Kępkowiec jasnobrązowy

Kępkowiec jasnobrązowy
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	kępkowcowate
Rodzaj	kępkowiec
Gatunek	kępkowiec jasnobrązowy
	Nazwa systematyczna
	Lyophyllum decastes (Fr.) Singer; Lilloa 22: 165 (1951)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kępkowiec jasnobrązowy Lyophyllum decastes (Fr.) Singer) – gatunek grzybów należący do rodziny kępkowcowatych (Lyophyllaceae)^[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lyophyllum, Lyophyllaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1818 r. Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus decastes. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1951 r. Rolf Singer, przenosząc go do rodzaju Lyophyllum^[1].

Niektóre synonimy naukowe^[2]:

Agaricus aggregatus Schaeff.
Agaricus decastes Fr.
Agaricus decastes Fr. var decastes
Agaricus molybdinus Bull.
Agaricus subdecastes Cooke & Massee
Clitocybe aggregata (Schaeff.) Gillet
Clitocybe aggregata f. reducta J.E. Lange
Clitocybe decastes (Fr.) P. Kumm.
Clitocybe molybdina (Bull.) P. Kumm.
Clitocybe subdecastes (Cooke & Massee)
Gyrophila aggregata (Schaeff.) Quél.
Lyophyllum aggregatum (Schaeff.) Kühner
Tricholoma aggregatum (Schaeff.) Ricken

Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 2003 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako podblaszek gromadny^[3].

Morfologia

Owocniki rzadko wyrastają pojedynczo, zazwyczaj wyrastają w wiązkach. a ich trzony są zrośnięte u podstawy. Czasami wyrastają w szeregach lub tworzą tzw. czarcie kręgi^[4].

Kapelusz

O średnicy 5–10 cm. Młody jest półkuliście wypukły z nieco podwiniętymi brzegami, dojrzały płaski z ostrymi brzegami i nieco pofalowany. Ma kolor siwy, siwobrązowy do oliwkowobrązowoczarniawego, jest jedwabiście błyszczący i promieniście delikatnie włóknisty^[5].

Blaszki

Najpierw białe, potem szarawokremowe, średnio gęste, przy trzonie wycięte z ząbkiem. Są nierównej długości i nieco zbiegające^[6].

Trzon

Długość 7–13 cm, grubość 1–2 cm. Jest nieregularnie cylindryczny, pełny i zazwyczaj zakrzywiony. Czasami jest ekscentryczny. Powierzchnia biaława, jedwabiście błyszcząca (z czasem staje się dołem brązowa), naga lub delikatnie włóknista^[5].

Miąższ

Biały, nie zmieniający zabarwienia po przekrojeniu, jędrny, elastyczny. Smak nieznaczny, zapach niewyraźny^[6].

Wysyp zarodników

Biały. Zarodniki o średnicy 5–7 µm, kuliste, gładkie, bezbarwne^[7].

Występowanie i siedlisko

Podano występowanie tego gatunku w Ameryce Północnej, Europie i Japonii^[8]. W Polsce jest niezbyt częsty^[4].

Rośnie od września do początku grudnia wielkimi kępami na łąkach, w ogrodach, w lasach liściastych, na rumowiskach^[6].

Znaczenie

Saprotrof^[3]. Grzyb jadalny, nadaje się do zup i marynowania. Spożywa się tylko kapelusze^[6].

Gatunki podobne

kępkowiec ciemnoszary (Lyophyllum fumosum). Ma ciemniejszy kapelusz, mączysty zapach i jest bardziej mięsisty^[5].
kępkowiec żeberkowano-żyłkowany (Lyophyllum loricatum). Ma ciemniejszy kapelusz i jest chrząstkowaty^[5].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Index Fungorum. [dostęp 2013-09-15]. (ang.).
↑ Species Fungorum. [dostęp 2013-04-15]. (ang.).
↑ ^a ^b Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
↑ ^a ^b Marek Snowarski: Grzyby. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010. ISBN 978-83-7073-776-4.
↑ ^a ^b ^c ^d Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
↑ ^a ^b ^c ^d Aurel Dermek: Grzyby. 1981. ISBN 83-217-2357-8.
↑ Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda: Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: PWRiL, 1985. ISBN 83-09-00714-0.
↑ Discover Life Maps. [dostęp 2015-12-16].

[if-1] Index Fungorum. [dostęp 2013-09-15]. (ang.).

[sf-2] Species Fungorum. [dostęp 2013-04-15]. (ang.).

[checklist-3] Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.

[snowarski-4] Marek Snowarski: Grzyby. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010. ISBN 978-83-7073-776-4.

[wag-5] Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.

[Dermek-6] Aurel Dermek: Grzyby. 1981. ISBN 83-217-2357-8.

[Wojewoda-7] Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda: Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: PWRiL, 1985. ISBN 83-09-00714-0.

[8] Discover Life Maps. [dostęp 2015-12-16].

[1]