieny osobistej, co często powodowało bolesne otarcia i związane z tym choroby^[3].

Pas cnoty miał być używany przez wyższe warstwy społeczne, jak np. rycerstwo oraz przez kupców^[4]. Dzięki niemu mężczyzna, zabierając ze sobą klucz do pasa cnoty, mógł wyjechać na długotrwałą wyprawę wojenną bądź w interesach z przekonaniem, że jego żona nie zajdzie wtedy w ciążę i nie urodzi nieślubnego dziecka, np. w wyniku zdrady małżeńskiej lub gwałtu. W rzeczywistości ani pas cnoty ani jego przedstawienia w formie ilustracji nie są znane przed XV wiekiem, a i później służył raczej jako narzędzie związane z zawodową prostytucją. Istnieje też hipoteza, że mógł być narzędziem kary wprowadzonym w wyniku zmian w sądownictwie wraz z nadejściem nowożytności^[5]^[6]. Jego stosowanie w celu kontroli kobiecej seksualności poświadczone jest w XIX w.

Współcześnie istnieją również pasy cnoty dla mężczyzn, które składają się z drucianej klatki lub pojemnika zasłaniającego genitalia.

Przypisy

↑ Waldemar Kuligowski: Miłość na Zachodzie. Historia antropologiczna. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2004, s. 116-119. Cytat: Pas cnoty, nazywany najpierw... opaską syryjską (pierwotnie bowiem narodził się na terenach dzisiejszego Jemenu, Somalii, Sudanu i Etiopii)... zapewnić miał dwie rzeczy: niemożność zażywania pozamałżeńskich rozkoszy z innymi mężczyznami, ale także uniemożliwienie kobiecie praktyk masturbacji.
↑ Guy Bechter: Cztery kobiety Boga. Ladacznica, czarownica, święta, głupia gęś. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog, 2001, s. 72-73. Cytat: Około 1280 r. w Padwie wynaleziono pasy cnoty.
↑ Elizabeth Abbott: Historia celibatu. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2003, s. 281-282. Cytat: W rzeczywistości pasy cnoty spotykało się wyjątkowo rzadko. Nie były mitycznym jednorożcem, istniały naprawdę, ale o wiele częściej występowały w literaturze i wyobraźni ludu, a w Europie jedynie najokrutniejsi i najbardziej opętani wizją niewierności mężowie zmuszali żony do noszenia tych przyrządów. Jednak faktycznie tych nieszczęśliwych niewiast były setki. Skrępowanie, niewygoda, upokorzenie, a nierzadko bolesne otarcia – oto straszna cena gwarancji wyłączności w dostępie do ich ciała…Pas cnoty torturował kobiety z krwi i kości, ale jako metafora w literaturze i kulturze ludowej podniecał miliony ludzi.
↑ Marian Filar: Liberalizm i rygoryzm seksualny. Zarys historyczny. [w:] Seksuologia kulturowa, (red.) Kazimierz Imieliński. Warszawa: PWN, 1984, s. 250. Cytat: To nie wyjeżdżający na wyprawy krzyżowe rycerze, lecz podróżujący w interesach kupcy florenccy wymyślili przecież pasy cnoty.
↑ Albrecht Classen: The Medieval Chastity Belt. A Myth-Making Process. New York u. a.: Palgrave, Macmillan 2007.
↑ Eva Larrass: Der Keuschheitsgürtel, Phantasie und Wirklichkeit. In: Waffen- und Kostümkunde. Band 34, 1992, S. 1–12.

[1] Waldemar Kuligowski: Miłość na Zachodzie. Historia antropologiczna. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2004, s. 116-119. Cytat: Pas cnoty, nazywany najpierw... opaską syryjską (pierwotnie bowiem narodził się na terenach dzisiejszego Jemenu, Somalii, Sudanu i Etiopii)... zapewnić miał dwie rzeczy: niemożność zażywania pozamałżeńskich rozkoszy z innymi mężczyznami, ale także uniemożliwienie kobiecie praktyk masturbacji.

[2] Guy Bechter: Cztery kobiety Boga. Ladacznica, czarownica, święta, głupia gęś. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog, 2001, s. 72-73. Cytat: Około 1280 r. w Padwie wynaleziono pasy cnoty.

[3] Elizabeth Abbott: Historia celibatu. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2003, s. 281-282. Cytat: W rzeczywistości pasy cnoty spotykało się wyjątkowo rzadko. Nie były mitycznym jednorożcem, istniały naprawdę, ale o wiele częściej występowały w literaturze i wyobraźni ludu, a w Europie jedynie najokrutniejsi i najbardziej opętani wizją niewierności mężowie zmuszali żony do noszenia tych przyrządów. Jednak faktycznie tych nieszczęśliwych niewiast były setki. Skrępowanie, niewygoda, upokorzenie, a nierzadko bolesne otarcia – oto straszna cena gwarancji wyłączności w dostępie do ich ciała…Pas cnoty torturował kobiety z krwi i kości, ale jako metafora w literaturze i kulturze ludowej podniecał miliony ludzi.

[4] Marian Filar: Liberalizm i rygoryzm seksualny. Zarys historyczny. [w:] Seksuologia kulturowa, (red.) Kazimierz Imieliński. Warszawa: PWN, 1984, s. 250. Cytat: To nie wyjeżdżający na wyprawy krzyżowe rycerze, lecz podróżujący w interesach kupcy florenccy wymyślili przecież pasy cnoty.

[5] Albrecht Classen: The Medieval Chastity Belt. A Myth-Making Process. New York u. a.: Palgrave, Macmillan 2007.

[6] Eva Larrass: Der Keuschheitsgürtel, Phantasie und Wirklichkeit. In: Waffen- und Kostümkunde. Band 34, 1992, S. 1–12.

[1]