Madonna Litta
 Madonna Litta | |
| Autor |
prawdopodobnie Leonardo da Vinci |
|---|---|
| Data powstania |
ok. 1488–1490 |
| Medium |
tempera na desce, przeniesiona na płótno[1] |
| Wymiary |
42 x 33 cm[1] |
| Miejsce przechowywania | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
Madonna Litta – obraz przedstawiający Madonnę karmiącą piersią Dzieciątko, namalowany ok. 1488–1490 roku, znajdujący się w zbiorach Ermitażu w Petersburgu[2][1]. Autorstwo obrazu wzbudza kontrowersję. Przez lata przyjmowano, że obraz namalował Leonardo da Vinci[3][4]. Obecnie zakłada się, że obraz namalował któryś z uczniów Leonarda samodzielnie lub we współpracy z mentorem[1][3][5].
Obraz został prawdopodobnie opisany przez Marcantonia Michiela w 1543 roku. Wówczas Madonna miała należeć do mieszkańca Wenecji Michiela Contariniego. Według relacji Johanna Davida Passavanta z 1849 roku, obraz doznał uszczerbku i został częściowo poprawiony. W 1865 roku hrabia Antonio Litta sprzedał obraz carowi Aleksandrowi II. W tym samym roku obraz przeniesiono z deski na płótno[1].
Ze względu na renowacje i przemalowania część krytyków wyraża wątpliwość, by Madonna Litta został namalowany przez Leonarda. Na wystawie w National Gallery w Londynie w 2011 roku obraz przedstawiono jako autentyczne dzieło Leonarda. Według Alessandra Vezzosiego obraz stworzyli Leonardo da Vinci i jego uczeń Giovanni Antonio Boltraffio[1]. Uczeń miał namalować m.in. oko Dzieciątka[6]. Boltraffio prawdopodobnie jest autorem szkiców Dzieciątka i układu szat. Nie wiadomo, czy rysunki są szkicami przygotowawczymi czy pochodzą z obrazu[1]. Niemiecki historyk sztuki Frank Zöllner sugeruje, że Leonardo opracował kompozycję obrazu, na co może wskazywać znajdujący się w Luwrze Studium głowy kobieciej, wykonany przez Leonarda ok. 1490 roku[7]. Zdaniem historyka sztuki Martina Kempa autorem obrazu był wyłącznie Boltraffio[8]. Antonina Vallentin stwierdziła, że sposób zaprezentowania głowy Madonny zdradza styl Leonarda, podczas gdy sposób nałożenie kolorów na szacie Madonny jest podobny do techniki stosowanej przez Amborgia de’Predis[4]. Wśród autorów obrazu wymieniani byli również: Bernardo Zenale, Bernardino de’Conti, Marco d’Oggiono[1][2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h Vezzosi 2019 ↓, s. 181.
- ↑ a b Nicholl 2006 ↓, s. 258.
- ↑ a b The Head of a Woman in Profile Facing Left. metmuseum.org. [dostęp 2024-01-14]. (ang.).
- ↑ a b Vallentin 1959 ↓, s. 120.
- ↑ Nicholl 2006 ↓, s. 259.
- ↑ Vezzosi 2019 ↓, s. 184.
- ↑ Zöllner 2005 ↓, s. 35.
- ↑ Martin Kemp: Let us move the debate about restoration, which is tied up with questions of scientific analysis, on to a less fevered basis. theartnewspaper.com, 2012-02-01. [dostęp 2024-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-15)]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Charles Nicholl: Leonardo Da Vinci. Lot wyobraźni. Warszawa: WAB, 2006.
- Antonina Vallentin: Leonardo da Vinci. Warszawa: Książka i Wiedza, 1959.
- Alessandro Vezzosi: Leonardo da Vinci. Malarstwo: nowe spojrzenie. Kielce: Jedność, 2019. ISBN 978-83-8144-143-8.
- Frank Zöllner: Leonardo da Vinci 1452–1519. Warszawa: Taschen, Edipresse Polska S. A., 2005. ISBN 83-89571-85-4.