Pachystropheus

Pachystropheus – rodzaj wymarłego zauropsyda żyjącego w późnym triasie (retyk). Jego szczątki odnaleziono w południowo-zachodniej Anglii. Jego szczątki opisała Erika von Huene w 1935^[1]. Zostało to przeoczone, a ponownego opisu dokonali Storrs i Gower w 1993. Autorzy ci sklasyfikowali Pachystropheus jako przedstawiciela kladu Choristodera; jeśli jego przynależność do tej grupy zostałaby potwierdzona, byłby on najstarszym znanym przedstawicielem Choristodera, starszym o 45 milionów lat od środkowojurajskiego rodzaju Cteniogenys, i dowodziłby istnienia tej grupy już w triasie^[2]. Ich wnioski zostały jednak zakwestionowane przez Evans i Hechta (1993), zdaniem których cechy morfologiczne, które Storrs i Gower uznali za dowodzące przynależności Pachystropheus do Choristodera, są w rzeczywistości spotykane u wielu innych wodnych lub ziemnowodnych grup gadów^[3]. Evans i Manabe (1999) przeprowadzili analizę kladystyczną, z której wynika, że Pachystropheus był przedstawicielem Choristodera i taksonem siostrzanym do japońskiego rodzaju Shokawa; autorzy podkreślili jednak, że taka pozycja filogenetyczna Pachystropheus nie jest pewna^[4]. Także Renesto (2005) uznał przynależność Pachystropheus do Choristodera za niepotwierdzoną; stwierdził też występowanie podobieństw w budowie szkieletu pozaczaszkowego między Pachystropheus a rodzajem Endennasaurus zaliczanym do grupy Thalattosauria, choć nie przesądzał, czy owe podobieństwa są dowodem bliskiego pokrewieństwa Pachystropheus z Endennasaurus czy też są jedynie rezultatem konwergencji^[5].

Według Duffina (1978) P. rhaeticus najprawdopodobniej jest młodszym synonimem gatunku Rysosteus oweni, którego holotypem jest pojedynczy kręg odkryty niedaleko Aust na południowym zachodzie Anglii^[6] (rodzaj Rysosteus opisał w 1842 r. Richard Owen, nie nadając mu jednak epitetu gatunkowego; dopiero w 1890 r. Arthur Woodward i Charles Sherborn ustanowili dla niego epitet gatunkowy oweni). Według Storrsa (1994) nie można jednak potwierdzić, że R. oweni i P. rhaeticus to ten sam gatunek, gdyż holotyp R. oweni zaginął, a opis Owena nie jest na tyle dokładny, by umożliwić porównania; stąd autor utrzymał Pachystropheus jako odrębny rodzaj, jednocześnie uznając R. oweni za nomen dubium^[7].