Machliny
53°28′55″N 16°20′48″E/53,481944 16,346667| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
137 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2007) |
191 |
| Strefa numeracyjna |
94 |
| Kod pocztowy |
78-553[2] |
| Tablice rejestracyjne |
ZDR |
| SIMC |
0304881 |
Położenie na mapie gminy Czaplinek  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu drawskiego  | |
| 53°28′55″N 16°20′48″E/53,481944 16,346667[1]
| |
Machliny (niem. Machlin) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie drawskim, w gminie Czaplinek.
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Wieś leży ok. 10 km na południe od Czaplinka, przy drodze wojewódzkiej nr 163, między dwoma jeziorami: Machliny Wielkie (Duże) i Machliny Małe, między Czaplinkiem a Wałczem. Wieś wchodząca w skład sołectwa: Motarzewo.
Osady wchodzące w skład sołectwa: Kosin, Nowa Wieś, Podstrzesze, Turze.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Miejscowość pierwotnie związana była z Pomorzem oraz z Wielkopolską. Ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od XIV wieku. Po raz pierwszy wymieniana w dokumencie z 1361 jako Machelin, 1251 (falsyfikat z końca XV wieku) Mecholin, 1552 w odmianie na Machlinach, 1554 Machlino, 1554 Machelyn, 1563 Machlin, 1577 Machlini, 1944 Machelin[3].
Tereny, na których położona była miejscowość prawdopodobnie zasiedlone były jednak wcześniej niż odnotowują to archiwalne dokumenty. Archeolodzy odnaleźli w sąsiedztwie wsi niedatowane grodzisko na lewym brzegu rzeki Dobrzycy, które w XIX wieku potocznie nazywane było Johannisburg[3].
Wieś była początkowo własnością kościelną, a potem szlachecką. Leżała przy granicy Korony Królestwa Polskiego oraz Nowej Marchii. W 1361 preceptor zakonu joannitów Herman de Werborge nadał Hermanowi i Henrykowi braciom „de Banczen” oraz Ludekinowi „de Golcze” gród odnotowany jako castrum Machelin oraz wieś Machlino wraz z wsiami Brocz oraz Miłkowo. W 1364 Ludwik i Otto margrabiowie brandenburscy zapisali cesarzowi Karolowi IV Nową Marchię w jej granicach wymieniając m.in. Machliny. W 1552 wieś leżała w powiecie wałeckim Korony Królestwa Polskiego[3].
W końcu XV wieku wieś odnotowano w falsyfikacie z 1251 przy opisie granicy Korony z marchią. W 1564 przy opisie granicy Nowej Marchii z Polską jako punkt orientacyjny odnotowano dęby z naciosami stojące przy drodze machlińskiej, przy których zbiegały się granice wsi Pławno i Puszczy Studnickiej w Nowej Marchii oraz wsi leżących w Polsce Brocz i Machliny[3].
Miejscowość należała do szlacheckiego rodu Golczów. W 1554 Konrad Golcz zapisał swojej żonie Agnieszce Kleist po 400 grzywien posagu i wiana na połowach wsi Brocz, Klausdorf, Plumwerder, Rzepowo, Lubno, Machliny oraz na całym dworze w Broczu. W 1554 Henryk Golcz zapisał żonie Elżbiecie córce Antoniego Zotzenow (Czucznow) po 500 florenów posagu i wiana na wsiach Brocz, Klausdorf, Machliny, Heinrichsdorf i Rzepowo[3].
Wieś odnotowały archiwalne dokumenty prawne i podatkowe. W 1549 we wsi odnotowano młyn słodowy oraz piłę. W latach 1552–1579 miały miejsce pobory podatkowe w Machlinach. W 1552 z pustej dziedziny Machlino od jednego łanu płacił sołtys i młynarz dziedziczny. W 1563 z części należącej do Stanisława Biegańskiego pobrano podatek z 11 półłanków, karczmy dorocznej, młyna dziedzicznego o jednym kole, od kowala i krawca. Z części należącej do Elżbiety Golczowej pobrano podatek z 9 półłanków. W 1577 Sebald Gołcz zapłacił od 10 łanów i od 5 zagrodników, a Jan Gołcz z Brocza zalegał z poborem od 6 śl. i 5 zagr. i karczmy. W 1579 Sebald Gołcz z Brocza płacił od 11 półśladów, 7 zagrodników, sołtysa, który miał pół śladu roli oraz od 2 komorników. Natomiast Jan Gołcz z Brocza zapłacił od 7 półśladów osiadłych i jednego półśladu opuszczonego, 7 zagrodników, młyna o dwóch kołach, kowala, 2 komorników i owczarza, który wypasał 80 owiec, a także od 28 kłód wyszynkowanego piwa[3].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa koszalińskiego.
Demografia
[edytuj | edytuj kod]W roku 2007 wieś liczyła 191 mieszkańców.
Zabytki i atrakcje turystyczne
[edytuj | edytuj kod]Zabytki chronione prawem[4]:
- kościół pw. Chrystusa Króla szachulcowy z 1675 r.; filialny, rzymskokatolicki należący do parafii pw. Matki Bożej Wspomożenia Wiernych w Broczynie, dekanatu Barwice, diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej, metropolii szczecińsko-kamieńskiej. Przebudowany w latach 1971-72.
- dzwonnica szachulcowa, z XIX wieku.
Gospodarka
[edytuj | edytuj kod]W latach 50. XX wieku na południe od wsi, wzdłuż drogi wojewódzkiej nr 163 na długości 2 200 m i szerokości 10 m powstał drogowy odcinek lotniskowy Machliny[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 74960
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 764 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b c d e f Gąsiorowski 1993 ↓, s. 72-73.
- ↑ „Zachodniopomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków”. Szczecin.
- ↑ Sławomir Palus: Historia lotniska 6 Pułku Lotnictwa Myśliwsko-Bombowego w Pile. Konflikty.pl, 28 września 2007. [dostęp 2015-04-18].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Antoni Gąsiorowski: Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, cz. III, (L – Q), zeszyt 2, hasło „Machliny”. Poznań: Wydawnictwo PTPN, 1993, s. 72-73.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Machliny w „Słowniku historyczno-geograficznym województwa poznańskiego w średniowieczu”
- Machliny, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 873.
- Machliny, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 288.
