Ołeksandr Bielawski

Ołeksandr Bielawski

Ołeksandr Bielawski, Porto Carras 2011
Data i miejsce urodzenia	17 grudnia 1953 Lwów
Obywatelstwo	ZSRR Ukraina Słowenia (od 1996)
Tytuł szachowy	arcymistrz (1975)
Ranking FIDE	2505 (01.05.2022)
Ranking krajowy FIDE	6[1]
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Ołeksandr Bielawski, ukr. Олександр Бєлявський (ur. 17 grudnia 1953 we Lwowie) – ukraiński szachista i trener szachowy (FIDE Senior Trainer od 2004), reprezentant Słowenii od 1996, arcymistrz od 1975 roku.

W 1971 r. został w Groningen wicemistrzem Europy juniorów do lat 20, a w 1973 r. w Teesside – mistrzem świata juniorów w tej samej kategorii wiekowej. Czterokrotnie zdobył tytuł mistrza Związku Radzieckiego (1974, 1980, 1987, 1990). W latach 80. i 90. należał do ścisłej światowej czołówki. Od 1982 r. regularnie uczestniczył w rozgrywkach o tytuł mistrza świata, dwukrotnie awansując do grona pretendentów: w 1983 r. w ćwierćfinale meczu pretendentów uległ Garriemu Kasparowowi 3 – 6^[2], natomiast w 1985 r. w turnieju pretendentów w Montpellier zajął VI-VII m^[3]. Był również pięciokrotnym uczestnikiem pucharowych turniejów o tytuł mistrza świata, dwukrotnie awansując do IV rundy (najlepszej szesnastki): w 1997 r. przegrał w tej fazie rozgrywek z Nigelem Shortem^[4], a w 2004 – z Aleksandrem Griszczukiem^[5]. W 1996 r. zdobył w Grize tytuł indywidualnego mistrza Słowenii.

Wielokrotnie reprezentował ZSRR, Ukrainę i Słowenię w rozgrywkach drużynowych, m.in.:

• piętnastokrotnie na olimpiadach szachowych (w latach 1982, 1984, 1988, 1990, 1992, 1996, 1998, 2000, 2002, 2004, 2006, 2008, 2010, 2012, 2014); siedmiokrotny medalista: wspólnie z drużyną – czterokrotnie złoty (1982, 1984, 1988, 1990) oraz indywidualnie – srebrny (1984 – za wynik rankingowy) i dwukrotnie brązowy (1982 – na IV szachownicy, 1984 – na I szachownicy)^[6],
• dwukrotnie na drużynowych mistrzostwach świata (w latach 1985, 1989); czterokrotny medalista: wspólnie z drużyną – dwukrotnie złoty (1985, 1989) oraz indywidualnie – złoty (1989 – na II szachownicy) i srebrny (1985 – na V szachownicy)^[7],
• jedenastokrotnie na drużynowych mistrzostwach Europy (w latach 1983, 1989, 1992, 1997, 1999, 2001, 2003, 2005, 2007, 2009, 2011); czterokrotny medalista: wspólnie z drużyną – dwukrotnie złoty (1983, 1989) i srebrny (1992) oraz indywidualnie – srebrny (1983 – na V szachownicy)^[8].

Oprócz tego, w 1984 r. był najlepszym zawodnikiem drugiego meczu ZSRR – Reszta świata, zdobywając 3½ pkt w 4 partiach.

Na swoim koncie posiada wiele samodzielnych bądź dzielonych zwycięstw w turniejach międzynarodowych, m.in.:

• 1970 – Suchumi,
• 1972 – Sombor,
• 1978 – Alicante, Kijów,
• 1979 – Bogota, Frunze,
• 1980 – Bukareszt, Taszkent, Wiedeń (wspólnie z Borysem Spasskim i Johnem Nunnem),
• 1981 – Tilburg,
• 1982 – Sarajewo (turniej Bosna),
• 1984 – Wijk aan Zee (turniej Hoogovens, wspólnie z Wiktorem Korcznojem),
• 1985 – Londyn,
• 1986 – Tilburg, Soczi (wspólnie ze Svetozarem Gligoriciem i Rafaelem Waganjanem),
• 1989 – Amsterdam (turniej OHRA), Aker Brygge,
• 1990 – Monachium, Amsterdam (turniej OHRA),
• 1993 – Belgrad,
• 1994 – León (turniej szachowy),
• 1996 – Polanica-Zdrój (memoriał Akiby Rubinsteina), Bled, Graz, Čačak,
• 1998 – Frankfurt nad Menem (szachy szybkie, wspólnie z Janem Timmanem),
• 1999 – Portoroż (memoriał Milana Vidmara),
• 2000 – Pula (turniej strefowy),
• 2001 – Portoroż (memoriał Milana Vidmara),
• 2002 – Lublana, Kopenhaga (turniej Politiken Cup, wspólnie z Siergiejem Tiwiakowem i Rubenem Felgaerem),
• 2003 – Portoroż (memoriał Milana Vidmara, wspólnie z Emilem Sutowskim),
• 2005 – Portoroż (memoriał Milana Vidmara), Minneapolis (wspólnie z Arturem Jusupowem, Jewgienijem Najerem i Ildarem Ibragimowem),
• 2010 – Szentgotthárd,
• 2015 – Nova Gorica^[9].

W latach 80. i 90. Bielawski był wielokrotnie notowany w pierwszej dziesiątce listy rankingowej FIDE^[10] (najwyższy osiągnięty ranking: 2710 punktów 1 lipca 1997 r., co wówczas odpowiadało ósmej pozycji na świecie^[11]).

W 1985 został odznaczony Orderem Przyjaźni Narodów.

Jest autorem bądź współautorem kilku książek o tematyce szachowej.

• Winning Endgame Technique, Batsford 1995, ISBN 0-7134-7512-9.
• Winning Endgame Strategy, Batsford 2000, ISBN 0-7134-8446-2.
• Modern Endgame Practice, Batsford 2000, ISBN 0-7134-8740-2 (wszystkie trzy wspólnie z Adrianem Michalczyszynem)
• Caro-Kann-Verteidigung – richtig gespielt, Beyer 1996, ISBN 3-89168-035-X (wspólnie z Anatolijem Karpowem)

• W.Litmanowicz, J. Giżycki, „Szachy od A do Z”, tom I, Warszawa 1986, s. 81–82
• ChessBase Megabase 2008
• Individual Calculations: Beliavsky, Alexander (ang.)

• Ołeksandr Bielawski – wybrane partie szachowe (ang.)
• Ołeksandr Bielawski – profil na stronie FIDE (ang.)