Largo di Torre Argentina

plac Largo di Torre Argentina
	Pigna
	; Largo di Torre Argentina
Państwo	Włochy
Miejscowość	Rzym
	Położenie na mapie Włoch plac Largo di Torre Argentina
	Położenie na mapie Lacjum plac Largo di Torre Argentina
	Położenie na mapie Rzymu plac Largo di Torre Argentina
	41°53′43,0″N 12°28′37,0″E/41,895278 12,476944
	Multimedia w Wikimedia Commons

Largo di Torre Argentina – plac znajdujący się pomiędzy Cyrkiem Flaminiusza a Polem Marsowym w Rzymie. Znajdują się na nim pozostałości budowli z okresu republiki: czterech niewielkich świątyń oraz wschodniego krańca portyku Teatru Pompejusza, a także kilku mniejszych obiektów, m.in. portyku Minucjusza, biur i publicznych latryn^[1].

Plac został utworzony po wyburzeniu znajdującej się w tym miejscu średniowiecznej zabudowy w latach 1926–1928. Wtedy też odsłonięto znajdujące się pod powierzchnią pozostałości starożytnych budowli^[1]. Pierwotny plan zabudowy udało się odtworzyć dzięki pracom archeologicznym oraz informacjom zawartym w Forma Urbis Romae^[2]. Ze względu na niedbałości podczas przeprowadzonych w 1929 roku wykopalisk, chronologia i identyfikacja znajdujących się na placu świątyń jest niepewna^[1]. Zwyczajowo oznacza się je literami od A do D^[1]^[2].

Świątynia A powstała przypuszczalnie w III wieku p.n.e., pierwotnie jako amfiprostylos w porządku doryckim. Na przełomie II i I wieku p.n.e. dobudowano perypteros liczący 6×9 kolumn w porządku korynckim oraz dodano stiukowe zdobienia^[1]^[2]. Cella miała wymiary 9,5×16 m. Całość posadowiona była na wysokim podium wykonanym z tufu o wymiarach 15×27,5 m. W XII wieku na gruzach świątyni wzniesiony został kościół San Nicola dei Cesarini. Na jej tyłach dobudowano wówczas dwie widoczne dzisiaj apsydy^[1].

Świątynia B, najmłodsza w całym kompleksie, datowana jest na okres po 100 roku p.n.e. Była to okrągła budowla o średnicy 15,5 m, wsparta na kolumnach w porządku korynckim (zachowało się 6). Dzięki zachowanej inskrypcji wiadomo, że była poświęcona bogini Fortunie (Fortuna Huiusce Diei), a wystawił ją Kwintus Lutacjusz Katulus dla uczczenia zwycięstwa w bitwie pod Vercellae w 101 roku p.n.e.^[1]^[2] Cella miała średnicę 15,5 m, całość zaś posadowiona była na wysokim podium^[1].

Świątynia C uważana jest za najstarszą i datowana na przełom IV i III wieku p.n.e. Był to tetrastylos w porządku toskańskim z portykami po bokach, posadowiony na podium z tufu o wymiarach 17,1×30,5 m. Przed świątynią stał ołtarz, wystawiony przypuszczalnie w 174 roku p.n.e. przez Aulusa Postumiusza Albinusa^[1]^[2]. Zachowały się mozaiki podłogowe, pochodzące z przebudowy dokonanej po pożarze z 80 roku n.e., oraz głowa z kolosalnego posągu bogini znaleziona obok świątyni^[1].

Świątynia D jest największą z czterech, mierzącą 23,5×37 m. Jej plan może być jednak tylko częściowo odtworzony, znaczna część budowli znajduje się bowiem pod powierzchnią dzisiejszej via Florida^[1]. Była to prosta konstrukcja w porządku toskańskim posadowiona na betonowym podium, powstała przypuszczalnie na początku II wieku p.n.e. i przebudowana około stulecie później^[1]^[2].

Plan ogólny
Świątynia A
Świątynia B
Świątynia C
Świątynia D

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Amanda Claridge: Rome. Oxford: Oxford University Press, 1998, s. 241-246, seria: Oxford Archaeological Guides. ISBN 0-19-288003-9.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Alfred Twardecki: Mały słownik sztuki starożytnej Grecji i Rzymu. Warszawa: Unia wydawnicza Verum, 1998, s. 109–111. ISBN 83-85921-75-3.

[claridge-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Amanda Claridge: Rome. Oxford: Oxford University Press, 1998, s. 241-246, seria: Oxford Archaeological Guides. ISBN 0-19-288003-9.

[twardecki-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Alfred Twardecki: Mały słownik sztuki starożytnej Grecji i Rzymu. Warszawa: Unia wydawnicza Verum, 1998, s. 109–111. ISBN 83-85921-75-3.

[1]