Kościół Gustawa Adolfa w Sztokholmie

Kościół Gustawa Adolfa
w Sztokholmie

Gustaf Adolfskyrkan

kościół parafialny
Kościół Gustawa Adolfa
Państwo	Szwecja
Miejscowość	Sztokholm
Wyznanie	protestanckie
Kościół	Kościół Szwecji
Parafia	Oscars församling
Imię	Gustaw II Adolf
Historia Data rozpoczęcia budowy 1890 Data zakończenia budowy 1892 Data poświęcenia 6 listopada 1892
Dane świątyni Styl neogotyk Architekt Carl Möller Świątynia • materiał bud. • cegła Wieża kościelna • liczba wież 1 Liczba naw 3
Położenie na mapie regionu Sztokholm Kościół Gustawa Adolfa w Sztokholmie
Położenie na mapie Szwecji Kościół Gustawa Adolfa w Sztokholmie
59°20′15″N 18°05′53″E/59,337500 18,098056
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Kościół Gustawa Adolfa w Sztokholmie (szw. Gustaf Adolfskyrkan) – kościół parafialny Kościoła Szwecji (wyznania ewangelicko-luterańskiego), w parafii Oscars församling. Jest położony przy ul. Wittstocksgatan 22, w sztokholmskiej dzielnicy Östermalm, w parku Gustaf Adolfsparken. Nosi wezwanie króla Gustawa II Adolfa, bohatera wojny trzydziestoletniej.

Kościół ma status zabytku sakralnego według rozdz. 4 Kulturminneslagen (pol. Prawo o pamiątkach kultury) ponieważ został wzniesiony do końca 1939 (3 §)^[1].

Kościół Gustawa Adolfa został przez zaprojektowany Carla Möllera i wzniesiony w latach 1880-1892 jako kościół garnizonowy dla pobliskiego garnizonu królewskiej gwardii przybocznej Svea. Został konsekrowany przez biskupa Gottfrida Billinga 6 listopada 1892, dokładnie w 260. rocznicę śmierci swego patrona, w obecności m.in. króla Oskara II.

Architekt Carl Möller (1857–1933) był również autorem projektu kościoła św. Jana, wzniesionego w latach 1883–1890. Podobnie jak on, również kościół Gustawa Adolfa został wybudowany z cegły, w stylu neogotyckim, choć w mniejszej skali.

W 1928 Kościół Gustawa Adolfa przestał pełnić funkcję kościoła garnizonowego. Sztandary garnizonu, zawieszone pod sklepieniem, zostały usunięte.

W 1932 miała miejsce renowacja dachu, okien i dekoracji malarskiej wewnątrz świątyni; zainstalowano oświetlenie elektryczne.

W 1944 zmieniono usytuowanie ławek w kościele tworząc środkowe przejście oraz zainstalowano nowe organy.

W 1950 miała miejsce zewnętrzna renowacja świątyni oraz zakrystii.

W 1964 roku Kościół Gustawa Adolfa został kupiony przez parafię Oscars församling.

W latach 1965–68 pokryto hełm wieży blachą miedzianą i przeprowadzono pod nadzorem architektów Björna Linna i Erika Heleniusa renowację wnętrz kościoła (malowidła, nowe organy, wzmocnienie empory, położenie linoleum na posadzce, wymiana armatury).

W 1968 powtórnie konsekrowano kościół.

W 1992 pomalowano na nowo wnętrze kościoła oraz oczyszczono drewniane elementy jego wystroju.

W 1999 kościół otrzymał nowy ołtarz w nawie bocznej i nową chrzcielnicę z czarą wykonaną ze szkła. Zmodernizowano zakrystię.

Od września 2006 przeniesiono główne nabożeństwa do kościoła Oskara pozostawiając tylko funkcje ceremonialne, które już od pewnego czasu były w kościele sprawowane.

Kościół Gustawa Adolfa jest budowlą trójnawową, bazylikową, orientowaną na osi wschód-zachód. Wzniesiony został na planie asymetrycznym przez co przypomina nieco angielskie kościoły neogotyckie. Z lewej strony fasady, na przedłożeniu nawy bocznej wzniesiono na kwadratowej podstawie wieżę, zakończoną szpiczastym hełmem, pokrytym miedzianą blachą i zwieńczonym pozłacanym kogutem. Wokół hełmu są rozmieszczone cztery narożne pinakle, zwieńczone złoconymi detalami. Na wieży znajdują się dwa dzwony, odlane przez firmę Backman & Co w 1893.

W wieży znajduje się uskokowy portal. Umieszczono nad nim rzeźbę św. Jerzego walczącego ze smokiem a nad nią relief upamiętniający rok śmierci króla Gustawa II Adolfa (1632). Przed portalem są szerokie granitowe schody.

W oknach kościoła są witraże.

Fasada kościoła jest wykonana z czerwonej, maszynowej cegły i jest oparta na podmurówce z granitowych bloków. Dekoracje fasady są wykonane z wapienia. Jej głównym akcentem jest ogromne okno rozetowe.

Prezbiterium od strony wschodniej jest prosto zamknięte, niższe i węższe niż nawa główna świątyni, od strony południowo-zachodniej znajduje się mała zbrojownia ozdobiona freskami al secco. Znajduje się w niej popiersie króla Gustawa II Adolfa i inskrypcja upamiętniająca konsekrację kościoła ”Denna kyrka bygdes under Konung Oscar II 20 regeringsår 1892” (”Ten kościół wzniesiono w 1892 roku, 20. roku panowania króla Oskara II”).

Dach kościoła pokryty jest łupkiem.

Sklepienie świątyni jest wydłużone, kolebkowe, wykończone drewnem.

Ołtarz w stylu neogotyckim zajmuje całą szerokość prezbiterium. Został wykonany z drewna sosnowego i dekorowany złoconymi detalami. W środku umieszczone jest tabernakulum a nad nim krzyż. Ołtarz oddziela od reszty prezbiterium półkolista, drewniana balustrada. Taka sama balustrada dzieli prezbiterium od nawy głównej kościoła. Z lewej strony znajduje się niewielka ambona. W lewej ścianie prezbiterium umieszczono niewielka emporę, być może przeznaczoną pierwotnie dla króla.

Organy kościelne, 22-głosowe, wykonała firma Åkerman & Lund w 1968. Znajdują się one na emporze chórowej, posiadającej, podobnie jak ołtarz, wystrój z drewna sosnowego. Pierwotnie emporę wykorzystywał garnizonowy chór muzyczny.

• Diecezja sztokholmska – Kościół Gustawa Adolfa

• Strona kościoła Gustawa Adolfa