Mroczek brunatny
Eptesicus fuscus[1] | |||||
(Palisot de Beauvois, 1796) | |||||
Systematyka | |||||
Domena | |||||
---|---|---|---|---|---|
Królestwo | |||||
Typ | |||||
Gromada | |||||
Infragromada | |||||
Rząd | |||||
Nadrodzina | |||||
Rodzina | |||||
Podrodzina | |||||
Plemię | |||||
Rodzaj |
Eptesicus | ||||
Gatunek |
mroczek brunatny | ||||
| |||||
| |||||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[24] | |||||
Mroczek brunatny[25] (Eptesicus fuscus) – gatunek ssaka z podrodziny mroczków (Vespertilioninae) w obrębie rodziny mroczkowatych (Vespertilionidae).
Taksonomia
[edytuj | edytuj kod]Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1796 roku francuski przyrodnik Palisot de Beauvois nadając mu nazwę Vespertilio fuscus[2]. Holotyp pochodził z Filadelfii, w Pensylwanii, w Stanach Zjednoczonych[26]. Jedyny przedstawiciel rodzaju mroczek (Eptesicus).
Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają jedenaście podgatunków[27]. Podstawowe dane taksonomiczne podgatunków (oprócz nominatywnego) przedstawia poniższa tabelka:
Podgatunek | Oryginalna nazwa | Autor i rok opisu | Miejsce typowe |
---|---|---|---|
E. f. bahamensis | Vespertilio fuscus bahamensis | G.S. Miller, 1897 | Nassau, New Providence, Bahamy[28]. |
E. f. bernardinus | Eptesicus fuscus bernardinus | Rhoads, 1902 | „Dolina San Bernardino”, w pobliżu San Bernardino, Kalifornia, Stany Zjednoczone[28]. |
E. f. dutertreus | Vespertilio dutertreus | P. Gervais, 1837 | Kuba[28]. |
E. f. hispaniolae | Eptesicus hispaniolae | G.S. Miller, 1918 | Constanza, na wysokości 5000 ft (1524 m), Dominikana[28]. |
E. f. miradorensis | Scotophilus miradorensis | H. Allen, 1866 | Mirador, Veracruz, Meksyk[28]. |
E. f. osceola | Eptesicus fuscus osceola | Rhoads, 1902 | Tarpon Springs, Hrabstwo Pinellas, Floryda, Stany Zjednoczone[28]. |
E. f. pallidus | Eptesicus pallidus | Young, 1908 | Boulder, Hrabstwo Boulder, Kolorado, Stany Zjednoczone[28]. |
E. f. peninsulae | Vespertilio fuscus peninsulae | O. Thomas, 1908 | Sierra de la Laguna, Kalifornia Dolna, Meksyk[28]. |
E. f. petersoni | Eptesicus fuscus petersoni | Silva-Taboada, 1974 | jaskinia Lagos, Cerro de las Guanábanas, Isla de la Juventud, Kuba[28]. |
E. f. wetmorei | Eptesicus wetmorei | H.H.T. Jackson, 1916 | Maricao, na wysokości 1375 ft (419 m), Portoryko[28]. |
Etymologia
[edytuj | edytuj kod]- Eptesicus: gr. επτην eptēn „latać”; οικος oikos „dom”[29].
- fuscus: łac. fuscus „brązowy, ciemny, czarny”[30].
- bahamensis: Bahamy (hiszp. baja mar „płytkie morze”)[31].
- bernardinus: San Bernardino, Kalifornia, Stany Zjednoczone[21].
- dutertreus: gr. δυτης dutēs „nurek”, od δυω duō „nurkować, zanurzać się”[32]; τρεω treō „uciec ze strachu”[33].
- hispaniolae: fr. Hispaniola „Haiti”[18].
- miradorensis: Mirador, Veracruz, Meksyk[12].
- osceola: Osceola (1804–1838), północnoamerykański Indianin, wódz Seminolów podczas ich drugiej wojny z białymi Amerykanami[22].
- pallidus: łac. pallidus „blady”, od pallere „być bladym”[34].
- peninsulae: łac. paeninsulae lub peninsulae „półwyspowy”, od paeninsula lub peninsula „półwysep”, od paene „prawie, niemal”; insula „wyspa”[35].
- petersoni: Randolph L. Peterson (1920–1989), kanadyjski teriolog[23].
- wetmorei: dr Frank Alexander Wetmore (1886–1978), amerykański ornitolog[17][36].
Zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Mroczek brunatny występuje w Ameryce zamieszkując w zależności od podgatunku[27]:
- E. fuscus fuscus – południowo-wschodnia Kanada i wschodnie Stany Zjednoczone.
- E. fuscus bahamensis – Bahamy (wyspy New Providence i San Salvador).
- E. fuscus bernardinus – południowo-zachodnia Kanada (Kolumbia Brytyjska) i zachodnie Stany Zjednoczone.
- E. fuscus dutertreus – Bahamy (wyspy Andros, Exumas, Long, Crooked i Acklins), Kuba i Kajmany (Cayman Brac).
- E. fuscus hispaniolae – Jamajka i Haiti.
- E. fuscus miradorensis – większość Meksyku, Ameryka Środkowa i Andy w zachodniej Wenezueli, północnej Kolumbii i północnym Ekwadorze.
- E. fuscus osceola – Floryda, południowo-wschodnie Stany Zjednoczone.
- E. fuscus pallidus – zachodnio-środkowa Kanada, środkowe, zachodnio-środkowe i południowo-zachodnie Stany Zjednoczone oraz północno-zachodni i północno-środkowy Meksyk.
- E. fuscus peninsulae – Kalifornia Dolna Południowa, północno-zachodni Meksyk.
- E. fuscus petersoni – Isla de la Juventud (Kuba).
- E. fuscus wetmorei – Portoryko, Dominika i Barbados.
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Długość ciała (bez ogona) 53–82 mm, długość ogona 34–56 mm, długość ucha 10–20 mm, długość tylnej stopy 8–14 mm, długość przedramienia 39–54 mm; masa ciała 11–23 g[37]. Wzór zębowy: I C P M = 32[37]. Kariotyp wynosi 2n = 50 i FN = 48 z akrocentrycznymi autosomami i chromosomem Y oraz submetacentrycznym chromosomem X[37].
Ekologia
[edytuj | edytuj kod]Środowisko
[edytuj | edytuj kod]Mroczki brunatne dawniej żyły w lasach. Stopniowo przyzwyczajały się do obecności ludzi i dziś spędzają najczęściej lato w pobliżu ich siedzib. Sypiają najczęściej na strychach domów, lub w stodołach, choć również obecnie część z nich wykorzystuje kryjówki naturalne, głównie dziuple drzew.
Śpiące mroczki trzymają się podłoża nogami, w pozycji głową w dół. Niekiedy wiszą samotnie, kiedy indziej w niewielkich skupieniach. W ciągu dnia mogą zawieszać się na korze drzew lub, w regionach pustynnych, na wielkich kaktusach saguaro. Zimą spotkać je można w opuszczonych sztolniach lub tunelach.
Nietoperze te odpoczywają w ciemnych, chłodnych i niezbyt wilgotnych miejscach. Nie lubią mrozów ani temperatur przekraczających 33 °C.
Pożywienie
[edytuj | edytuj kod]Pokarm mroczka brunatnego składa się wyłącznie z owadów, chwytanych niemal wyłącznie w powietrzu.
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Vespertilio carolinensis É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1806.
- ↑ Nomen nudum.
- ↑ Nie Vesperus melanopterus Jentink, 1904.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Eptesicus fuscus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b A.M.F.J. Palisot de Beauvois: Catalogue raisonné du museum, de Mr. C. W. Peale, membre de la société philosophique de Pensylvanie. Philadelphia: De l’imprimerie de Parent, 1796, s. 18. (fr.).
- ↑ É. Geoffroy Saint-Hilaire. Memoire sur le genre et les espèces de Vespertilion, l’un des genres de famille de Chauve-souris. „Annales du Muséum d’histoire naturelle”. 8, s. 193, 1806. (fr.).
- ↑ C.S. Rafinesque. Further discoveries in natural history made during a journey through the western region of the United States. „The American Monthly Magazine and Critical Review”. 3, s. 445, 1820. (ang.).
- ↑ C.S. Rafinesque. Animals, I class. Mastosia. — The Sucklers. „Annals of Nature”. 1, s. 2, 1820. (ang.).
- ↑ A.G. Desmarest: Mammalogie, ou, Description des espèces de mammifères. Cz. 1. Paris: Chez Mme. Veuve Agasse, imprimeur-libraire, 1820, s. 136, seria: Encyclopédie méthodique. (fr.).
- ↑ T. Say: Chapter IX. Animals — Sioux and Omawhaw Indians — Winter residence at Engineer Cantonment. W: J. Edwin: Account of an expedition from Pittsburgh to the Rocky Mountains, performed in the years 1819 and '20. Cz. 1. Philadelphia: H.C. Carey and I. Lea, 1823, s. 167 (przypis). (ang.).
- ↑ P. Gervais. Note sur les Mammifères des Antilles. „Annales des Sciences Naturelles, Zoologie”. Seconde série. 8, s. 61, 1837. (fr.).
- ↑ J.E. Gray. Descriptions of some Mammalia discovered in Cuba by W. S. MacLeay, Esq. „Annals of Natural History”. 4, s. 4, 1840. (ang.).
- ↑ C.J. Temminck: Monographies de mammalogie, ou Description de quelques genres de mammifères, dont les espèces ont été observées dans les d1fférens Musées de l’Europe. T. 2. Leiden: C. C. van der Hoek, 1835–1841, s. 235. (fr.).
- ↑ J.E. Gray: List of the specimens of Mammalia in the collection of the British museum. London: The Trustees, 1843, s. 30. (ang.).
- ↑ a b H. Allen. Notes on the Vespertilionidae of Tropical America. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 18, s. 287, 1866. (ang.).
- ↑ G.S. Miller. Revision of the North American bats of the family Vespertilionidæ. „North American Fauna”. 13, s. 101, 1897. (ang.).
- ↑ O. Thomas. On new mammals from western Mexico and Lower California. „The Annals and Magazine of Natural History”. Seventh series. 1, s. 43, 1898. (ang.).
- ↑ W. Stone. Notes on a collection of Californian mammals. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 56, s. 590, 1904. (ang.).
- ↑ R.T. Young. Notes on the distribution of Colorado mammals, with a description of a new species of bat (Eptesicus pallidus) from Boulder. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 60, s. 408, 1908. (ang.).
- ↑ a b H.H.T. Jackson. A new bat from Porto Rico. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 29, s. 37, 1916. (ang.).
- ↑ a b G.S. Miller. Three new bats from Haiti and Santo Domingo. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 31, s. 39, 1918. (ang.).
- ↑ O. Thomas. On Neotropical bats of the genus Eptesicus. „The Annals and Magazine of Natural History”. Ninth series. 5 (28), s. 361, 1920. (ang.).
- ↑ H.H. Shamel. A new Eptesicus from Jamaica. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 58, s. 107, 1945. (ang.).
- ↑ a b Rhoads 1902 ↓, s. 619.
- ↑ a b Rhoads 1902 ↓, s. 618.
- ↑ a b G. Silva-Taboada. Nueva subespecie de Eptesicus fuscus (Chiroptera: Vespertilionidae) para Isla de Pinos. „Poeyana”. 128, s. 1–5, 1974. (hiszp.).
- ↑ B. Miller i inni, Eptesicus fuscus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2022-1 [dostęp 2022-07-30] (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński, W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 116. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Eptesicus (Eptesicus) fuscus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-07-30].
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 236. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j A. Kurta & R.H. Baker. Eptesicus fuscus. „Mammalian Species”. 356, s. 1, 1990. DOI: 10.2307/3504258. (ang.).
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 268, 1904. (ang.).
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, fuscus [dostęp 2022-07-30] .
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, bahamensis [dostęp 2022-07-30] .
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 77.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 241.
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, pallidus [dostęp 2022-07-30] .
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, peninsulae [dostęp 2022-07-30] .
- ↑ B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 442–443. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
- ↑ a b c R. Moratelli, C. Burgin, V. Cláudio, R. Novaes, A. López-Baucells & R. Haslauer: Family Vespertilionidae (Vesper Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 843. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- S.N. Rhoads. On the common brown bats of peninsular Florida and southern California. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 53, s. 618–619, 1902. (ang.).
- Edmund C. Jaeger , Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1-256, OCLC 637083062 (ang.).
- The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).