Karol Bajer
Data i miejsce urodzenia |
28 sierpnia 1889 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
1 lipca 1972 |
Miejsce spoczynku | |
Zawód, zajęcie |
inżynier chemik |
Alma Mater | |
Odznaczenia | |
Karol Bajer, także: Karol Bayer (ur. 28 sierpnia 1889 w Warszawie, zm. 1 lipca 1972 w Łodzi) – polski inżynier, chemik, działacz społeczny i gospodarczy.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w rodzinie Karola i Zuzanny z domu Jarkiewicz, właścicieli majątku w powiecie płońskim. Miał 4 rodzeństwa: Mieczysławę, Stanisława, Michała i Lucjana. Ukończył Szkołę Handlową Zgromadzenia Kupców w Warszawie w 1907. Następnie aresztowano go z powodu zbojkotowania przez niego uczelni warszawskich, gdzie zajęcia prowadzono w języku rosyjskim. Następnie ukończył studia na Uniwersytecie we Fryburgu oraz na Uniwersytecie w Montpellier, gdzie w 1912 uzyskał tytuł inżyniera chemika. Następnie przeniósł się do Łodzi, gdzie zatrudnił się w zakładach Karola Scheiblera jako kolorysta[1].
W latach 1919–1920 pracował jako nauczyciel fizyki, chemii oraz towaroznawstwa w szkołach średnich w Łodzi oraz pełnił stanowisko Naczelnika Wydziału Gospodarczego Magistratu miasta Łodzi. Od 1920 pracował jako Zastępca Naczelnika, a następnie ławnik Naczelnik Wydziału Przemysłowego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi. W 1929–1939 był kierownikiem Izby Przemysłowo-Handlowej w Łodzi. W latach 1929–1939 działał jako delegat Polski w komisjach traktatowych z Anglią, Niemcami i ZSRR oraz był przedstawicielem rządu w Międzynarodowej Izbie Handlowej w Paryżu, a także na Kongresie Przemysłu i Handlu w Waszyngtonie. W 1933 założył z przyjaciółmi Rotary Club Łódź – łódzki oddział Rotary International[1]. W 1936 został współzałożycielem i członkiem Towarzystwa Przyjaciół Łodzi[2].
W 1939 po zajęciu Polski przez okupanta niemieckiego działał w polskim komitecie pomocy dla zatrzymanych w obozie w Radogoszczu[3], po czym sam został aresztowany w Łodzi przez Gestapo i przez krótki okres przebywał w areszcie. W 1940 z obawy przed ponownym pobytem w więzieniu przeniósł się do Warszawy, gdzie objął stanowisko Pełnomocnika Rządu Emigracyjnego ds. przemysłu włókienniczego. W 1944 po upadku powstania warszawskiego został aresztowany. Uciekł z transportu do obozu w Pruszkowie i udał się do swojej rodziny w Głownie. Tam został ponownie aresztowany i osadzony w więzieniu na Radogoszczu. W 1945 uciekł z transportu ewakuującego więźniów i strażników. Powrócił do wyzwolonej Łodzi, gdzie objął stanowisko dyrektora w Widzewskiej Manufakturze, a także stanowisko prezesa Izby Przemysłowo-Handlowej w Łodzi, które piastował do 1949. Od 1950 zajął się pracą naukową w Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Łodzi, a także objął stanowisko dyrektora szkolenia ekonomicznego Polskim Towarzystwie Ekonomicznym. W 1967 przeszedł na emeryturę[1]. Był również członkiem łódzkiego oddziału Polskiego Towarzystwa Chemicznego[4] i Stowarzyszenia Techników w Łodzi[5].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Żoną Bajera była Stefania z domu Przedpełska (1893–1986)[1], córka inżyniera – Stefana Przedpełskiego[6], z którą miał córkę Zofię Myszkorowską (ur. 1920)[1].
Zmarł w Łodzi. Został pochowany w części katolickiej Starego Cmentarza w Łodzi[1].
Publikacje
[edytuj | edytuj kod]- „Gdynia polskim portem bawełnianym” (Łódź 1932)[7],
- „Zarys uprzemysłowienia województwa łódzkiego ze specjalnym uwzględnieniem przemysłu włókienniczego”[1][8],
- „Surowce włókiennicza a Gdynia” (Łódź 1938)[7].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1927)[9]
- Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie: po raz drugi 21 listopada 1947[10])
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g Jan Chrzanowski , Karol Bajer – prezydent w kadencji 1937/1938 [online], rotary.intv.pl [dostęp 2022-01-13] .
- ↑ Towarzystwo Przyjaciół Łodzi [online], tplodzi.eu [dostęp 2022-01-13] .
- ↑ Więzienie Policyjne Radogosch [online], Stowarzyszenie R.G.H Schondorf [dostęp 2022-01-13] (pol.).
- ↑ Polskie Towarzystwo Chemiczne – Oddział Łódzki [online], ptchem.lodz.pl [dostęp 2022-01-13] .
- ↑ Antoni Żumański (red.), Księga Adresowa Miasta Łodzi i Województwa Łódzkiego. Z informatorami m. stoł. Warszawy, wojew. krakowskiego, wojew. kieleckiego, wojew. lwowskiego, wojew. poznańskiego, wojew. pomorskiego z m. Gdynią i wojew. śląskiego. Rocznik 1937/1939. [Cz. 3], 1937 [dostęp 2022-01-13] (pol.).
- ↑ Stefan Franciszek Przedpełski [online], www.ipsb.nina.gov.pl [dostęp 2023-11-21] (pol.).
- ↑ a b Zbigniew Machaliński , Koncepcje utworzenia w Gdyni ośrodka międzynarodowego handlu morskiego w okresie II Rzeczypospolitej, Stanisław Potocki (red.), „Komunikaty Instytutu Bałtyckiego” (r, IX, z. 1), grudzień 1972 .
- ↑ Karol Bajer , Zarys uprzemysłowienia województwa łódzkiego ze specjalnym uwzględnieniem przemysłu włókienniczego, Nakładem Tygodnika Przemysł i Handel, 1928 [dostęp 2022-01-13] .
- ↑ M.P. z 1927 r. nr 258, poz. 708 „za zasługi, położone na polu administracji państwowej”.
- ↑ M.P. z 1947 r. nr 149, poz. 896 „za zasługi w realizacji Daniny Narodowej na zagospodarowanie Ziem Odzyskanych”.
- Absolwenci i studenci Uniwersytetu w Montpellier
- Absolwenci Szkoły Handlowej Zgromadzenia Kupców m. Warszawy
- Absolwenci Uniwersytetu we Fryburgu (Szwajcaria)
- Członkowie Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego
- Działacze społeczni i kulturalni związani z Łodzią
- Inżynierowie związani z Łodzią
- Ludzie urodzeni w Warszawie (Królestwo Kongresowe)
- Odznaczeni dwukrotnie Złotym Krzyżem Zasługi (1944–1989)
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Pochowani w części rzymskokatolickiej Starego Cmentarza w Łodzi
- Polscy chemicy
- Przedsiębiorcy związani z Łodzią
- Więźniowie więzienia w Radogoszczu
- Urodzeni w 1889
- Zmarli w 1972