Park Narodowy Una

Park Narodowy Una

Nacionalni park Una

Wodospad na rzece Una
park narodowy
Państwo	Bośnia i Hercegowina
Data utworzenia	29 maja 2008
Powierzchnia	19 800 ha[1]
Położenie na mapie Bośni i Hercegowiny Park Narodowy Una
44°29′49″N 16°09′29″E/44,496944 16,158056
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Park Narodowy Una (bośn. Nacionalni park Una) – park narodowy w północno-zachodniej części Bośni i Hercegowiny utworzony w 2008 roku wokół górnego biegu rzeki Una i dolnego rzeki Unac. Park rozciąga się wzdłuż granicy z Chorwacją i znajduje się w odległości ok. 30 km od Parku Narodowego Jezior Plitwickich^[2].

Bogactwo przyrodnicze doliny Umy od dawna stanowiło przedmiot zainteresowania przyrodników. W 1985 r. powstało społeczne stowarzyszenie, które postawiło sobie za cel objęcie tego regionu ochroną instytucjonalną. W 2001 r. stowarzyszenie wraz z władzami miasta Bihać wystąpiły do rządu Federacji Bośni i Hercegowiny z wnioskiem o utworzenie na przedmiotowym terenie parku narodowego^[3]. Park Narodowy Una o powierzchni 19 800 ha został utworzony na mocy ustawy z 29 maja 2008 roku „Prawo o Parku Narodowym Una”^[1]. Powstał on w celu ochrony terenów wokół górnego biegu rzeki Una i Unac.

Warunki ekologiczne w parku umożliwiają rozwój różnorodnych zbiorowisk roślinnych i występowanie tu bogatej flory obejmującej ponad 1900 gatunków (rośnie tu ponad 52% wszystkich gatunków obecnych w Bośni i Hercegowinie)^[4].

Ok. 2/3 powierzchni Parku pokrywają lasy, których część podlega ochronie ścisłej. Dominują buczyny, których najcenniejsze fragmenty zachowały się w północnej części Parku, w masywie Ljutoča (1168 m n.p.m.) i V. Ljutoča (941 m n.p.m.). Pozostałe obszary pokrywają liściaste lasy mieszane ze znacznym udziałem kilku gatunków dębów. W wyższych położeniach, na kamienistych zboczach, dominują kserotermiczne zespoły z dębem omszonym, grabem wschodnim i chmielograbem europejskim. Gatunki te, występujące tu w formach krzaczastych, tworzą zwarte łany trudne do przebycia. Na łagodniejszych stokach i głębszych, żyźniejszych glebach, rosną dąbrowy z dębem burgundzkim i bezszypułkowym. W niższych położeniach, na wilgotniejszych stanowiskach, spotkamy lasy z dębem szypułkowym i grabem pospolitym. Dna szerszych dolin rzecznych zajmują lasy łęgowe z wierzbą białą i olszą czarną^[3].

Na obszarze parku występują rzadkie gatunki roślin, m.in.: goryczka żółta (Gentiana lutea), goryczka kropkowana (Gentiana punctata), szarotka alpejska (Leontopodium alpinum) i kosodrzewina (Pinus mugo)^[4]. Do endemitów należy dzwonek uński (Campanula unensis), którego nazwa gatunkowa pochodzi od rzeki Una, oraz kosaciec Iris reichenbachii var. bosniaca^[4].

Ssaki W parku występuje ok. 60 gatunków ssaków^[5]. Z dużych drapieżników są to niedźwiedź brunatny (6-7 osobników) i wilk (jedna wataha rodzinna). Liczna jest wydra^[3]. Z gatunków rzadziej spotykanych występuje tu śnieżnik europejski (Chionomys nivalis) i nornik alpejski (Microtus multiplex)^[5].

Ptaki Na terenie parku odnotowano ponad 120 gatunków ptaków^[6]. Występują tu gatunki takie jak: głuszec zwyczajny (Tetrao urogallus), jarząbek zwyczajny (Tetrastes bonasia), derkacz zwyczajny (Crex crex), orzeł przedni (Aquila chrysaetos), sokół wędrowny (Falco peregrinus)^[6].

Gady i płazy W parku stwierdzono występowanie 12 gatunków gadów^[7] i 10 gatunków płazów^[8]. Należą do nich: łusecznica wspaniała (Algyroides nigropunctatus), Iberolacerta horvathi, Lacerta agilis bosnica, Arheolacerta horvathi, traszka bladoskóra (Triturus carnifex), salamandra czarna (Salamandra atra), odmieniec jaskiniowy (Proteus anguinus)^[7][8].

Ryby W wodach na terenie parku występuje 15 gatunków ryb^[8]. Należą do nich: lipień pospolity (Thymallus thymallus), głowacz białopłetwy (Cottus gobio), kleń (Leuciscus cephalus), strzebla potokowa (Phoxinus phoxinus)^[8].

Połączenie rzek Una i Unac

Odmieniec jaskiniowy (Proteus anguinus)