Przejdź do zawartości

Kościelec (Beskid Śląski)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kościelec
Ilustracja
Widok z Malinowskiej Skały
Państwo

 Polska

Pasmo

Beskid Śląski, Karpaty

Wysokość

1019 m n.p.m.

Położenie na mapie gminy Lipowa
Mapa konturowa gminy Lipowa, po lewej nieco na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Kościelec”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Kościelec”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Kościelec”
Położenie na mapie powiatu żywieckiego
Mapa konturowa powiatu żywieckiego, po lewej znajduje się czarny trójkącik z opisem „Kościelec”
Ziemia49°39′11″N 19°01′12″E/49,653056 19,020000
Multimedia w Wikimedia Commons
Widok na Kościelec spod szczytu Skrzycznego

Kościelec (1022 m n.p.m.) – szczyt wieńczący krótki grzbiet górski w Beskidzie Śląskim, odchodzący w kierunku wsch. od Malinowskiej Skały. Ramię Kościelca opada stromymi stokami ku dolinkom dwóch opasujących go ściśle potoków: Malinowskiego Potoku na północy i Leśnianki na południu[1]. Administracyjnie znajduje się w granicach wsi Lipowa w województwie śląskim, w powiecie żywieckim, gminie Lipowa[1].

Na grzbiecie Kościelca znajduje się kilka mocno zarastających już polan. W siodle między szczytem Kościelca a głównym grzbietem Pasma Baraniogórskiego istniała w przeszłości pasterska Hala Skałka[2], jednak Ludomir Sawicki podczas prowadzonych wiosną 1914 r. badań terenowych dotyczących szałaśnictwa na Żywiecczyźnie szałas usytuowany w tym miejscu określił już jako zaginiony[3]. Od połowy XIX w. stała tu leśniczówka, zbudowana przez służby leśne Habsburgów[4], jednak mapa topograficzna WIG z 1934 r. już jej nie notowała[5].

Na szczytowym spiętrzeniu góry wychodnia skalna. Wychodnię tworzą dwie wybitne ambony o wysokości kilkunastu metrów. W odległości kilkudziesięciu metrów na wschód od nich, pod szczytem, znajduje się szereg kolejnych wychodni skalnych, zbudowanych z charakterystycznych zlepieńców, zwanych „zlepieńcami z Malinowskiej Skały”. Samotne skałki sterczą także nieco niżej we wschodnim grzbiecie góry. W jednej ze skałek znajduje się jedyne w Beskidzie Śląskim okno skalne[6].

W lesie w odległości 200–300 m na południe od szczytu znajduje się kilka grup skałek, w których odnaleziono 3 niewielkie jaskinie: Jaskinia w Kościelcu Pierwsza (długość korytarzy ok. 13 m), Jaskinia w Kościelcu Druga (długość korytarzy ok. 14 m), Jaskinia w Kościelcu Trzecia (długość korytarzy ok. 6 m), a także kilka mniejszych schronisk skalnych[6].

Szlak turystyczny

[edytuj | edytuj kod]

Południowymi stokami Kościelca biegnie żółty szlak turystyczny z Ostrego na Malinowską Skałę. Omija wierzchołek[7].

szlak turystyczny żółty gajówka Ostre (parking) – dolina Malinowskiego Potoku, stoki Kościelca – rozdroże pod Malinowską Skałą. Czas przejścia 2:35 godz., z powrotem 1: 30 godz., suma podejść 550 m[7].
  • Kościelec i Ostre w 2009 r.
    Kościelec i Ostre w 2009 r.
  • Szczyt
    Szczyt
  • Szczyt
    Szczyt
  • Szczyt
    Szczyt
  • Skrzyczne i Kościelec
    Skrzyczne i Kościelec

Wspinaczka skalna

[edytuj | edytuj kod]

Jest to rozległy masyw wspinaczkowy, ale dla większości wspinaczy mało znany. Największe ze skał nadających się do wspinaczki to: Masyw Speleo (wysokość 10 m), Masyw (wysokość 5 m) i Bloki (wysokość 2 m). Na najwyższej, 10-metrowej ścianie już od powojennych lat wspinano się na wędkę i prowadzono szkolenia speleo. Na pozostałych, mniejszych można uprawiać bouldering, ale w 2019 r. brak było informacji o bulderach[8].

  1. Lewy filar; IV
  2. Ostatnie rozgrzeszenie; VI
  3. Zacięcie; II
  4. Porcja bromu; IV
  5. Cesta k stinku V
  6. Skok w bok; V
  7. Warcraft; V+
  8. Los pilnikos; V-
  9. Prawy filar; IV+
  10. Pozytywne wibracje; IV[8].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2023-03-08].
  2. ↑ Kazimierz Sosnowski, Przewodnik po Beskidach Zachodnich. Tom I. Beskid Śląski i Żywiecki, wyd. IV, Kraków: Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie, 1948, s. 121.
  3. ↑ Ludomir Sawicki, Szałaśnictwo w Górach Żywieckich (Wędrówki pasterskie w Karpatach IV), „Materiały antropologiczno-archeologiczne i etnograficzne”, 14 (3), Kraków: Akademia Umiejętności, 1919, s. 187 (pol.).
  4. ↑ Mirosław Barański tytuł = Beskid Śląski. Przewodnik, {{{tytuł}}}, wyd. 2, Pruszków: Oficyna Wydawnicza REWASZ, 2019, s. 231, ISBN 978-83-8122-015-6.
  5. ↑ Mapa topograficzna P50 S28 1 : 100 000 Żywiec, Warszawa: Wojskowy Instytut Geograficzny, 1934 [dostęp 2025-01-10].
  6. ↑ a b Mirosław Barański, Beskid Śląski, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2007, ISBN 978-83-89188-71-7.
  7. ↑ a b Beskid Śląski i Żywiecki. Mapa 1:50 000, Kraków: Compass, 2011, ISBN 978-83-7605-084-3.
  8. ↑ a b Grzegorz Rettinger, Beskidy Zachodnie i Pogórze. Przewodnik wspinaczkowy, Kraków: wspinanie.pl, 2019, ISBN 978-83-947825-2-8.
Formacje skalne Beskidów Zachodnich
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kościelec_(Beskid_Śląski)&oldid=75768636”