Kacykowiec żałobny

Kacykowiec żałobny
	Cacicus sclateri
	(Dubois, 1887)
	; Rysunek dołączony do pierwszego opisu
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	kacykowate
Podrodzina	kacykowce
Rodzaj	Cacicus
Gatunek	kacykowiec żałobny
Synonimy
	Agelaeus sclateri Dubois 1887;
	Agelaeus sclateri Dubois 1887;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kacykowiec żałobny^[3], kacyk żałobny^[4] (Cacicus sclateri) – gatunek małego ptaka z rodziny kacykowatych (Icteridae). Występuje w północno-zachodniej części Ameryki Południowej. Jest uznawany za gatunek najmniejszej troski.

Systematyka

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał Alphonse Dubois, nadając mu nazwę Agelaeus sclateri. Opis ukazał się w 1887 roku w czasopiśmie „Bulletin du Musée royal d'histoire naturelle de Belgique”. Jako miejsce typowe autor wskazał Ekwador^[5]^[6]. Nie wyróżnia się podgatunków^[7]^[8]^[9]^[10].

Etymologia

Cacicus: hiszpańska nazwa „Cacique” dla kacyka, od karaibskiej nazwy cazique dla jaskrawo upierzonego kacyka^[11].
sclateri: na cześć P.L. Sclatera – angielskiego prawnika i ornitologa^[12].

Morfologia

Nieduży ptak ze średniej wielkości, grubym u nasady, dosyć długim i szpiczastym, bladym niebieskawo-szarawym dziobem. Tęczówki jasnoniebieskie. Nogi czarne. Ptak o całkowicie czarnym upierzeniu, czasami z pojedynczymi żółtymi piórami w okolicy zadu. Brak dymorfizmu płciowego, jedyną różnicą jest to, że samica jest nieco mniejsza od samca. Długość ciała z ogonem: samiec 23 cm, samica 19,5 cm; masa ciała: samiec 57 g, samica 49 g^[7]^[9].

Zasięg występowania

Kacykowiec żałobny występuje w zachodniej części Amazonii, od gór Serranía de la Macarena w południowej Kolumbii na południe przez wschodni Ekwador do północnego Peru (region Loreto i północna część regionu Amazonas). Jest gatunkiem osiadłym^[7]^[9]. Jego zasięg występowania według szacunków organizacji BirdLife International obejmuje 323 tys. km²^[13].

Ekologia

Głównym habitatem kacykowca żałobnego są lasy nizinne i brzeg lasu w pobliżu cieków wodnych w obszarach nizinnych i lekko pagórkowatych. Zazwyczaj występuje na wysokościach od 400 do 750 m n.p.m.^[7] Jest gatunkiem osiadłym. Dieta kacykowca żałobnego nie jest szczegółowo zbadana. Wiadomo, że odżywia się owadami (mrówkami, gąsienicami i chrząszczami). Żeruje w koronach drzew, czasami także na niższych poziomach lasu. Żeruje głównie pojedynczo lub parami, czasami także w stadach mieszanych gatunków^[7].

Rozmnażanie

Nie ma wielu informacji o rozmnażaniu kacykowca żałobnego. Okres lęgowy w Kolumbii w styczniu. Odosobnione gniazda w formie zamkniętego worka o długości dochodzącej do 100 cm, budowane z ryzomorfów grzybów z rodzaju Marasmius są zawieszone na czubkach gałęzi. W 2000 roku Carlos A. Botero zlokalizował i prowadził obserwacje gniazda w Parque Nacional Natural Tinigua w Kolumbii^[14]. Gniazdo było regularnie odwiedzane przez trzy dorosłe ptaki w tym samym czasie. Gniazdo było umieszczone na wysokości 4,5 m nad poziomem gruntu na gałęzi drzewa, które wyrastało z wody blisko brzegu starorzecza. W gnieździe znajdowały się dwa białe jaja o wymiarach 24 na 15 mm^[7].

Status

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN kacykowiec żałobny klasyfikowany jest jako gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Liczebność populacji nie jest oszacowana, zaś jej trend oceniany jest jako spadkowy ze względu na wylesianie Amazonii^[13]. Gatunek opisywany jest jako dość pospolity^[7].

Przypisy

↑ Cacicus sclateri, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Cacicus sclateri, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Icteridae Vigors, 1825 – kacykowate – New World Blackbirds (wersja: 2021-05-26). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-09-19].
↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 404, 1999.
↑ Denis Lepage: Ecuadorian Cacique Cacicus sclateri (Dubois, AJC, 1887). Avibase. [dostęp 2022-09-09]. (ang.).
↑ A. Dubois. Description de deux nouvelles espèces d'oiseaux. „Bulletin du Musée royal d'histoire naturelle de Belgique”. 5, s. 1–2, 1887. (fr.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Rosendo Fraga: Ecuadorian Cacique Cacicus sclateri, version 1.0. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2022-09-09]. (ang.).
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Oropendolas, orioles, blackbirds. IOC World Bird List (v12.2). [dostęp 2022-09-10]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Handbook of the Birds of the World. Josep del Hoyo, Andrew Elliott & David Christie (red.). T. 16: Tanagers to New World Blackbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 748. ISBN 978-84-96553-78-1. (ang.).
↑ HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 6 [online], grudzień 2021 [dostęp 2022-09-08] .
↑ Cacicus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-09-05] (ang.).
↑ sclateri, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-09-09] (ang.).
↑ ^a ^b Ecuadorian Cacique Cacicus sclateri, Data table and detailed info. BirdLife International, 2022. [dostęp 2022-09-09]. (ang.).
↑ Carlos A.C.A. Botero Carlos A.C.A., First Specimen of the Ecuadorian Cacique From Colombia With Notes on its Nesting Behavior, „The Wilson Bulletin”, 113 (3), 2001, s. 327–328 (ang.).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Nagrania głosów. [w:] xeno-canto [on-line].

[itis-1] Cacicus sclateri, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] Cacicus sclateri, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-3] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Icteridae Vigors, 1825 – kacykowate – New World Blackbirds (wersja: 2021-05-26). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-09-19].

[mc-4] P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 404, 1999.

[AviBase-5] Denis Lepage: Ecuadorian Cacique Cacicus sclateri (Dubois, AJC, 1887). Avibase. [dostęp 2022-09-09]. (ang.).

[oryg-6] A. Dubois. Description de deux nouvelles espèces d'oiseaux. „Bulletin du Musée royal d'histoire naturelle de Belgique”. 5, s. 1–2, 1887. (fr.).

[botw-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Rosendo Fraga: Ecuadorian Cacique Cacicus sclateri, version 1.0. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2022-09-09]. (ang.).

[ioc-8] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Oropendolas, orioles, blackbirds. IOC World Bird List (v12.2). [dostęp 2022-09-10]. (ang.).

[HBW_16-9] Handbook of the Birds of the World. Josep del Hoyo, Andrew Elliott & David Christie (red.). T. 16: Tanagers to New World Blackbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 748. ISBN 978-84-96553-78-1. (ang.).

[hbwcheck6-10] HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 6 [online], grudzień 2021 [dostęp 2022-09-08] .

[11] Cacicus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-09-05] (ang.).

[12] sclateri, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-09-09] (ang.).

[birdlife-13] Ecuadorian Cacique Cacicus sclateri, Data table and detailed info. BirdLife International, 2022. [dostęp 2022-09-09]. (ang.).

[Botero-14] Carlos A.C.A. Botero Carlos A.C.A., First Specimen of the Ecuadorian Cacique From Colombia With Notes on its Nesting Behavior, „The Wilson Bulletin”, 113 (3), 2001, s. 327–328 (ang.).

[1]