Nowodwór (gromada w powiecie ryckim)

Nowodwór – dawna gromada, czyli najmniejsza jednostka podziału terytorialnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1954–1972.

Gromady, z gromadzkimi radami narodowymi (GRN) jako organami władzy najniższego stopnia na wsi, funkcjonowały od reformy reorganizującej administrację wiejską przeprowadzonej jesienią 1954^[1] do momentu ich zniesienia z dniem 1 stycznia 1973^[2], tym samym wypierając organizację gminną w latach 1954–1972^[3][4].

Gromadę Nowodwór z siedzibą GRN w Nowodworze utworzono – jako jedną z 8759 gromad na obszarze Polski^[3] – w powiecie garwolińskim w woj. warszawskim, na mocy uchwały nr VI/10/2/54 WRN w Warszawie z dnia 5 października 1954. W skład jednostki weszły obszary dotychczasowych gromad^[5] Borki, Grabowce, Nowodwór i Zawitała ze zniesionej gminy Ułęż w tymże powiecie^[6]. Dla gromady ustalono 20 członków gromadzkiej rady narodowej^[7].

1 stycznia 1956 gromada weszła w skład nowo utworzonego powiatu ryckiego w tymże województwie^[8].

31 grudnia 1959 do gromady Nowodwór przyłączono wsie Lendo Wielkie i Niedźwiedź oraz kolonie Kalinowy Dół i Zielony Kąt ze znoszonej gromady Walentynów w tymże^[9] powiecie^[10].

31 grudnia 1960 z gromady Nowodwór wyłączono kolonię Kalinowy Dół, włączając ją do gromady Wola Gułowska w powiecie łukowskim w woj. lubelskim oraz wieś Walentynów, włączając ją do gromady Łysobyki w powiecie radzyńskim, również w woj. lubelskim^[11][12].

Gromada przetrwała do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy gminnej^[13]. 1 stycznia 1973 w powiecie ryckim utworzono gminę Nowodwór^[14] (od 1999 gmina leży ponownie w powiecie ryckim, lecz w woj. lubelskim).