Krzysztof Maria Sieniawski
Krzysztof Maria Sieniawski (1980) | |
Data i miejsce urodzenia |
4 września 1951 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
26 stycznia 2001 |
Przyczyna śmierci | |
Miejsce spoczynku | |
Zawód, zajęcie |
poeta, tłumacz, krytyk literacki i filmowy |
Krzysztof Maria Sieniawski (ur. 4 września 1951 w Warszawie, zm. 26 stycznia 2001 tamże) – polski poeta, tłumacz, krytyk literacki i filmowy.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Absolwent IX Liceum Ogólnokształcącego im. Klementyny Hoffmanowej. Studiował na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
Laureat wielu konkursów poetyckich i translatorskich: między innymi na debiut poetycki 1973 oraz na nowe przekłady wierszy Aleksandra Puszkina w 1977. Był członkiem grupy poetyckiej „Sigma”. Swoje utwory i przekłady publikował w „Poezji”, „Nowym Wyrazie” i „Literaturze na Świecie”, a także w „Przeglądzie Tygodniowym”, „Tu i Teraz” i „Kulturze”.
Uważany za jedną z najważniejszych postaci swojego pokolenia. Postać bardzo niezależna, ale współuczestnicząca niejako gościnnie w najważniejszych wydarzeniach warszawskiej bohemy literackiej. Jeden z najwybitniejszych tłumaczy Siergieja Jesienina, poeta, niekonwencjonalny myśliciel, dramatopisarz i krytyk literacki[1].
Niezwykle długo czekał na debiut. Debiutował tomikami Serce transkontynentalne w Oficynie Wydawniczej Alma-Press i Eroticon w Wydawnictwie Iskry w 1986. Jego teksty śpiewali Jacek Kaczmarski (1957–2004) i Przemysław Gintrowski (1951–2012).
Jacek Kaczmarski: „...Zaprzyjaźniliśmy się w latach 70-tych poprzez ruch studencki. Sieniawski podobnie jak ja fascynował się kulturą rosyjską. Był znakomitym translatorem, głównie Jesienina. Był to bardzo dziwny człowiek, pokomplikowany, z osobistymi problemami. Ale te wiersze są moim zdaniem znakomite: Przyjaciele, których nie miałem, Śmiech, Epitafium dla Sergiusza Jesienina...” (z książki Krzysztofa Gajdy Jacek Kaczmarski w świecie tekstów, Poznań 2003).
Przemysław Gintrowski debiutował w 1976 na przeglądzie w warszawskiej Rivierze piosenką Epitafium dla Sergiusza Jesienina, której tekst napisał Krzysztof Maria Sieniawski[2][3].
Jego teksty śpiewali również Gayga[4], Maja Chwiejczak, Jacek Majewski, Stefan Brzozowski, Dorian Kucharski. Wiersze Krzysztofa Marii Sieniawskiego tłumaczyła na język rosyjski poetka Eugenia Sławorossowa[5].
Pracował zawodowo w Fabryce Samochodów Osobowych FSO na warszawskim Żeraniu, w Zakładach Produkcji Materiałów Budowlanych, RSW Prasa-Książka-Ruch, w urzędzie pocztowo-telekomunikacyjnym, w Polskich Kolejach Państwowych, w dziale literackim tygodnika „Kultura”.
Pod koniec życia poeta prowadził razem z matką kiosk „Ruchu” na warszawskiej Chomiczówce, był tu także listonoszem. Pisał fraszki i krótkie wiersze[1].
Zmarł 26 stycznia 2001 na atak serca i został pochowany na cmentarzu komunalnym Północnym w Warszawie (kwatera S-X-3, rząd 2, grób 36)[6].
Nagrody
[edytuj | edytuj kod]- Laureat ogólnopolskiego konkursu na debiut poetycki roku (1973)
- Laureat konkursu na nowy przekład wierszy Puszkina (1977)
Poezja
[edytuj | edytuj kod]- Krzysztof Maria Sieniawski, Serce transkontynentalne, wiersze, Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 1986 rok
- Krzysztof Maria Sieniawski, Eroticon, Wydawnictwo „Iskry”, 1986 rok
- Krzysztof Maria Sieniawski, HISTORYJKA – wiersze, Oficyna Wydawnicza RAMPA, Warszawa 2001, s. 260
- Przeszłość przyszłości. Antologia Konfederacji Nowego Romantyzmu, pod red. Bohdana Urbankowskiego. – Warszawa: Oddział Warszawski Związku Literatów Polskich, 1993 rok
- Krzysztof Maria Sieniawski, BYŁ TAKI FILM – wiersze, Oficyna Wydawnicza RAMPA, Warszawa 2001, s. 110
- Andrzej Żmuda, Antologia erotyki. Wiersze o miłości polskich poetów, Warszawa: Ad Oculos, 2008 rok. s. 200, ISBN 978-83-60222-93-5, s. 150.
- Кшиштоф Мария Сенявский, стихи, перевод Е. Славор��ссовой „Детская школьная академия” №3, 2008
- Кшиштоф Мария Сенявский, стихи, перевод Е. Славороссовой „Истоки” 2011-2012
- Кшиштоф Мария Сенявский, стихи, перевод Е. Славороссовой „Переводчик” №12, 2012
- Сенявский, Кшиштоф Мария. Перевод Славороссовой Е. А. «Эротикон» Кшиштофа Мария Сенявского. – Чита: ©ЗабГУ, 2017. – 259 с. // Научно-художественный журнал «Переводчик» № 17, ISSN 2073-5618, стр. 23 – 30.
- Сенявский, Кшиштоф Мария. Перевод Славороссовой Е. А. Русские сны польского поэта. – Чита: ©ЗабГУ, 2019. – 260 с. // Научно-художественный журнал «Переводчик» № 19, ISSN 2073-5618, стр. 63 – 76.
- Сенявский, Кшиштоф Мария. Перевод Славороссовой Е. А. Реквием по мечте. Лирика - Чита: ©ЗабГУ, 2022 - 269 с. // Литературно-художественный журнал «Переводчик» № 22, ISSN 2073-5618, стр. 29 — 41.
- Кшиштоф Мария Сенявский „Эпитафия Сергею Есенину”. Перевод Дениса Пелихова Литературно-исторический журнал „Дом польский” выпуск 26, 2021[7].
Tłumaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Sieniawski, Krzysztof Maria, Wysocki W. Na bratnich mogiłach. – В: перевод / Lit. na Świecie. № 10 // Журнал. – Warszawa: Lit. na Świecie, 1979. – 191 с. (польск.)
- Krzysztof Sieniawski, переводы „Literatura Radziecka” („Советская литература”) №6 1980 с.82-83, 112, 133-134, 157, 158, 163, 178-179 ISSN 0202-1854.
Proza i krytyka
[edytuj | edytuj kod]- Krzysztof Maria Sieniawski: Pod dobra datą. Wydawnictwo VIPART, ISBN 83-87124-36-2, Wydanie 1, rok 2002, s. 124
- Sieniawski Krzysztof: Jest się czego bać. Wiadomości Kulturalne 1994 nr 19 s. 7
- Sieniawski Krzysztof: Romantycy i pozytywiści. Wiadomości Kulturalne 1995 nr 10 s. 14
- Sieniawski Krzysztof: Tradycja i nowatorstwo. Wiadomości Kulturalne 1995 nr 13 s. 14 (o poezji i prozie...)
- Sieniawski Krzysztof: Rozpoznanie złóż. Wiadomości Kulturalne 1994 nr 6 s. 21
- Sieniawski Krzysztof: Opowieści człowieka ciepłego. (Ustinov Peter). Wiadomości Kulturalne 1996 nr 15 s. 20
- Krzysztof Maria Sieniawski: U progu bajki (rzecz o wierszach Jana Wołka)
- Сенявский, Кшиштоф Мария, Славороссова Евгения. Почтовый романс. Письма. — В: Эпистолярий / «Истоки». Выпуск 14 // Альманах. — М. : Издательство «Перо», 2021—2022. — 336 с. — ISBN 978-5-903852-02-4. — С. 285—303.
- Сенявский, Кшиштоф Мария, Славороссова Евгения. Почтовый романс. Письма. Продолжение. — В: Эпистолярий / «Истоки». Выпуск 15 // Альманах. — М. : Издательство «Перо», 2022—2023. — 314 с. — ISBN 978-5-903852-02-4. — С. 266—281.
- Сенявский, Кшиштоф Мария, Славороссова Евгения. Почтовый романс. Письма. Продолжение. — В: Эпистолярий / «Истоки». Выпуск 16 // Альманах. — М. : Издательство «Издательские Технологии», 2023—2024. — 350 с. — ISBN 978-5-903852-02-4. — С. 192—218.
Wydawnictwa
[edytuj | edytuj kod]- Leszek Żuliński, „Krzysztof Maria Sieniawski (1951–2001), czyli po drugiej stronie słońca”[8]
- Kamil Dźwinel, Małgorzata Lisecka, „Krzysztof Maria Sieniawski śpiewany. Wokół muzycznej interpretacji tekstu poetyckiego”, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń[9]
- Dźwinel, Kamil. Krzysztof Maria Sieniawski – człowiek piosenki / PIOSENKA ROCZNIK 2014 NR // publicystyka. – Opole: Muzeum Polskiej Piosenki w Opolu, 2014. – 436 с. – С. 188-189
- Dzwinel, Kamil, Poszedłem w druga stronę… Z Przemysławem Gintrowskim rozmawia Kamil Dzwinel na temat Krzysztofa Marii Sieniawskiego. Rozmowa przeprowadzona 26 września 2009 r. tuż przed koncertem pieśniarza w Galerii Porczyńskich / PIOSENKA ROCZNIK 2014 NR // publicystyka. – Opole: Muzeum Polskiej Piosenki w Opolu, 2014. – 436 с. – С. 190-191[1]
- Евгения Славороссова, „Сны поэтов”, «Чудеса и приключения» №1 2010
- Евгения Славороссова, „КШИШТОФ – FOREVER!”[5]
- Евгения Славороссова, „Последний польский романтик”[5]
- Евгения Славороссова, стихи, „Истоки” 2011-2012
- Евгения Славороссова, стихи[10]
- Е. Шокальски, „Сергей Есенин – поэт, в Польше незабытый”[11]
Pozostałe formy
[edytuj | edytuj kod]- Wirtualne muzeum „Krzysztof Maria Sieniawski” w „Naszej Chomiczówce”.
- Konkurs literacki dla debiutantów im. Krzysztofa Marii Sieniawskiego organizowany przez Dom Kultury Śródmieście w 2009 r.
Dyskografia
[edytuj | edytuj kod]- 1978 Psalmy i Requiem – z towarzyszeniem chóru i orkiestry, płyta winylowa, wydawca: Tonpress, wykonanie: Przemysław Gintrowski – śpiew; Grupa Niebo – chór; orkiestra, słowa: Tadeusz Nowak, Krzysztof Maria Sieniawski, Zbigniew Herbert, Bogusław Żmijewski, muzyka: Przemysław Gintrowski, Stanisław Krupowicz, Stefan Brzozowski
- 1979 Requiem, wydawca: Tonpress oraz Socjalistyczny Związek Studentów Polskich (płyta winylowa), słowa: Krzysztof Maria Sieniawski muzyka: Przemysław Gintrowski, Stanisław Krupowicz
- 1979 Mury, wydawca: Wifon, 1981 (kaseta, nr kat. CK-0159A), Wifon, 1990 (płyta winylowa), Pomaton Emi, 1991 (kaseta, nr kat. POM 005), Pomaton Emi, 1999 (CD, nr kat. 5228392E), Pomaton Emi, 2004 (CD, w zestawie Syn Marnotrawny), wykonanie: Przemysław Gintrowski – śpiew, gitara; Jacek Kaczmarski – śpiew, gitara; Zbigniew Łapiński – fortepian, słowa: Jacek Kaczmarski, Zbigniew Herbert, Krzysztof Maria Sieniawski, Mieczysław Jastrun, muzyka: Jacek Kaczmarski, Przemysław Gintrowski, Lluís Llach
- 1991 Mury w Muzeum Raju, wydawca: Pomaton Emi, 1991 (CD, nr kat. POM CD 008),Pomaton Emi, 1991 (2 kasety, nr kat. POM 023, POM 024)
- 2002 (album dwupłytowy + Wojna postu z karnawałem, nr kat. 5417412), Pomaton Emi, 2004 (CD, w zestawie Syn Marnotrawny) wykonanie: Przemysław Gintrowski – śpiew, gitara; Jacek Kaczmarski – śpiew, gitara; Zbigniew Łapiński – śpiew, fortepian; słowa: Jacek Kaczmarski, Natan Tenenbaum, Mieczysław Jastrun, Krzysztof Maria Sieniawski, Sergiusz Jesienin (wykorzystany fragment wiersza), muzyka: Jacek Kaczmarski, Przemysław Gintrowski, Zbigniew Łapiński, Lluís Llach
Klipy
[edytuj | edytuj kod]- «Przyjaciele, których nie miałem». Krzysztof Maria Sieniawski – Przemysław Gintrowski
- «Śmiech». Krzysztof Maria Sieniawski – Przemysław Gintrowski
- «Epitafium dla Sergiusza Jesienina». Krzysztof Maria Sieniawski – Przemysław Gintrowski
- «Requiem». Krzysztof Maria Sieniawski – Przemysław Gintrowski
- «Pani Bovary». Krzysztof Maria Sieniawski – Przemysław Gintrowski
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Krzysztof Maria Sieniawski. naszachomiczowka.pl. [dostęp 2023-07-13].
- ↑ Dawid Kopp: Gintrowski zaangażowany. meakultura.pl, 12 września 2022. [dostęp 2023-07-13].
- ↑ Przemysław Gintrowski – Epitafium dla Sergiusza Jesienina. youtube.com. [dostęp 2023-07-13].
- ↑ Krzysztof Maria Sieniawski. discogs.com. [dostęp 2023-07-13].
- ↑ a b c Krzysztof i Żenia. naszachomiczowka.pl. [dostęp 2023-07-13].
- ↑ Cmentarz Północny. Kwatera S-X-3, rząd 2, grób 36. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2023-07-12].
- ↑ Литературно-исторический журнал „Дом Польский” [online], dompolski-journal.ru [dostęp 2021-08-03] (ros.).
- ↑ Leszek Żuliński: Krzysztof Maria Sieniawski (1951–2001), czyli po drugiej stronie słońca. pisarze.pl. [dostęp 2023-07-13].
- ↑ Kamil Dźwinel, Małgorzata Lisecka: Krzysztof Maria Sieniawski śpiewany. Wokół muzycznej interpretacji tekstu poetyckiego. repozytorium.umk.pl. [dostęp 2023-07-13].
- ↑ Евгения Славороссова. livejournal.com. [dostęp 2023-07-13]. (ros.).
- ↑ Сергей Есенин в Польше. protestirui.ru. [dostęp 2023-07-13]. (ros.).