Parapiesma variabile

	Parapiesma variabile
	(Fieber, 1844)
	; Imago
	; Larwa
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	pluskwiaki
Podrząd	pluskwiaki różnoskrzydłe
Rodzina	płaszczyńcowate
Podrodzina	Piesmatinae
Rodzaj	Parapiesma
Gatunek	Parapiesma variabile
Synonimy
	Zosmenus variabile Fieber, 1844; Piesma variabile (Fieber, 1844); Piesma (Parapiesma) variabile (Fieber, 1844); Piesma variabile var. brevicornis Rey, 1888;
	Zosmenus variabile Fieber, 1844; Piesma variabile (Fieber, 1844); Piesma (Parapiesma) variabile (Fieber, 1844); Piesma variabile var. brevicornis Rey, 1888;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Parapiesma variabile – gatunek pluskwiaka z podrzędu różnoskrzydłych i rodziny płaszczyńcowatych. Zamieszkuje krainę palearktyczną od Półwyspu Iberyjskiego po Syberię i Azję Środkową.

Taksonomia

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1844 roku przez Franza Xavera Fiebera jako Zosmenus variabile^[1].

Morfologia

Pluskwiak o ciele długości od 2,25 do 2,9 mm. Ubarwienie miewa od jasnoszarego przez szarozielone po szarobrązowe i może być ono jednorodne lub brązowo plamkowane, przy czym przedplecze jest zawsze jednobarwne co odróżnia go od P. salsolae. Głowa ma prawie równoległe wyrostki policzkowe o zaokrąglonych wierzchołkach. Czułki mają trzeci człon krótszy niż połowa szerokości ciała, od 1,15 do 1,3 raza dłuższy niż czwarty. Ubarwienie czwartego członu jest przynajmniej u wierzchołka ciemne, pozostałych zaś członów w całości jasne. Przedplecze jest silnie uwypuklone, w części przednio-środkowej zaopatrzone w trzy podłużne żeberka, z których środkowe jest krótkie i słabo zaznaczone. W częściach bocznych przedplecza występują blaszki, które na przedzie są szersze i zaopatrzone w jeden lub dwa szeregi oczek, z tyłu zaś węższe, zawsze z jednym szeregiem oczek. Krawędzie boczne przedplecza mają przebieg sinusoidalny, lekko pośrodku wcięty. Zapiersie jest prostokątne, znacznie dłuższe niż szersze^[2].

Ekologia i występowanie

Owad ten zasiedla stanowiska suche i nasłonecznione, rzadziej wilgotniejsze, jednak zawsze o piaszczystym podłożu. Jest fitofagiem ssącym soki takich roślin jak bebłek błotny, karmnik rozesłany, komosy, połonicznik nagi i solanka kolczysta^[2].

Gatunek palearktyczny o rozsiedleniu eurosyberyjskim^[2]. W Europie znany jest z Portugalii, Hiszpanii, Francji, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Polski, Białorusi, Ukrainy, Czech, Węgier, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Serbii, Czarnogóry, Mołdawii, Bułgarii, Macedonii Północnej, Grecji i europejskiej części Rosji^[3]^[4]. W Azji wykazany został z Syberii^[2] i Kazachstanu. Niepewne dane pochodzą z Algierii w Afryce Północnej^[4]. W Polsce spotykany był jedynie na południu kraju, a jego jedyne współczesne stwierdzenie pochodzi z Górnego Śląska^[5]. Z kolei na „Czerwonej liście gatunków zagrożonych Republiki Czeskiej” umieszczony jest jako gatunek krytycznie zagrożony wymarciem (CR)^[6].

Przypisy

↑ F.X. Fieber: Entomologische Monographien. Leipzig: Verlag von Johann Ambrosius Barth, 1844.
↑ ^a ^b ^c ^d Barbara Lis. Płaszczyńcowate – Piesmatidae, smukleńcowate – Berytidae, kowalowate – Pyrrhocoridae. „Klucze do oznaczania owadów Polski”. 18 (9), 2007.
↑ Parapiesma variabile (Fieber, 1844). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2021-10-10].
↑ ^a ^b Pablo M. Dellapé, Thomas J. Henry, David C. Eades: species Parapiesma variabile (Fieber, 1844). [w:] Lygaeoidea Species File (Version 5.0/5.0) [on-line]. [dostęp 2021-10-10].
↑ Grzegorz Gierlasiński: Parapiesma variabile . Rozmieszczenie. [w:] Pluskwiaki Różnoskrzydłe (Hemiptera: Heteroptera) Polski [on-line]. 2013-2021. [dostęp 2021-10-10].
↑ Jan Farkač, David Král, Martin Škorupík: Červený seznam ohrožených druhů České republiky. Bezobratlí. List of threatened species in the Czech Republic. Invertebrates.. Praha: Agentura ochrany přírody a krajiny ČR, 2005. ISBN 80-86064-96-4.

[Fieber-1] F.X. Fieber: Entomologische Monographien. Leipzig: Verlag von Johann Ambrosius Barth, 1844.

[Lis-2] Barbara Lis. Płaszczyńcowate – Piesmatidae, smukleńcowate – Berytidae, kowalowate – Pyrrhocoridae. „Klucze do oznaczania owadów Polski”. 18 (9), 2007.

[fe-3] Parapiesma variabile (Fieber, 1844). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2021-10-10].

[lsf-4] Pablo M. Dellapé, Thomas J. Henry, David C. Eades: species Parapiesma variabile (Fieber, 1844). [w:] Lygaeoidea Species File (Version 5.0/5.0) [on-line]. [dostęp 2021-10-10].

[Gierlasiński-5] Grzegorz Gierlasiński: Parapiesma variabile . Rozmieszczenie. [w:] Pluskwiaki Różnoskrzydłe (Hemiptera: Heteroptera) Polski [on-line]. 2013-2021. [dostęp 2021-10-10].

[Farkacetal-6] Jan Farkač, David Král, Martin Škorupík: Červený seznam ohrožených druhů České republiky. Bezobratlí. List of threatened species in the Czech Republic. Invertebrates.. Praha: Agentura ochrany přírody a krajiny ČR, 2005. ISBN 80-86064-96-4.

[1]