Maria Kwaśniewska
Maria Kwaśniewska (w środku) wraz z Tilly Fleischer i Luise Krüger dwiema rywalkami konkursu rzutu oszczepem na IO 1936 | ||||||||||
Data i miejsce urodzenia |
15 sierpnia 1913 | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Data i miejsce śmierci |
17 października 2007 | |||||||||
Informacje klubowe | ||||||||||
Klub | ||||||||||
Dorobek medalowy | ||||||||||
| ||||||||||
Odznaczenia | ||||||||||
|
Maria Jadwiga Kwaśniewska-Maleszewska (ur. 15 sierpnia 1913 w Łodzi, zm. 17 października 2007 w Warszawie) – polska lekkoatletka, koszykarka, hazenistka, siatkarka, piłkarka ręczna. Medalistka olimpijska, działaczka ruchu olimpijskiego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodziła się w Łodzi. Była córką Jana i Wiktorii z Kozłowskich[1]. W 1933 ukończyła Żeńskie Gimnazjum im Bronisławy Sobolewskiej-Konopczyńskiej. W 1937 przeprowadziła się do Warszawy, aby studiować matematykę. Studiów nie ukończyła z powodu wybuchu II wojny światowej. We wrześniu 1939 brała udział w obronie Warszawy. Za odwagę i waleczność została odznaczona Krzyżem Walecznych[2]. Podczas okupacji niemieckiej pracowała w gospodzie sportowej „Karczma pod Kogutem”[3].
Debiutowała sportowo w Łodzi 1927 w Harcerskim Klubie Sportowym (od maja 1938 – HKS „Znicz” Łódź). W tym samym roku za namową brata przeniosła się do ŁKS Łódź. Barw klubu broniła do 1938 roku[4]. Między 1938-39 Polonię Warszawa[5], a w 1939 została zawodniczką AZS Warszawa. Kariera sportowa Kwaśniewskiej przypadła na lata 30. XX wieku. Z powodu choroby nie pojechała na Letnie Igrzyska Olimpijskie do Los Angeles. W 1934 roku powróciła do uprawiania sportu ustanawiając w rzucie oszczepem rekord kraju 39,61m. 19 sierpnia przekroczyła granicę 40 m uzyskując w spotkaniu przeciwko Japonii wynik 40,5 m[6]. Na Igrzyskach kobiet zajęła 2 miejsce wynikiem 39,51[7]. Apogeum kariery było zdobycie brązowego medalu olimpijskiego podczas Igrzysk Olimpijskich w Berlinie 1936 rezultatem 41,80 m[8]. Reprezentowała też Polskę na Mistrzostwach Europy w Oslo 1946, gdzie zajęła 6. miejsce w rzucie oszczepem (38,57 m), a także 7. miejsce w pchnięciu kulą (11,06 m)[9].
Przez zdecydowaną większość swojej kariery związana była z ŁKS Łódź, w barwach którego osiągnęła swoje największe sukcesy. Broniła również barw HKS Łódź, DKS Łódź, Polonii Warszawa oraz AZS Warszawa. Znalazła się wśród dziesięciu najlepszych sportowców Polski wybranych w Plebiscycie Przeglądu Sportowego 1936.
Uprawiała również gry zespołowe: siatkówkę, koszykówkę, piłkę ręczną i hazenę. Była mistrzynią Polski w hazenie w 1932 i 1933 oraz w koszykówce w 1947[10]. Zdobyła brązowy medal w koszykówce na III Światowych Igrzyskach Kobiet w Pradze w 1930[9]. Była reprezentantką Polski w tej dyscyplinie w ośmiu meczach w 1930 i 1947[9].
W czasie II wojny światowej brała czynny udział w ruchu oporu. Jej mieszkanie (Podkowa Leśna) stało się otwartym domem dla bezdomnych i głodujących Polaków i Żydów[11]. Po upadku Powstania Warszawskiego pomagała w ucieczce Polakom i Żydom przetrzymywanym w obozie Dulag 121[11].
Po zakończeniu kariery zawodniczej została działaczką polskiego i międzynarodowego ruchu olimpijskiego. W latach 1947–1979 była członkiem zarządu PZLA[3]. W 1979 została odznaczona brązowym medalem orderu olimpijskiego[3]. Za zasługi na tym polu została odznaczona m.in. Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, dwukrotnie otrzymała Order Olimpijski Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego, a ponadto medal Kalos Kagathos. W tym samym roku odsłoniła (nie osobiście) replikę swojego medalu w Dziwnowie na Alei Gwiazd Sportu podczas festiwalu Gwiazd Sportu.
Od 1999 Honorowa Obywatelka Miasta Koła[12], Honorowa Obywatelka Miasta Ostrzeszów (1999)[13][3]. W 2000 została udekorowana Orderem Ecce Homo[14], przyznawanym ludziom, którzy wbrew wszelkim przeciwnościom, poprzez konsekwentną działalność dają świadectwo bezinteresownej miłości bliźniego.
Jej trzecim mężem (wcześniej dwukrotnie owdowiała) był Władysław Maleszewski, koszykarz i trener reprezentacji Polski[15].
Została pochowana na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 100-1-24)[16].
Osiągnięcia sportowe
[edytuj | edytuj kod]Lekkoatletyka
[edytuj | edytuj kod]- Polska
- Mistrzyni Polski:
- w rzucie oszczepem (1931 – 34,48, 1934 – 39,61, 1935 – 36,56, 1936 – 42,77, 1939 – 37,55, 1946 – 39,42)
- w skoku w dal (1930 – 4,86 m.)
- w pięcioboju (1934 – 252 pkt., 1935 – 283, 1936)
- w trójboju (1931 – 136, 1934 – 187, 1935 – 206, 1936 – 161)
- halowa:
- w biegu na 60 m (1946)
- w skoku w dal (1946)
- Wicemistrzyni Polski w:
- Brązowa medalistka mistrzostw Polski w pchnięciu kula (1935 – 10,37 m.)
- Reprezentacja
- Brązowa medalistka olimpijska w rzucie oszczepem (1936 – 41,80)
- Uczestniczka:
- mistrzostw Europy w lekkoatletyce, w:
- rzucie oszczepem (1946 – 6. miejsce)
- pchnięciu kulą (1946 – 7. miejsce)
- Światowych Igrzysk Kobiet w Londynie (1934 – 4. miejsce – 39,21 m.)
- mistrzostw Europy w lekkoatletyce, w:
- Rekordy życiowe
- skok w dal – 5,19 (10 maja 1931, Łódź)
- rzut oszczepem – 44,03 (26 lipca 1936, Czeladź)
- trójbój – 206 pkt. (22 września 1935, Lwów)
- pięciobój „N” – 283 pkt. (1 września 1935, Łódź )
- pięciobój „S” – 3047,36 pkt. (6 lipca 1930, Łódź)
Koszykówka
[edytuj | edytuj kod]- Brązowa medalistka Światowych Igrzyskach Kobiet (1930)
- Mistrzyni Polski (1947)
- Wicemistrzyni Polski (1930)
Hazena
[edytuj | edytuj kod]- Mistrzyni Polski (1929, 1932, 1933)
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2005)[17]
- Krzyż Walecznych[2]
- Srebrny Krzyż Zasługi (19 marca 1937)[18]
- Order Ecce Homo (2000)[14]
- Medal Kalos Kagathos (2003)
- Złoty Order Olimpijski[11]
- Brązowy Order Olimpijski (1978)[11]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Jatkowska 2017 ↓, s. 311.
- ↑ a b Wryk 2016 ↓, s. 364.
- ↑ a b c d Wryk 2015 ↓, s. 365.
- ↑ Lis 2022 ↓, s. 88.
- ↑ Dziś rozpoczyna się mistrzostwa Polski w szczypiorniaku kobiecym. Głos Poranny str 7. [dostęp 2022-10-31]. (pol.).
- ↑ Jatkowska 2017 ↓, s. 312.
- ↑ Jatkowska 2017 ↓, s. 313.
- ↑ Jatkowska 2017 ↓, s. 310.
- ↑ a b c Wryk 2015 ↓, s. 364.
- ↑ Jatkowska 2017 ↓, s. 309.
- ↑ a b c d Jatkowska 2017 ↓, s. 322.
- ↑ Honorowi Obywatele Miasta Koła. [dostęp 2014-10-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-07)].
- ↑ Honorowi Obywatele. ostrzeszow.pl. [dostęp 2018-01-26].
- ↑ a b Order ECCE HOMO - nadania 2000 [online], www.ecce-homo.pl [dostęp 2020-02-27] .
- ↑ Jatkowska 2017 ↓, s. 327.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: MALESZEWSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-05-22] .
- ↑ Jatkowska 2017 ↓, s. 328.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 97 „za zasługi na polu rozwoju sportu”.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Gabriela Jatkowska: Przerwane Igrzyska. Warszawa: 2017. ISBN 7988301195175.
- Ryszard Wryk: Olimpijczycy Drugiej Rzeczypospolitej. Poznań: Nauka i Innowacje, 2015. ISBN 978-83-64864-22-3.
- Jubileusz 75 lat łódzkiej koszykówki 1925–2000. Łódź: 2000, s. 59. ISBN 914058.
- Daniel Lis: Stulecie przeszkód Polacy na Igrzyskach. Warszawa: 2022. ISBN 7988326837722.
- Kwaśniewska – Trytko – Koźmińska – Maleszewska Maria Jadwiga. olimpijski.pl. [dostęp 2014-04-17].
- Maria Kwaśniewska – Królowa ŁKS. 30 lipca 2009. [dostęp 2016-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (19 listopada 2015)].
- Maria Kwaśniewska-Maleszewska pochowana na Powązkach. Oficjalny portal Polskiego Związku Lekkiej Atletyki. [dostęp 2016-08-20].
- Maria Kwaśniewska Biographical Information. olympedia.org. [dostęp 2023-07-18]. (ang.).
- Honorowi obywatele Koła
- Honorowi obywatele Ostrzeszowa
- Koszykarki ŁKS Łódź
- Lekkoatleci ŁKS Łódź
- Lekkoatleci na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1936
- Ludzie urodzeni w Łodzi
- Medaliści Letnich Igrzysk Olimpijskich 1936
- Nagrodzeni Medalem Kalos Kagathos
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Orderem Ecce Homo
- Polacy odznaczeni Orderem Olimpijskim
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Pochowani na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie
- Polscy oszczepnicy
- Polscy kulomioci
- Polscy skoczkowie w dal
- Polscy skoczkowie wzwyż
- Polscy sprinterzy
- Polscy wieloboiści
- Polskie hazenistki
- Polskie siatkarki
- Polscy lekkoatleci na igrzyskach olimpijskich
- Polscy medaliści olimpijscy
- Polscy olimpijczycy (Berlin 1936)
- Reprezentantki Polski w koszykówce
- Siatkarki ŁKS Łódź
- Sportowcy Polonii Warszawa
- Urodzeni w 1913
- Zmarli w 2007