Mentana

Mentana

gmina
Państwo	Włochy
Region	Lacjum
Prowincja	Rzym
Kod ISTAT	058059
Powierzchnia	24 km²
Populacja (2004) • liczba ludności	15 239
• gęstość	635 os./km²
Numer kierunkowy	06
Kod pocztowy	00013
Położenie na mapie Włoch Mentana
Położenie na mapie Lacjum Mentana
42°01′N 12°39′E/42,016667 12,650000
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Mentana – miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie administracyjnym Lacjum, w prowincji Rzym.

Według danych na rok 2004 gminę zamieszkiwało 15 239 osób przy gęstości zaludnienia 635 os./km²^[1]; dane za rok 2008 podają liczbę 19 965 mieszkańców^[2].

Miejscowość w centralnej części położona 150 m n.p.m. na skrajnym obrzeżu regionu Sabiny; pod względem osiedleńczym spełnia rolę decentralizacyjną dla obszaru aglomeracji stołecznej. Znana z uprawy wyhodowanej w latach 30. i rozpowszechnionej we Włoszech, wydajnej i wcześnie dojrzewającej odmiany pszenicy^[2].

Poza miejscowymi historycznymi zabytkami (głównie z czasów nowożytnych), w pobliskim rezerwacie znajdują się pozostałości miasta starożytnego: odsłonięte na wzgórzu Montedoro resztki murów miejskich z IV wieku p.n.e., a na terenie zbadanej nekropolii ujawnionych 35 ubogich pochówków, datowanych na okres pomiędzy II wiekiem p.n.e. a końcem Cesarstwa Rzymskiego^[3].

W starożytności Nomentum (Nōmentum), miejscowość założona zgodnie z legendarnym przekazem przez króla Albusa (Albę Sylwiusza). Według sprzecznych wiadomości rzymskich autorów (Liwiusz, Wergiliusz, Pliniusz) uchodziła za osadę latyńską albo sabińską. W 338 p.n.e. uzyskała prawa miejskie (civitas Romana). Położona przy późniejszej Via Nomentana, wedle świadectw m.in. Columelli, Pliniusza, znana była z uprawy winorośli i produkcji wina. Wspomniana przez Marcjalisa, który miał tam swą podmiejską posiadłość (Epigramaty II 38, 1)^[4].

W czasach chrześcijaństwa stolica biskupia od ok. III w. aż do końca IX wieku. W późnym średniowieczu ufortyfikowana po zniszczeniach dokonanych przez Roberta Guiscarda w trakcie walk pomiędzy papieżem Mikołajem II a jego przeciwnikami. W późniejszym czasie własność Orsinich, następnie książąt Venafro i książąt Borghese^[2].

Podczas walk o zjednoczenie Włoch (tzw. Risorgimento) pod Mentaną doszło 3 listopada 1867 roku do bitwy pomiędzy oddziałami Garibaldiego a wojskami papieskimi i interwencyjnymi wojskami francuskimi, zakończonej porażką garibaldczyków^[5].