Lipljan

Lipljan
Państwo	Kosowo; / Serbia
Region	Prisztina
Gmina	Lipljan
Populacja; • liczba ludności	; 56 643; (2016)
Nr kierunkowy	38
Kod pocztowy	14000
	Położenie na mapie Serbii Lipljan
	Położenie na mapie Kosowa Lipljan
	42°31′48″N 21°08′19″E/42,530000 21,138611
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Lipljan (serb. – cyrylica Липљан, alb. Lipjan) – miasto i gmina w środkowym Kosowie (region Prisztina), liczy około 2 tys. mieszkańców (2006)^[1]. Burmistrzem miasta jest Imri Ahmeti (od 2013)^[2].

Nazwa

Współczesna nazwa Lipljan (Lipjan) wywodzona jest od starożytnych Lypenion, Lypiana^[3], jak również Ulpiana.

Historia

Ulpiana

Poprzedniczką współczesnej miejscowości Lipljan jest istniejąca w okresie od roku 30 p.n.e. do ok. 600 n.e. rzymska osada Ulpiana^[4] położona na szlakach komunikacyjnych łączących wybrzeże Adriatyku – miejscowość Lisse z terenami w dolinie rzeki Margus oraz nad Dunajem.

Nazwa Ulpiana wywodzić się ma od imienia cesarza rzymskiego - Marka Ulpiusza Trajana, który ustanowił municypium w ramach prowincji Mezja Górna. Wyjaśnienie nazwy zawarte zostało w traktacie Konstantyna VII Porfirogenety De administrando imperio (O zarządzaniu państwem), w którym stwierdza się też, że Justynian I Wielki (cesarz bizantyjski 527-565) przywrócił miasto-twierdzę Ulpiana dla zapobieżenia najazdom Słowian i Awarów na półwysep Bałkański. Chociaż twierdza została w pełni przywrócona (jako Iustiniana Secunda), wkrótce jednak Cesarstwo Bizantyńskie ostatecznie porzuciło ją pod presją ekspansji plemion słowiańskich i Awarów (około roku 582).

Siedziba biskupia od III wieku n.e., jeden z ośrodków administracyjnych rzymskiej prowincji Dardania.

Ulpiana położona była ok. 10 kilometrów na północ od obecnej lokalizacji Lipljan^[3].

Okres słowiański i bizantyński

Kolejna wzmianka pochodzi z Latopisu Popa Duklanina (Kronika popa Dukljanina i Barski rodoslov). W opracowaniu tym stwierdzono, iż państwo Raszka rozpościera się pomiędzy rzeką Driną w kierunku wschodnim aż do Lipljan i Lab.

Kolejna wzmianka dotyczy roku 1085, w którym miejscowość została przejęta od Bizancjum na rzecz Raszki przez króla Bodina i żupana Raszki Wukana. Miasto zostało wkrótce przywrócone władzy cesarzy bizantyjskich i pod ich panowaniem pozostało aż do czasu ponownego przejęcia przez Raszkę w czasach żupana Stefana Nemanji. Wspominają o tym mnich i święty Sawa Nemanicz z klasztoru Hilandar na Górze Athos oraz syn Stefana - Stefan Pierwszy Koronowany (wielki żupan Raszki i pierwszy król Serbii).

Następnie Lipljan stanowił żupę, która zajmowała Kosowe Pole między Sitnicą i Labem.

Lipljan pozostawał pod panowaniem władców serbskich aż do bitwy na Kosowym Polu (1389), kiedy miasto dostało się w ręce Turków.

Albańska tradycja głosi, że w Lipljan urodził się Lekë Dukagjini, piętnastowieczny albański książę i bohater narodowy Albanii.

Przypisy

↑ Profil Lipjan na stronie OBWE ↓.
↑ Kryetari i Komunës. [w:] Oficjalny serwis Gminy Lipjani [on-line]. [dostęp 2017-02-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-14)]. (alb.).
↑ ^a ^b Historia e Komunës së Lipjanit ↓.
↑ Ulpiana / Iustiniana Secunda, Gračanica, Lipljan. Digital Atlas of the Roman Empire, 2016-08-07. [dostęp 2017-02-13]. (ang.).

Bibliografia

Historia e Komunës së Lipjanit. [w:] Oficjalny serwis Gminy Lipjani [on-line]. [dostęp 2017-02-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-05)]. (alb.).
Lipjan / Lipljan. [w:] Profil Lipjan na stronie OBWE [on-line]. wrzesień 2015. [dostęp 2017-02-13]. (ang.).

Linki zewnętrzne

[CITEREFProfil_Lipjan_na_stronie_OBWE-1] Profil Lipjan na stronie OBWE ↓.

[2] Kryetari i Komunës. [w:] Oficjalny serwis Gminy Lipjani [on-line]. [dostęp 2017-02-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-14)]. (alb.).

[CITEREF''Historia_e_Komunës_së_Lipjanit''-3] Historia e Komunës së Lipjanit ↓.

[4] Ulpiana / Iustiniana Secunda, Gračanica, Lipljan. Digital Atlas of the Roman Empire, 2016-08-07. [dostęp 2017-02-13]. (ang.).

[1]