Miasteczko akademickie Uniwersytetu Opolskiego

Uniwersytet Opolski
DS "Mrowisko", najstarszy akademik na terenie miasteczka
Państwo	Polska
Miejscowość	Opole
Rok otwarcia	1954
Adres	ul. Grunwaldzka 31 45-054 Opole
Liczba studentów	1783
Liczba domów akademickich	4
Położenie na mapie Polski Miasteczko akademickie w Oolu
50°40′07″N 17°56′31″E/50,668611 17,941944
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Miasteczko akademickie Uniwersytetu Opolskiego (do 1994 miasteczko akademickie Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Powstańców Śląskich w Opolu) – miasteczko uniwersyteckie Uniwersytetu Opolskiego grupujące głównie wydziały opolskiej uczelni oraz domy studenckie. Zlokalizowane jest w centrum miasta. Całość kompleksu jest sukcesywnie wznoszona od lat 50. XX w.

Miasteczko studenckie Uniwersytetu Opolskiego położone jest w centrum Opola, w północno-wschodniej części Śródmieścia. Jest ono oddalone od Rynku o około 810 m. Całość przybiera formą zbliżoną do trójkąta. Jego granice wykreślają ulice: Oleska na północy, Katowicka na wschodzie i Grunwaldzka na południu^[1].

Na początku lat 50. XX wieku wraz z utworzeniem województwa opolskiego podjęto pracę nad utworzeniem w jego stolicy wyższej uczelni państwowej. W 1953 roku zgodę na jej powołanie wyraziły miejscowe władze partyjne. Przyszła uczelnia miała mieć charakter szkoły pedagogicznej^[2].

Na miejsce przyszłego kampusu przeznaczono pole znajdujące się w niedalekim oddaleniu od centrum. W jego pobliżu znajdował się peryferyjne wille poniemieckie z przełomu XIX i XX wieku oraz kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa, powstały w 1930 roku^[3]. W latach 40. i 50. XX wieku władze miejskie proponowały wybudowanie w tym miejscu monumentalnego teatru i targu^[4].

Nie czekając na pozwolenie ze strony władz centralnych zawiązał się w Opolu Komitet Budowy Wyższej Szkoły Pedagogicznej w składzie: Lucjan Skalski (przewodniczący), Teodor Musioł (sekretarz), Bohdan Jezierski (członek) oraz Antoni Kolejewski (członek). Komitet pozyskując fundusze z Funduszu Odbudowy Szkół (FOS) zlecił wykonanie projektu przyszłego miasteczka akademickiego Opolskiemu Biurowi Projektów. Jednak po jego odmowie projekt pierwszych trzech budynków w miasteczku (dom studencki, główny gmach WSP i dom profesora) wykonał Bohdan Jezierski na prywatne zlecenie Teodora Musioła. W projekcie tym uwidoczniły się wszechobecne wpływy panującego wówczas socrealizmu^[5].

Ważnym czynnikiem hamującym powstanie w Opolu szkoły wyższej, był brak kadry naukowo-dydaktycznej. Stąd też Komitet Budowy WSP namawiał władze centralne do przeniesienia z Wrocławia Wyższej Szkoły Pedagogicznej, która nie posiadała tam odpowiedniego zaplecza technicznego^[6].

Jeszcze na początku 1954 roku bez zgody władz w Warszawie ruszyły pierwsze prace budowlane, którymi kierował Antoni Kolejewski^[7]. Niedługo potem w listopadzie tego samego roku zalegalizowano całą budowę, a władze centralne zgodziły się na przeniesie do Opola wrocławskiej Wyższej Szkoły Pedagogicznej, która miała znaleźć siedzibę w budowanym kampusie^[8].

Otwarcia pierwszego obiektu dokonano 21 stycznia 1956 roku, a był nim Dom Studencki "Mrowisko"^[9]. Akademik ten oferował 600 miejsc noclegowych. Poza tym początkowo swoją siedzibę w nim znalazła także filia Biblioteki Głównej WSP. W listopadzie 1957 roku oddano do użytku Dom Profesora przy ulicy Jana Matejki (ob. Czaplaka), a zamieszkało w nim 16 rodzin pracowników naukowo-dydaktycznych. Z kolei w 1958 roku wzniesiono Główny Gmach WSP, a w 1960 roku okazałą aulę, w której do 2002 roku odbywały się inaugurację i ważne uroczystości uczelniane^[4].

W połowie lat 60. XX wieku opolska WSP zaczęła odczuwać braki lokalowe na skutek zwiększającej się liczby kierunków, a co za tym idzie studentów. W DS "Mrowisku" przeznaczonym dla 600 studentów faktycznie zamieszkiwało 926 osób, głównie nielegalnie. W 1965 roku zapadła decyzja o budowie nowego akademika i nowego skrzydła głównego gmachu uczelni. O pieniądze na ten cel zwrócono się do Społecznego Funduszu Odbudowy Stolicy i Towarzystwa Rozwoju Ziem Zachodnich^[10]. Nowy akademik otrzymał nazwę "Spójnika".

Od 14 do 18 marca 1968 roku przez miasteczko akademickie przetoczyły się strajki studenckie, które miały miejsce jako wyraz poparcia dla protestujących w Warszawie studentów, protestujących po zdjęciu ze sceny Teatru Narodowego Dziadów w reżyserii Kazimierza Dejmka (wydarzenia marcowe)^[11].

W tym samym roku rozpoczęto budowę zespołu boisk na kampusie przed DS "Mrowiskiem", a kilka lat później wzniesiono za nimi pawilon, potocznie nazywany "Reinerówką" od nazwiska prorektora ds. dydaktycznych - Bolesława Reinera, w którym urządzono nowe sale dydaktyczne^[12].

W nocy z 5 na 6 października 1971 roku miała miejsce poważna eksplozja, która całkowicie zniszczyła aule WSP. Aktu tego dokonali bracia Kowalczykowie, pracownicy uczelni. Eksplozja miała miejsce w przeddzień mającej odbyć się na sali konferencji MO oraz SB z udziałem Prezesa Rady Ministrów i szefa resortu spraw wewnętrznych. Odbudowaną ją szybko w 1972 roku przy znacznym udziale pracowników i studentów^[13].

Na początku lat 70. XX wieku opracowano projekt budowy dużych, czterech budynków administracyjno-dydaktycznych we wschodniej pierzei kampusu, od strony ul. Grunwaldzkiej, jednak nie doczekał się on realizacji. Za to w 1974 roku zakończono budowę nowego 11-kondygnacyjnego domu studenckiego z obszerną bazą socjalną i klubem. Po zorganizowanym konkursie na jego nazwę ochrzczono go mianem "Kmicica", od głównego bohatera filmu Jerzego Hoffmana, który wchodził wtedy na ekrany kin^[14].

Ważnym wydarzeniem było przejęcie pod wyłączny zarząd WSP w 1975 roku gmachu przy pl. Staszica, w którym do tej pory mieściło się I Liceum Ogólnokształcące. Pozyskany gmach znajdował się na terenie kampusu^[15]. W tym samym roku w DS "Kmicic" urządzono międzynarodowy hotel studencki^[16]. Kolejną inwestycją realizowaną w miasteczku akademickim było wzniesienie w latach 1970–1978 siedziby Instytutu Chemii. Nowy 6-kondygnacyjny gmach został wzniesiony według projektu Jana Bujaka z inicjatywy dyrektorki tej jednostki, doc. Barbary Rzeszotarskiej^[17].

W latach 80. XX wieku ruch inwestycyjny na miasteczku zamarł^[18]. W 1984 roku oddano do użytku jedynie gmach Instytutu Ochrony Środowiska na rogu ulic Oleskiej i Matejki (Czaplaka)^[19]. W latach 1989–1989 wybudowano obiekt, przylegający do głównego gmachu WSP, w którym urządzono nowo powstały Instytut Psychologii. Budynek ten liczący 3-kondygnacje bez piwnic, okazał się zbyt ciasny^[20].

Lata 90. XX wieku charakteryzowały się brakiem nowych inwestycji na terenie kampusu. Ożywienie ruchu budowlanego przyniosła dopiero kadencja Stanisława Nicieji jako rektora. W 2000 roku rozebrano dawny pawilon przy ul. Czaplaka, a w jego miejsce pół roku później postawiono nowy gmach - Collegium Pedagogcium, w który swoją siedzibę znalazł Instytut Studiów Edukacyjnych^[21]. W tym samym roku przed głównym gmachem UO przy ulicy Oleskiej stanął pomnik księcia Jana Dobrego, którą wykonał rzeźbiarz z Rybnika, Wiesław Kamiński, a pieniądze na ten cel dał Norbert Kwaśniok^[22]. W 1996 roku rozpoczęto budowę kolejnego akademika, który w stanie surowym ukończono w 2002 roku^[23]. Jednak pierwsi studenci zamieszkali w nim dopiero w 2004 roku po wykończeniu wnętrz. Na jego 12 piętrze znalazły się pomieszczenia przeznaczone na obserwatorium astronomiczne z salą wykładową dla słuchaczy^[24]. W latach 2006–2009 trwała modernizacja pozostałych domów studenckich, polegająca na pomalowaniu elewacji, korytarzy, remontem pokojów i wyposażeniem ich w nowe meble.

W 2006 roku w miejsce pawilonu, mieszczącego Klub Studencki "Kocioł", wybudowano Collegium Civitas, w którym siedzibę znalazła część instytutów Wydziału Historyczno-Pedagogicznego. Jednymi z ostatnich inwestycji na kampusie były budowa boiska do piłki nożnej (Orlika) w miejsce dawnych betonowych boisk oraz Studenckiego Centrum Kultury, które otworzono w 2011 roku^[25].

Na terenie Miasteczka Studenckiego oprócz akademików znajdują się^[26]:

• Główny gmach Uniwersytetu Opolskiego - siedziba Wydział Matematyki, Fizyki i Informatyki, działu spraw studenckich (sprawy socjalno-bytowe) oraz Instytut Nauk Pedagogicznych
• Collegium Pedaogogicum - mieści Instytut Studiów Edukacyjnych
• Collegium Iuridicum - siedziba Wydziału Prawa i Administracji
• Collegium Civitas im. Bolesława Wierzbiańskiego - mieści się w nim część Wydziału Historyczno-Pedagogicznego, w tym Instytut Politologii, Instytut Socjologii oraz Instytut Filozofii
• Collegium Chemicum - siedziba Wydziału Chemii
• Budynek po byłym I LO - siedziba Instytut Psychologii, Instytut Filologii Germańskiej, Międzywydziałowego Centrum Kształcenia i Doskonalenia Pedagogicznego, Studium Wychowania Fizycznego i Sportu oraz Studium Języków Obcych
• Gmach Wydziału Przyrodniczo-Technicznego
• Studenckie Centrum Kultury
• Dom Profesorski
• Boisko Orlik
• Kościół Akademicki pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa
• Jezuicki Ośrodek Formacji i Kultury Xaverianum

Do dyspozycji studentów na miasteczku akademicki znajdują się 4 różnego typu domy studenckie, oferujące łącznie 1783 miejsca^[27]:

• Dom Studencki "MROWISKO" - ul. Katowicka 87, 315 miejsc
• Dom Studencki "KMICIC" - ul. Katowicka 89, 575 miejsc
• Dom Studencki "SPÓJNIK" - ul. Katowicka 91-93, 440 miejsc
• Dom Studencki "NIECHCIC" - ul. Katowicka 87b, 453 miejsca

• Stanisław Nicieja, Alma Mater Opoliensis. Ludzie, fakty, wydarzenia, wyd. UO, Opole 2004.

• Oficjalna strona Kampusu Uniwersytetu Opolskiego w Opolu
• Kamil Szczypiński, Trójwymiarowy model miasteczka Uniwersytetu Opolskiego, praca licencjacka, Opole 2010.