Kłomnice
wieś | |
Kościół św. Marcina | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2008) |
2802 |
Strefa numeracyjna |
34 |
Kod pocztowy |
42-270[2] |
Tablice rejestracyjne |
SCZ |
SIMC |
0134278 |
Położenie na mapie gminy Kłomnice | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa śląskiego | |
Położenie na mapie powiatu częstochowskiego | |
50°55′18″N 19°21′25″E/50,921667 19,356944[1] |
Kłomnice – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim, w gminie Kłomnice.
Leży na północny wschód od Częstochowy, przy drodze krajowej nr 91 Częstochowa – Piotrków Trybunalski.
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Kłomnice. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.
Miejscowość jest siedzibą gminy Kłomnice.
Części wsi
[edytuj | edytuj kod]SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
1001527 | Nalesie | osada wsi (zniesiona w 2023 r.[5]) |
0134284 | Pustkowie Kłomnickie | część wsi |
Kultura
[edytuj | edytuj kod]Od 1960 r. w Kłomnicach znajduje się Gminny Ośrodek Kultury[6], z którym związany jest zespół folklorystyczny „Klepisko” (założony w 1980)[7]. W 1994 powstał zespół taneczny „Kłomnickie Płomyczki”[8]. Oba zespoły zdobywały nagrody w wojewódzkich i ogólnopolskich konkursach[7][8].
Edukacja
[edytuj | edytuj kod]W Kłomnicach działa: przedszkole i szkoła podstawowa.
Przemysł
[edytuj | edytuj kod]Przez wiele lat XX wieku działał młyn zbożowy (obecnie nieczynny), świadczący usługi głównie dla okolicznych rolników. W Kłomnicach znajdował się również oddział Herbapolu. Obecnie działa odlewnia stopów aluminium[9] oraz tartak.
Ponadto w Kłomnicach działa Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska” posiadająca na terenie gminy ponad dwadzieścia sklepów spożywczo-przemysłowych. Znajdują się też sklepy Biedronka, Dino i Wafelek. Dodatkowo na terenie samej meiscowości Kłomnice znajdują się dwie stacje benzynowe - Orlen i Partner.
Komunikacja
[edytuj | edytuj kod]Kłomnice posiadają stację kolejową PKP, z której są bezpośrednie połączenia do Częstochowy, Radomska, Piotrkowa Trybunalskiego, Koluszek oraz Łodzi. Miejscowość Kłomnice ma również połączenia PKS z Częstochową, Radomskiem, Gidlami, Kruszyną, Rudnikami i Mykanowem. Do Kłomnic dojeżdża również prywatny przewoźnik łączący Kłomnice z Częstochową.
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Na terenie Kłomnic znajdują się dwa obiekty wpisane do rejestru zabytków Wojewódzkiego Oddziału Służby Ochrony Zabytków w Katowicach:
- Zespół kościoła parafialnego pw. św. Marcina, do którego zaliczone są: kościół (murowany, 1789, przebudowany w 1918), dzwonnica (murowana z XVIII w.) oraz ogrodzenie z bramą (murowane, XVIII wiek). Obiekt ten jest najstarszym zabytkiem w gminie Kłomnice. Pierwotny kościół wybudowany był z drewna, sięgał swymi początkami połowy XIV w. ufundowany został przez rodzinę miejscowych dziedziców Kłomnickich. W 1521 został przebudowany. Dotrwał do początków XVIII w., kiedy ze starości uległ ruinie. W miejsce drewnianego kościoła powstał murowany, wybudowany w 1728 kosztem Joanny z Brzostowskich Leszczyńskiej, wojewodziny Kaliskiej i właścicielki miejscowych dóbr, ale spłonął w 1764. Na jego miejscu zbudowano tymczasową kaplicę. Obecny kościół był zbudowany w latach 1779–1789 z fundacji właściciela wsi Andrzeja Załuskiego, jego żony Marii i siostry Hilarii de Riviere. Budowa kościoła trwała ok. 10 lat. W 1790 roku poświęcono go, a rok później w 1791 r. biskup Michał Kościeszka-Kosmowski, opat w Trzemeszynie, konsekrował świątynię pw. św. Marcina. W 1918 r. ówczesny proboszcz ks. Roman Kossowski dobudował nowemu kościołowi prostokątne prezbiterium i dwie boczne kaplice. W 1939 r. w czasie II wojny światowej kościół został zniszczony. Po wojnie, w 1946 roku, przystąpiono do jego naprawy.
- Cmentarz grzebalny – według rejestru zabytków cmentarz grzebalny został założony w XIX w. W tym samym wieku został ogrodzony murem ceglanym. Na murowanych słupach cmentarza umieszczone były charakterystyczne daszki z piaskowca, ufundowane prawdopodobnie przez barona Leopolda Kronenberga, bogatego przemysłowca pochodzenia żydowskiego, bankiera oraz udziałowca kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Śladem tej fundacji są umieszczone na żelaznej bramie cmentarza inicjały LK. Nad nimi widnieje korona symbolizująca tytuł baronowski. Możliwe jest również, że cmentarz został założony wraz z budową istniejącego do dziś kościoła pw. św. Marcina w 1791. Na cmentarzu grzebalnym w Kłomnicach można spotkać się z wieloma starymi zabytkowymi grobami i grobowcami, do takich należą m.in.:
- Grobowiec księdza kanonika Józefa Gabriela Brzezińskiego, zmarłego w 1855. Umiejscowiony jest w najstarszej, zachodniej części cmentarza. Nagrobek wykonany jest z piaskowca, w chwili obecnej jest zaniedbany i porośnięty mchem.
- Grób księdza Ignacego Strączyńskiego, zmarłego w 1901, proboszcza kłomnickiej parafii. Wykonany z piaskowca, ufundowany przez robotników z plantu kolejowego w 1909 r.
- Grób familijny Chrzanowskich, pochodzący z końca XIX w. Pochowani w nim są właściciele zabytkowego majątku w Rzekach Wielkich.
- Grób Policzkiewicza – zmarłego w 1900. Policzkiewicz był właścicielem niewielkiego majątku w Konarach.
- Grobowiec rodziny Moraczewskich. Byli oni właścicielami dóbr w Garnku.
- Grób Stanisława i Juliany Ziółkowskich – właścicieli majątku w Lipiczach.
Na cmentarzu znajduje się także wspólny grób zamordowanych przez hitlerowców działaczy Armii Krajowej: Kwiryna Ślaskiego i Juliana Świątka.
Urodzeni w Kłomnicach
[edytuj | edytuj kod]- Janusz Aleksander Daab – polski lekarz ortopeda.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 14 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 54574
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 481 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 grudnia 2022 r. w sprawie ustalenia, zmiany i zniesienia urzędowych nazw niektórych miejscowości oraz obiektów fizjograficznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2783)
- ↑ Gminny Ośrodek Kultury. O nas [online], Gminny Ośrodek Kultury [dostęp 2020-12-27] .
- ↑ a b Zespół Folklorystyczny „Klepisko” [online], Gminny Ośrodek Kultury [dostęp 2020-12-27] .
- ↑ a b Zespół Pieśni i Tańca „Kłomnickie Płomyczki” [online], Gminny Ośrodek Kultury [dostęp 2020-12-27] .
- ↑ Eko-Świat – profile, stopy i taśmy aluminiowe [online], www.eko-swiat.pl [dostęp 2017-11-24] (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Oficjalna strona internetowa Gminy Kłomnice
- Kłomnice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 188 .
- Kłomnice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 90 .