Kapena

Kapena S.A.

Państwo	Polska
Siedziba	Włynkówko
Adres	Włynkówko 49A 76-200 Słupsk
Data założenia	1968 (KPNA)
Data likwidacji	2017
Forma prawna	Spółka akcyjna
Nr KRS	0000072835
Zatrudnienie	80 (2017)[1]
Dane finansowe
Kapitał zakładowy	651 630,00 PLN
brak współrzędnych
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Kapena S.A. – były polski producent autobusów i trolejbusów, który zajmował się również naprawą i modernizacją autobusów i silników. Głównym udziałowcem fabryki była włoska firma Cacciamali. Siedziba przedsiębiorstwa Kapena S.A. mieściła się w miejscowości Włynkówko koło Słupska.

 Zobacz więcej w artykule Słupsk, w sekcji Gospodarka.

Rozwój przemysłu w Słupsku nastąpił dopiero po II wojnie światowej. Najwcześniej uruchomiono zakłady meblarskie. Na przełomie lat 60 i 70. w mieście i okolicach rozwijał się przemysł elektromaszynowy. Powstały wówczas fabryka obrabiarek SAFO, fabryka maszyn rolniczych AGRO-FAMAROL oraz zakłady produkujące maszyny dla leśnictwa^[2].

Naprawy autobusów w większych zakładach komunikacji odbywały się w zajezdniach wyposażonych w kompletne warsztaty. W mniejszych miastach ze względu na małą liczbę taboru uruchamianie własnych zakładów było pozbawione ekonomicznego sensu. Zakłady komunikacji z tych miast zlecały naprawy w zakładach zewnętrznych^[3]. Pierwszym takim zakładem w Polsce były założone w 1946 r. Kujawskie Zakłady Naprawy Samochodów. Przedsiębiorstwo oprócz napraw autobusów zajmowało się też naprawami ciężarówek^[4].

„Kapena” powstała w 1968 w Słupsku jako „Komunalne Przedsiębiorstwo Naprawy Autobusów” (KPNA). Główną działalnością przedsiębiorstwa były naprawy autobusów dla przedsiębiorstw komunikacji miejskiej^[5]. Pierwszym pojazdem wyremontowanym przez słupski zakład był Jelcz 272 MEX dla MPK Poznań^[6].

W latach 80. w Polsce powstały nowe sieci trolejbusowe, między innymi w 1985 otwarto sieć w Słupsku. Spowodowało to duże zapotrzebowanie na tabor trolejbusowy^[7]. W 1986 zakład rozszerzył swoją działalność o budowę trolejbusów na podstawie gotowych nadwozi (bez silnika) Jelcza PR110, a od 1992 Jelcza 120M^[8].

W latach 90. liczba remontów spadła^[5], gdyż rolę zakładów naprawczych przejęli producenci autobusów^[3]. Wobec braku zamówień na remonty dyrekcja zakładu wraz z wojewodą słupskim zaczęli szukać inwestora zagranicznego^[9]. W 1992 Kapena rozpoczęła współpracę ze szwedzką Scanią. Początkowo fabryka produkowała ciężarówki. W 1994 rozpoczęto produkcję autobusów mini na podstawie podwozi furgonetek Iveco^[5]. Włoski producent wcześniej podjął próbę współpracy z sanockim Autosanem, lecz produkowane tam autobusy był zbyt duże dla podwozi Iveco Daily^[10]. W 1995 r. Komunalne Przedsiębiorstwo Napraw Autobusów Kapena Słupsk wyprodukowało ostatni trolejbus Jelcz 120ME, a produkcja tych pojazdów została przeniesiona do zakładów Trobus w Gdyni^[11]. W latach 90. XX wieku nazwę zmieniono na „Kapena” Przedsiębiorstwo Państwowe, które następnie zostało przekształcone w jednoosobową spółkę akcyjną Skarbu Państwa „Kapena” SA, po czym sprywatyzowane^[12]. W 1997 Kapena zaczęła produkować model Kapena City. Minibus ten powstał na podwoziu samochodu dostawczego Iveco Turbo Daily, z którego zaadaptowano również przód i napęd^[13]. W 1998 podjęto współpracę z innym włoskim producentem autobusów, spółką Cacciamali SpA. Wówczas do produkcji weszły modele City C oraz 9 metrowy TCM920 Europolis. W 2000 włoski koncern został głównym udziałowcem Kapeny^[5].

1 stycznia 2003 Kapena stała się głównym przedstawicielem koncernu Irisbus w Polsce. Jednocześnie w miejsce Scanii-Kapeny powstała firma Scania Production Słupsk, która zajęła teren fabryki w Słupsku. „Nowa” Kapena SA zbudowała zakład w leżącym w gminie Słupsk Włynkówku, rozpoczynając produkcję autobusów marki Irisbus^[5]. Oprócz tego kontynuowano produkcję modeli Kapena Thesi / Urbanino, Kapena MidiRider oraz Kapena Tema^[6]. W tym samym roku władze Irisbusu zdecydowały się produkować autobusy wyłącznie pod marką Irisbus, co spowodowało likwidację marki Kapena^[14]. 28 grudnia 2007 Irisbus wygrał przetarg na dostawę autobusów szkolnych dla polskich szkół. 21 Irisbusów Tema zostało wyprodukowanych w fabryce Kapena^[15]. Dostawy dla szkół spowodowały napływ zamówień na ten model między innymi z policji^[16]. Kapena w trzech pierwszych kwartałach 2008 stała się drugim pod względem sprzedaży producentem autobusów w Polsce, przegrywając tylko z Solarisem^[17]. Czwarty kwartał był jednak gorszy niż 3 poprzednie, co spowodowało, że ostatecznie w 2008 Kapena spadła na trzecie miejsce - po Solarisie i Autosanie^[18].

W 2017 roku spółka ogłosiła bankructwo^[1]. Produkcję w fabryce Kapeny kontynuuje do dziś spółka MMI Sp. z o.o. z Redzikowa. Firma ta kontynuuje produkcję minibusów Urby^[19] i Thesi^[20] na bazie samochodów dostawczych Iveco Daily; zajmuje się też zabudową minibusów na bazie Mercedesa Sprintera^[21], produkuje mały autobus turystyczny Movéo^[22] na podwoziu samochodu ciężarowego Iveco Eurocargo i jest wyłącznym przedstawicielem na Polskę tureckiego producenta autobusów Karsan.

Na bazie Iveco Daily:

• 50C13 Daily City – miejski
• Thesi Urbanino 65C15 – miejski
• Urby – miejski
• 50C13 Daily Intercity – lokalny
• Thesi Intercity 65C15 – lokalny lub kombi
• Thesi Szkolny – szkolny (gimbus)

Na innych podwoziach Irisbus:

• Tema Intercity 100E22 – lokalny
• Tema Szkolny – szkolny
• MidiRider 395E – lokalny lub kombi

Pod marką Irisbus:

• Proxys
• Proway

• Kapena Ambra Intercity 12.227
• Kapena City 7,5
• Kapena Euro polis TCM920
• Kapena Falcon
• Kapena Intercity
• Kapena Thesi City 59E12
• Kapena Thesi City 65C15
• Kapena Thesi Intercity 59E12
• Kapena Tema Intercity 100E18
• Kapena Tema Intercity 100E21

• Ikarus 260
• Ikarus 280
• Jelcz L11
• Jelcz M11
• Jelcz PR110M

• Jelcz 120MTE
• Jelcz PR110E

• Zbiór artykułów dotyczących firmy Kapena w serwisie Infobus
• Dane techniczne modeli miejskich i międzymiastowych Cacciamali/Kapena w serwisie Infobus
• Oficjalny serwis „Cacciamali Spa”