Meritum Bank ICB

Meritum Bank ICB S.A.

Data założenia	1990 jako Bank Turystyki
Data likwidacji	2015 przejęcie przez Alior Bankiem
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Siedziba	Gdańsk
Adres	ul. Piastowska 7, 80-322 Gdańsk
Nr KRS	0000005245
Prezes	Krzysztof Czuba (ostatni)
Rodzaj banku	bank uniwersalny
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Meritum Bank ICB S.A. (dawniej Bank Współpracy Europejskiej, Bank Wschodnio-Europejski, Bank Turystyki^[1][2]) – bank komercyjny z siedzibą w Gdańsku, działający w latach 1990–2015, specjalizujący się w ostatnim okresie działalności na obsłudze klientów indywidualnych oraz małych i średnich firm.

Bank został założony w 1990 roku jako Bank Turystyki przez Skarb Państwa poprzez Komitet Młodzieży i Kultury Fizycznej, reprezentowany przez Aleksandra Kwaśniewskiego, Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze, Orbis oraz Gromadę, reprezentowaną m.in. przez Mieczysława Marca. Celem działalności banku miało być obsługa rozliczeń pieniężnych, inwestycji i kredytów w turystyce. Pierwszą siedzibą centrali banku był Dom Chłopa w Warszawie, a prezesem zarządu mianowano Stanisława Komana^[3].

W 1991 decyzją wiceministra finansów Wojciecha Misiąga bank został wyznaczony do dochodzenia wierzytelności Centralnego Funduszu Turystyki i Wypoczynku^[3][4]. Środki z likwidowanego funduszu posłużyły Skarbowi Państwa do objęcia nowo wyemitowanych akcji banku, co zwiększyło jego udział w akcjonariacie. W tym samym roku przewodniczącym rady nadzorczej banku z ramienia Skarbu Państwa został Andrzej Olechowski, który był jednym z inicjatorów procesu prywatyzacji banku z uwagi na jego złą sytuację finansową. Funkcję pełnił do końca 1993^[3].

W 1993 rozpoczął się proces prywatyzacji przynoszącego straty banku^[3]. Nabywcą został holding Bartimpex, należący wówczas do Aleksandra Gudzowatego^[5], którego oferta została oceniona wyżej niż konkurencyjna oferta Europejskiego Funduszu Leasingowego^[4].

W 1994 Bartimpex podpisał porozumienie ze Skarbem Państwa (reprezentowanym m.in. przez Wojciecha Misiąga) odnośnie pokrycia przez ten drugi nieujawnionych strat banku, których firma audytorska Arthur Andersen nie umieściła w sprawozdaniu finansowym za 1992 i 1993 roku. Straty pokryto poprzez emisję nowych akcji oraz przekazanie bankowi przez Skarb Państwa wierzytelności Orbisu i Gromady wobec dawnego Centralnego Funduszu Turystyki i Wypoczynku. Dzięki temu Bartimpex posiadał ponad 70% udziałów w spółce, a pozostali współzałożyciele banku stali się akcjonariuszami mniejszościowymi. Udziały posiadały także podmioty rosyjskie: Gazprom-Gazexport Moskwa i Wniesztorgbank^[3][4].

Krótko po zakończeniu procesu prywatyzacji bank dwukrotnie zmieniał swoją nazwę, najpierw na Bank Wschodnio-Europejski, a następnie na Bank Współpracy Europejskiej^[6]. Zajmował się on obsługą klientów indywidualnych oraz instytucjonalnych, w tym brał udział w finansowaniu budowy Gazociągu Jamał-Europa na terenie Polski poprzez udzielanie kredytów spółce EuRoPol Gaz oraz obsłudze kontraktów międzynarodowych na zakup gazu ziemnego^[4][5][7]. Udzielał też kredytów hipotecznych, a jedną z kontrowersji wokół banku było udzielenie w 1998 kredytu na budowę domu politykowi SLD, Leszkowi Millerowi, z uwagi na potencjalny konflikt interesów w latach 2001–2003, kiedy pełnił funkcję premiera^[8].

W 1999 BWE bezskutecznie starało się o zakup Banku Energetyki w Radomsku. Ponadto bank, wraz z towarzystwem ubezpieczeniowym Cigna oraz Prokomem, złożyli do Urzędu Nadzoru nad Funduszami Emerytalnymi wniosek o zezwolenie na utworzenie powszechnego towarzystwa emerytalnego. Wniosek został odrzucony z uwagi na złą sytuację finansową banku. W konsekwencji tej decyzji Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego wszczął w banku kontrolę zakończoną wdrożeniem planu naprawczego i restrukturyzacji spółki^[3][9]. W tym samym roku bank po raz pierwszy rozpoczął wydawanie kart płatniczych (we współpracy z bankiem Pekao S.A.) oraz oferowanie opcji walutowych^[3].

W 2001 sytuacja finansowa banku znów zaczęła się pogarszać, również z uwagi na zakończenie rozliczeń transakcji zakupu gazu ziemnego w Rosji w formule gaz za żywność, w jakiej operował Bartimpex. W 2002 bank został czasowo wykluczony z systemów rozliczeniowych Krajowej Izby Rozliczeniowej, jako trzeci bank w historii, z powodu nieuregulowania należności w terminie, co skutkowało brakiem możliwości wykonywania przelewów międzybankowych. Jako przyczynę tego wydarzenia bank wskazał błędy w naliczaniu należnych opłat^[3][10].

W 2007 bank przeniósł swoją siedzibę z Warszawy do Wrocławia^[3]. Po kilkukrotnych próbach znalezienia inwestora zewnętrznego, m.in. w Niemczech, Francji, Rosji i Jordanii, w tymże roku sfinalizowano transakcję sprzedaży banku, a nabywcą został fundusz inwestycyjny Innova Capital^[11][12]. Wartość transakcji wyniosła ok. 50 mln zł^[7]. W momencie sprzedaży Gudzowaty wraz z rodziną i spółkami zależnymi posiadali ponad 80% akcji banku, a Skarb Państwa 4,5%^[12][13].

W grupie kapitałowej banku znajdowały się wyspecjalizowane instytucje finansowe, m.in. spółka BWE Asset Management (zakupiona przez PZU w 2001) oraz biuro maklerskie Dom Inwestycyjny BWE, tworzone wspólnie z Totalizatorem Sportowym, Polmot Holding, Węglokoksem, Towarzystwem Ubezpieczeniowym Compensa, spółkami Megadex i Paged (zlikwidowane w 2002)^[4].

W latach 1993–2007 z bankiem związani byli liczni politycy PZPR, SLD i innych partii politycznych. W zarządzie banku zasiadali m.in. Władysław Baka, Jarosław Kochaniak, Andrzej Kołatkowski, Jacek Krawczyk i Ryszard Pidek, a w radzie nadzorczej banku zasiadali Jan Antosik, Herbert Gabryś, Izabella Dudzin, Jan Bogutyn i Kazimierz Adamczyk. Przewodniczącym rady nadzorczej Domu Inwestycyjnego BWE był Marek Bryx^[3][4][14]. Akcjonariuszem i członkiem rady nadzorczej banku był także Tomasz Guzdowaty^[3].

Po przejęciu banku przez Innova Capital jego siedzibę przeniesiono do Gdańska. Przewodniczącym rady nadzorczej został Sławomir Lachowski^[3].

Pod nazwą Meritum Bank ICB S.A. funkcjonował od 1 października 2008 roku do 30 czerwca 2015 r. Działał w ramach ponad 170 placówek własnych oraz partnerskich, które zlokalizowane były na terenie całego kraju. Bank prowadził System Partnerski Meritum Banku, który opierał się o rozwój sieci sprzedaży poprzez zawieranie porozumień z partnerami biznesowymi, którzy byli niezależnymi przedsiębiorcami prowadzącymi wytypowane placówki bankowe w Polsce. Pod koniec istnienia banku działało ponad 150 placówek partnerskich banku^[15]

W 2011 mniejszościowymi udziałowcami banku zostały Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju oraz fundusz inwestycyjny WCP^[16]. W 2011 odbyła się kampania reklamowa Meritum Banku „Zrób to dla pieniędzy”, której twarzą był polski muzyk i poeta Maciej Maleńczuk^[17]. W tym samym roku bank rozpoczął współpracę z siecią sklepów Tesco w Polsce pod marką Tesco Finanse, oferując kredyty gotówkowe oraz karty kredytowe^[18][19].

W 2014 bank ogłosił publicznie plany wejścia na Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie^[20].

W lutym 2015 roku większościowym akcjonariuszem Banku został Alior Bank SA. 30 czerwca 2015 roku doszło do fuzji prawnej Meritum Banku i Alior Banku, wskutek której Alior Bank stał się prawnym następcą Meritum Banku, wstępując również we wszystkie jego prawa i obowiązki. W następstwie połączenia Meritum Bank jako osobny podmiot przestał istnieć, a marka została zlikwidowana^[21].

• Najlepsza polska karta lojalnościowa 2012 roku – nagroda przyznana na corocznej konferencji Central European Electronic Card, w uznaniu za emisję karty kredytowej Visa Clubcard^[22].
• Najlepszy Bank dla Firm 2012 – trzy gwiazdki w rankingu miesięcznika Forbes^[23][24].
• Przyjazny Bank Newsweeka 2011 – wyróżnienie za zajęcie drugiego miejsca w kategorii Bank Internetowy^[25].
• Bankowy Lider Informatyki 2009 – nagroda w konkursie Lider Informatyki Instytucji Finansowych 2009, organizowanym przez Gazetę Bankową. Wyróżnienie przyznane w uznaniu dla kompleksowego podejścia do wdrożeń technologii informatycznych. Dodatkowo przyznano wyróżnienie w kategorii Systemy Back Office, za system Gandalf^[26].

• Meritum Bank. meritumbank.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-27)].