Przejdź do zawartości

Kazimierz Cichowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kazimierz Cichowski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

7 grudnia 1887
Klimkiewiczów. Królestwo Polskie

Data i miejsce śmierci

26 października 1937
Moskwa, RFSRR, ZSRR

Zawód, zajęcie

działacz komunistyczny

Multimedia w Wikimedia Commons

Kazimierz Cichowski ps. Hrabia, Anatol, Wysocki, Jasiński (ur. 7 grudnia 1887 w Klimkiewiczowie, zm. 26 października 1937 w Moskwie) – działacz polskiego i międzynarodowego ruchu komunistycznego i robotniczego.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Syn Teresy z Łubieńskich i Henryka, wnuk Romana, brat Henryka, siostrzeniec Bernarda Łubieńskiego, praprapraprawnuk Marii Amalii z Brühlów Mniszchowej.

Od 1898 uczeń gimnazjum w Sosnowcu, gdzie od 1904 r. był czynny w rewolucyjnym ruchu młodzieżowym. Przeniesiony do gimnazjum w Warszawie, skąd usunięty za udział w strajkach szkolnych 1905-06. W 1907 r. zdał maturę w Petersburgu, w tym czasie wstąpił tam do SDKPiL. W latach 1907–1909 w Liège jako student Politechniki, skąd usunięty za działalność polityczną. W latach 1909–1910 w Warszawie jako pracownik bankowy, ożenił się z Janiną z Podgórskich. W latach 1910–1913 na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Paryżu, ponownie usunięty politycznie. Następnie w Warszawie jako pracownik Centralnego Towarzystwa Rolniczego, a następnie Międzynarodowego Banku Handlowego. W ramach ewakuacji banku wskutek działań wojennych od 1915 r. (wraz z żoną i dziećmi - Jadwigą i Zbigniewem) w Piotrogrodzie.

Brał udział w rewolucji październikowej. Sekretarz piotrogrodzkiej grupy SDKPiL[1]. Od grudnia 1917 r. zastępca szefa Komisariatu do Spraw Polskich w Ludowym Komisariacie Narodowości. W latach (1918-20) działał na terenie Litwy i Białorusi m.in. jako członek KC Komunistycznej Partii Litwy, w Wileńskiej Radzie Delegatów Robotniczych[2] oraz w działającym 1919 w Wilnie w Tymczasowym Rządzie Robotniczo-Chłopskim Litwy jako komisarz ludowy rolnictwa[3] i jako przewodniczący Centralnego Komitetu Wykonawczego Rad Delegatów Robotniczych Litewsko-Białoruskiej Republiki Radzieckiej. Członek KC (15 osobowego) Komunistycznej Partii Litwy i Białorusi[4]. W 1919 i 1920 r. był zwolennikiem przeniesienia do Polski rewolucji z pomocą Armii Czerwonej[5].

W 1921 r. w Berlinie jako Przedstawiciel KPRP (od 1925 r. przyjęła nazwę KPP), a następnie w Polsce. Aresztowany 30 października 1921 we Lwowie i jako jeden z głównych oskarżonych podczas procesu działaczy Komunistycznej Partii Galicji Wsch. w tzw. procesie świętojurskim w 1923 r. skazany na 3 lata więzienia. Karę odbywał w więzieniach we Lwowie i w Chęcinach, gdzie pisał dla "Trybuny Robotniczej" pod pseud. K. Jurowicz. W 1925-29 członek KC KPP, a 1925-27 Biura Politycznego tej partii. W latach 1928–29 sekretarz komunistycznej frakcji poselskiej w Sejmie. W latach 1927–1929 trzykrotnie aresztowany w Łodzi, Berlinie i 18 marca 1929 roku w Warszawie. W 1930 r. skazany na 8 lat ciężkiego więzienia na Świętym Krzyżu.

Kazimierz Cichowski

W 1932 r. w ramach granicznej wymiany więźniów politycznych przekazany do ZSRR, gdzie (już jako rozwiedziony i związany z Wiktorią Lisowską-Cichowską) pracował w organizacjach międzynarodowego ruchu robotniczego jako przedstawiciel Komitetu Wykonawczego Kominternu. Od grudnia 1936 r. podczas wojny domowej w Hiszpanii jako jeden ze współorganizatorów Brygad Międzynarodowych (m.in. w Albacete, jako naczelnik wydziału kadr).

W sierpniu 1937 r. w Paryżu, skąd pomimo ostrzeżeń, wyjechał do ZSRR dla podjęcia starań uwolnienia współtowarzyszy z kierownictwa KPP aresztowanych przez NKWD. 21 sierpnia 1937 r. aresztowany w Moskwie przez NKWD i tam 26 października 1937 roku skazany przez Kolegium Wojskowe Sądu Najwyższego ZSRR na karę śmierci z zarzutu o udział w szpiegowsko-dywersyjnej organizacji terrorystycznej.

Stracony tego samego dnia i po kremacji w krematorium na Cmentarzu Dońskim prochy pochowano anonimowo (obecnie Mogiła Zbiorowa nr 1 na Nowym Cmentarzu Dońskim).

Zrehabilitowany całkowicie postanowieniem Kolegium Wojskowego Sądu Najwyższego ZSRR z dnia 28 października 1955 r.

Jego symboliczny grób znajduje się na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 104-5-23)[6].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Walentyna Najdus „Lewica polska w Kraju Rad 1918 – 1920“ PWN 1971, s. 22
  2. ↑ Dorota Michaluk: Białoruska Republika Ludowa 1918–1920. U podstaw białoruskiej państwowości. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2010, s. 364-366. ISBN 978-83-231-2484-9.
  3. ↑ Walentyna Najdus „Lewica polska w Kraju Rad 1918 – 1920“ PWN 1971, s. 240
  4. ↑ Walentyna Najdus „Lewica polska w Kraju Rad 1918 – 1920“ PWN 1971, s. 238
  5. ↑ Norbert Michta „Julian Marchlewski – Polska, Naród , Socjalizm" PWN 1975, s. 395
  6. ↑ Cmentarz Stare Powązki: JANINA CICHOWSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-04-09].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kazimierz_Cichowski&oldid=74907483”