Krzysztof (Kisi)

Krzysztof

Sotir Kisi
Metropolita Durres-Tirany
Krzysztof Kisi (1945)
Kraj działania	Albania
Data i miejsce urodzenia	10 lutego 1883 Berat
Data śmierci	17 czerwca 1958
Metropolita Durres-Tirany
Okres sprawowania	1936–1949
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Autokefaliczny Prawosławny Kościół Albanii
Prezbiterat	1908
Chirotonia biskupia	1916
Multimedia w Wikimedia Commons

Krzysztof, imię świeckie Sotir Kisi (ur. 10 lutego 1883 w Beracie^[1], zm. 17 czerwca 1958^[2]) – albański biskup prawosławny, zwierzchnik Albańskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego w latach 1937–1949.

W 1906 ukończył szkołę teologiczną na wyspie Chalki^[2]. Po ukończeniu szkoły rozpoczął pracę w szkole w Beracie, a następnie pełnił funkcję dyrektora gimnazjum Jovan Banka w Korczy^[3]. W 1916 wyjechał do Stambułu, gdzie został mnichem, w tym samym roku został wyświęcony na biskupa sinadzkiego, ordynariusza eparchii z siedzibą w Makriqojt k. Stambułu^[3]. Powrócił do Albanii w 1923 i w dniu 18 listopada objął godność metropolity berackiego. 21 listopada 1923, wraz z bp Hieroteuszem dokonał chirotonii Fana (Teofana) Nolego na biskupa Albańskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego^[3]. W 1929 został umieszczony w klasztorze w związku ze swoimi wypowiedziami publicznymi na temat sytuacji Kościoła w Albanii. W 1934 objął kierownictwo metropolii korczańskiej^[3].

Po rezygnacji w maju 1936 arcybiskupa Wissariona, który do tej pory kierował Cerkwią albańską, Krzysztof zajął jego miejsce, wybrany na urząd przez Święty Synod Albańskiego Kościoła Prawosławnego na sesji 12 kwietnia 1937^[2]. Otrzymał wówczas godność arcybiskupem tirańskim i całej Albanii. Jego wybór na zwierzchnika Kościoła został zaakceptowany przez Patriarchę Konstantynopola Beniamina, co przyczyniło się do uznania przez Patriarchat Ekumeniczny autokefalii Kościoła albańskiego.

W czasie włoskiej okupacji Albanii (1939–1943) arcybiskup Krzysztof sprzeciwiał się rozbudowie struktur Kościoła unickiego, na co nalegały władze okupacyjne. W rozmowie z Francesco Jacomonim, włoskim namiestnikiem w Albanii nie zgodził się, aby w Świętym Synodzie zasiadali biskupi z Kalabrii, pochodzenia albańskiego, którzy mieli działać na rzecz zbliżenia kościoła prawosławnego i katolickiego^[4]. W konsekwencji zredukowano do minimum dotacje dla Kościoła prawosławnego. Po przejęciu władzy przez komunistów w listopadzie 1944, hierarcha został uznany przez nowe władze za osobę niepożądaną na stanowisku zwierzchnika Kościoła. Jednym z zarzutów stawianych Kisiemu był fakt jego wcześniejszych spotkań z dowódcą sił włoskich w Albanii, gen. Alberto Parianim. 25 sierpnia 1948, bez udziału arcybiskupa Krzysztofa, zebrał się Święty Synod, który podjął uchwałę o usunięciu go z urzędu. Na jego miejsce nominowany został bardziej ugodowy wobec komunistów Paisjusz (Vodica). Trzy dni później Radio Tirana poinformowało o usunięciu Krzysztofa z urzędu wraz z komentarzem, że powodem dymisji była współpraca z faszystami w okresie II wojny światowej. Skargi na Święty Synod, w których arcybiskup próbował uzasadniać nielegalność decyzji pozbawiającej go godności doprowadziły do internowania go w klasztorze św. Prokopa, w którym spędził ostatnie lata życia. Zmarł w niejasnych okolicznościach 17 czerwca 1958, dzień później został pochowany w krypcie katedry prawosławnej w Tiranie^[4][2].

Imię Kisiego nosi jedna z ulic w tirańskiej dzielnicy Yzberisht.

• Tadeusz Czekalski: Zarys dziejów chrześcijaństwa albańskiego w latach 1912–1996. Kraków: 1996. ISBN 83-85527-40-0. Brak numerów stron w książce
• Sabrina Ramet: Nihil obstat: religion, politics, and social change in East-Central Europe and Russia. Duke University Press: 1998, s. 424. ISBN 0-8223-2070-3.
• Biogram duchownego