Parafia św. Michała Archanioła w Czarni
53°16′06″N 21°36′47″E/53,268333 21,613056.jpg) kościół parafialny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Adres |
Czarnia 12 |
| Data powołania |
1982 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Diecezja | |
| Dekanat | |
| Kościół | |
| Proboszcz |
ks. Jan Wróbel |
| Wezwanie | |
| Wspomnienie liturgiczne |
21 września |
Położenie na mapie gminy Kadzidło  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu ostrołęckiego  | |
| 53°16′06″N 21°36′47″E/53,268333 21,613056
| |
Parafia pw. Świętego Michała Archanioła w Czarni – parafia rzymskokatolicka należąca do dekanatu Kadzidło, diecezji łomżyńskiej, metropolii białostockiej.
Historia
[edytuj | edytuj kod]W 1921 społeczności wsi Czarnia i Brzozowa, powołując się na zbyt dużą odległość od kościoła w Lipnikach, zbudowała własną świątynię i plebanię. Z braku zrozumienia ich potrzeb przez administrację kościelną i cywilną mieszkańcy tych wsi zgodzili się, by raz na dwa tygodnie do Czarni przyjeżdżał ksiądz z Lipnik. Ta sytuacja trwała do 1964. Następnie kościołem w Czarni administrował proboszcz parafii Kuzie. Ks. Stanisław Jakacki założył osobne księgi: chrztów (od 1952), pogrzebów (1953) i ślubów (od 1959)[1].
Po II wojnie światowej wznowiono starania o stworzenie parafii w Czarnej. Biskup łomżyński Czesław Falkowski zapowiedział delegatom parafii, że jeśli będą mieć kapłana ze swojej wsi, to możliwe jest powołanie osobnej parafii. W 1963 święcenia kapłańskie przyjął ks. Józef Wyzner pochodzący z Czarni[1].
Z dniem 23 grudnia 1964 w Czarni powstał samodzielny ośrodek duszpasterski pw. św. Michała Archanioła[1]. W Czarni na stałe zamieszkał kapłan[2], ks. Piotr Łada, który zorganizował życie parafialne. Z kolei ks. Sławomir Idźkowski uporządkował i założył księgi wieczyste parafii[1].
Parafia w Czarni została erygowana 1 stycznia 1982[1].
W parafii kilkakrotnie (1971, 1984, 1989) organizowano misje. W 2013 do parafii sprowadzono relikwie św. Faustyny Kowalskiej[1].
W latach 1964–1970 parafia liczyła ok. 700–800 osób. W 2014 parafię zamieszkiwało ok. 400 osób[1].
Opusty w parafii obchodzone są 29 września, w uroczystość św. Michała Archanioła, oraz 13 czerwca we wspomnienie św. Antoniego Padewskiego[2].
Majątek parafii
[edytuj | edytuj kod]
Cmentarz kościelny
[edytuj | edytuj kod]Na cmentarzu kościelnym, położonym w północno-wschodniej części wsi Czarnia, przy drodze przez wieś, znajdują się: kościół i dzwonnica. Na wschód od cmentarza usytuowano plebanię i podwórze, a w południowo-zachodnim narożniku ogrodzenia dzwonnicę. W pozostałych trzech kierunkach rozciągają się lasy i pola uprawne. Kościół jest zwrócony fasadą na południe. Ks. Stanisław Jakacki z Kuziów, zajmujący się kościołem w Czarni od 1958, ogrodził cmentarz przykościelny siatką. Na osi fasady kościoła zlokalizowano bramę główną. W zachodnim i wschodnim boku ogrodzenia wyznaczono boczne bramki. Piaszczyste otoczenie kościoła pokryto warstwą grubej trawiastej darniny. Ksiądz zorganizował prace związane z wykonaniem betonowego chodnika wokół kościoła. Przy ogrodzeniu od wschodu i północy rosną lipy[3].
Na cmentarzu kościelnym stoi figura św. Antoniego wykonana przez rzeźbiarza Stanisława Bacławskiego w 2012. Jest też pomnik Jana Pawła II oraz grota z figurą Matki Bożej wzorowana na grocie z Lourdes. Pomnik i grota, podobnie jak odnowiony krzyż misyjny, w 2014 zostały poświęcone przez biskupa łomżyńskiego Janusza Stepnowskiego[1].
Kościół
[edytuj | edytuj kod]Powstał w 1921 kosztem mieszkańców Czarni i Brzozowej. Projekt wykonał Rudolf Macura[4].
Dzwonnica
[edytuj | edytuj kod]Budynek wystawiono ok. 1925 na cmentarzu przykościelnym. Dzwonnica jest zwrócona frontem w kierunku północnym, drewniana, konstrukcji słupowo-ramowej. Dzwonnica jest dwukondygnacyjna. Kondygnacja górna jest węższa i niższa. Pokrywa ją namiotowy dach z ocynkowanej blachy. Między kondygnacjami zamontowano daszki okapowe. Dzwonnica jest zewnątrz oszalowana: w kondygnacji dolnej pionowo, w górnej poziomo. Stoi na kamiennej i otynkowanej podmurówce, na planie kwadratu. Ramy ścian wystawiono z nożycami krzyżakami. Podwaliny osłonięto deskami. Belki stropowe połączono z oczepami, skrzyżowane w układzie poprzecznym i podłużnym, poza licem zrębu wysuwając ostatki. Na ostatkach belek widoczne płetwie. Końcówki krokwi dachowych w dolnej kondygnacji tworzą dach okapowy. Więźba dachowa jest drewniana, krokwiowa z mnichem. Dzwony wiszą na drewnianymi belkowym stelażu wspartym na belkach w górnej kondygnacji. Dźwięk wydobywa się przez prześwity skrzynkowe z deskową przesłoną. Posadzki oraz schody zewnętrzne są betonowe. Drzwi główne są jednoskrzydłowe i filongowe[3].
Dzwonnica ma ok. 144 m³ kubatury, a powierzchnia użytkowa wynosi 16 m²[3].
Dzwonnicę remontowano w latach 80. XX wieku[3].
Cmentarz
[edytuj | edytuj kod]Cmentarz zlokalizowano na niewielkim wzniesieniu ok. 500 m od świątyni[5]. Na przełomie lat 50. i 60. XX wieku ks. Stanisław Jakacki ogrodził cmentarz siatką[1]. W 1983 nekropolia miała 0,51 ha powierzchni. W dokumentacji zabytku podano, że najstarszy zachowany wówczas nagrobek pochodził z 1925[5]. Na cmentarzu są jednak starsze nagrobki, jak np. mogiła Henryka Brzeziaka z Szafrank, który zmarł 24 listopada 1911[1].
Cmentarz wpisany do rejestru zabytków (A-543 z 18 stycznia 1986)[6].
Plebania
[edytuj | edytuj kod]Została zbudowana przez ks. Jerzego Steca w 1976. Jest murowana[1].
Duchowieństwo
[edytuj | edytuj kod]Rektorzy samodzielnego ośrodka duszpasterskiego
[edytuj | edytuj kod]- ks. Piotr Łada (1964–1970)
- ks. Jerzy Stec (1970–1981)
- ks. Władysław Archacki (1981–1982)
Proboszczowie
[edytuj | edytuj kod]- ks. Władysław Archacki (1982–1988)
- ks. Janusz Filipkowski (1988–1991)
- ks. Stanisław Rowiński (1991–1994)
- ks. Jan Figoń (1994–1997)
- ks. Marek Truszczyński (1997–1999)
- ks. Krzysztof Malinowski (1999–2007)
- ks. Andrzej Osowski (2007–2010)
- ks. Karol Żochowski (2010–2013)[1]
- ks. Sławomir Idźkowski (2013–2014 administrator, 2014–2018 proboszcz)[7]
- ks. Artur Michalak (2018–2019)[7]
- ks. Artur Ryszewski (2019–? administrator)[8]
- ks. Jan Wróbel[2]
Księża pochodzący z parafii
[edytuj | edytuj kod]Zasięg parafii
[edytuj | edytuj kod]Do parafii należą wierni z miejscowości: Czarnia, Baba (część) i Brzozowa[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l m Józef Wyzner, Krótki zarys dziejów wsi i parafii Czarnia (gmina Kadzidło) i okolicznych miejscowości, Czarnia 2014, s. 56–71, 77, 85, 87.
- ↑ a b c d Czarnia k. Lipnik – Parafia pw. św. Michała Archanioła [online], diecezja.lomza.pl [dostęp 2021-02-12] (pol.).
- ↑ a b c d Dzwonnica [online], zabytek.pl [dostęp 2022-09-03] (pol.).
- ↑ Czarnia [online], www.kosciolydrewniane.pl [dostęp 2022-09-03].
- ↑ a b Cmentarz rzymskokatolicki [online], zabytek.pl [dostęp 2022-09-03] (pol.).
- ↑ Rejestr Zabytków Delegatura Ostrołęka [online] [dostęp 2022-09-01].
- ↑ a b Duszpasterze. Parafia pw. św. Michała Archanioła w Czarni [online], parafiaczarnia.pl [dostęp 2022-09-03].
- ↑ Anna Wołosz, Zmiany księży w diecezji łomżyńskiej. Gdzie odchodzą księża i kto przychodzi na ich miejsce [online], Tygodnik Ostrołęcki, 8 lipca 2019 [dostęp 2022-09-03] (pol.).
- ↑ Ks. Prałat Józef Wyzner [online], parafiaczarnia.pl [dostęp 2022-09-03].