Kitanka drobnoucha

Kitanka drobnoucha
	Trichosurus caninus
	(Ogilby, 1836)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	ssaki niższe
Nadrząd	torbacze
Rząd	dwuprzodozębowce
Rodzina	pałankowate
Podrodzina	kitanki
Rodzaj	kitanka
Gatunek	kitanka drobnoucha
Synonimy
	Phalangista canina Ogilby, 1836; Trichosurus caninus nigrans Le Souef, 1916;
	Phalangista canina Ogilby, 1836; Trichosurus caninus nigrans Le Souef, 1916;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kitanka drobnoucha^[4] (Trichosurus caninus) – gatunek ssaka z podrodziny kitanek (Trichosurinae) w obrębie rodziny pałankowatych (Phalangeridae).

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1836 roku irlandzki przyrodnik William Ogilby nadając mu nazwę Phalangista canina^[1]. Miejsce typowe to obszar za rzeką Hunter, około 80 mi (129 km) na północ od Sydney, Nowa Południowa Walia, Australia^[5]^[6]^[7]. Okaz typowy pochodził z kolekcji angielskiego przyrodnika Johna Goulda^[1].

Do 2002 roku bardziej południowe populacje sklasyfikowane obecnie jako T. cunninghami były rozpoznawane jako populacje w obrębie T. caninus^[6]. Różnice morfologiczne i genetyczne między T. caninus i T. cunninghami są rzeczywiste, ale małe, a te dwa taksony powinny być może sklasyfikowane jako odrębne podgatunki^[6].

Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy^[6].

Zasięg występowania

Kitanka drobnoucha występuje we wschodniej Australii, od południowo-wschodniego Queensland do środkowo-wschodniej Nowej Południowej Walii, w pasmach i równinach przybrzeżnych wzdłuż wschodniego wybrzeża, włącznie z Wielką Wyspą Piaszczystą^[8]. Wydaje się, że granica występowania kitanki drobnouchej i kitanki górskiej (T. cunninghami) leży między Sydney a Newcastle w środkowej Nowej Południowej Walii^[8].

Etymologia

Trichosurus: gr. θριξ thrix, τριχος trikhos „włosy”; ουρα oura „ogon”^[9].
caninus: łac. caninus „jak pies”, od canis „pies”^[10].

Wygląd

Długość ciała (bez ogona) 40–55 cm, długość ogona 34–42 cm; masa ciała 2,5–4,5 kg^[8]^[11]. Umaszczenie różnorodne, zazwyczaj szarawe. Podobny do spokrewnionej z nim kitanki lisiej, wyróżnia się niewielkimi, okrągłymi uszami.

Tryb życia

Kitanki drobnouche prowadzą nocny tryb życia, dzień spędzają ukryte w koronach drzew. Żywią się roślinami, grzybami, czasem polują na owady. Nie łączą się w stada, ale są towarzyskie i chętnie przebywają w pobliżu innych przedstawicieli swojego gatunku.

Rozmnażanie

Zachowania godowe kitanki drobnouchej nie są do końca poznane. Zakłada się, że jest ona poligamiczna, choć spotykano osobniki wyraźnie skojarzone w pary. Zwierzę rozmnaża się wiosną i latem, ciąża trwa ok. 16 dni po których na świat przychodzi jedno młode. Matka karmi dziecko mlekiem przez ok. 9 miesięcy. Pałanki osiągają dojrzałość płciową w wieku ok. 3 lat. Dożywają średnio 7 lat, najstarszy znany osobnik żył 17 lat.

Zagrożenie

Kitanka drobnoucha jest pospolita na swoim obszarze występowania. Jako dobry wspinacz potrafi uniknąć większości australijskich drapieżników. Zwierzęta te są czasem uważane za szkodniki i zabijane, ponieważ lubią żerować na plantacjach sosnowych. Ludzie polują na nie także ze względu na cenne futro.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d W. Ogilby. Remarks on some Marsupials from the interior of New South Wales. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 3, s. 191, 1835. (ang.).
↑ A.S. Le Souef. Notes on colour-variation of opossums of the genus Trichosurus. „The Australian zoologist”. 1, s. 64, 1916. (ang.).
↑ P.P. Menkhorst P.P. i inni, Trichosurus caninus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2020-2 [dostęp 2020-08-09] (ang.).
↑ W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 12. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Trichosurus caninus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2023-08-02].
↑ ^a ^b ^c ^d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 78. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Trichosurus caninus (Ogilby, 1836). [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-08-02]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c K. Helgen & S. Jackson: Family Phalangeridae (Cuscuses, Brush-tailed Possums and Scaly-tailed Possum). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 484. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 689, 1904. (ang.).
↑ Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 39, OCLC 637083062 (ang.).
↑ Class Mammalia. W: Lynx Nature Books (A. Monadjem (przedmowa) & C.J. Burgin (wstęp)): All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 53. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

Bibliografia

Animal Diversity Web [Dostęp 17 stycznia 2010]

[Ogilby-1] W. Ogilby. Remarks on some Marsupials from the interior of New South Wales. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 3, s. 191, 1835. (ang.).

[Souef-2] A.S. Le Souef. Notes on colour-variation of opossums of the genus Trichosurus. „The Australian zoologist”. 1, s. 64, 1916. (ang.).

[iucn-3] P.P. Menkhorst P.P. i inni, Trichosurus caninus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2020-2 [dostęp 2020-08-09] (ang.).

[Cichocki&inni-4] W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 12. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[msw-5] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Trichosurus caninus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2023-08-02].

[icmw-6] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 78. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[mdd-7] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Trichosurus caninus (Ogilby, 1836). [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-08-02]. (ang.).

[Helgen&Jackson-8] K. Helgen & S. Jackson: Family Phalangeridae (Cuscuses, Brush-tailed Possums and Scaly-tailed Possum). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 484. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).

[Palmer-9] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 689, 1904. (ang.).

[Jaeger-10] Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 39, OCLC 637083062 (ang.).

[amw-11] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books (A. Monadjem (przedmowa) & C.J. Burgin (wstęp)): All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 53. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[1]