Janikowa Grapa
 Janikowa Skała | |
| Państwo | |
|---|---|
| Pasmo | |
| Wysokość |
626 m n.p.m. |
Położenie na mapie gminy Jeleśnia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu żywieckiego  | |
 49°39′45,3″N 19°19′08,5″E/49,662583 19,319028
| |
Janikowa Grapa (626 m) – najbardziej wysunięty na południowy zachód szczyt Pasma Pewelskego[1][2]. Na mapie Compassu[3] jako Janikowa Grapa podpisany jest sąsiedni szczyt, który na mapie Geoportalu ma nazwę Beskid i wysokość 727 m[1].
Janikowa Grapa w regionalizacji fizycznogeograficznej Polski według Jerzego Kondrackiego zaliczana jest do Beskidu Makowskiego[4], w nowszej regionalizacji z 2018 roku do Pasm Pewelsko-Krzeszowskich[5]. Pierwsza część nazwy Janikowej Grapy pochodzi od położonego na zachodnich stokach osiedla Janikówka[1], druga część zaś od słowa grapa, które w gwarze podhalańskiej oznacza stromy stok lub brzeg rzeki[6].
Południowe stoki Janikowej Grapy stromo opadają do doliny rzeki Koszarawy. Jej podnóżem biegnie droga wojewódzka nr 845. Znajduje się w nich wybitna Janikowa Skała (na mapie Geoportalu opisana jako Mutne)[1], na której uprawiana jest wspinaczka skalna[7]. Stoki zachodnie również stromo opadają do doliny potoku Mutnik, wschodnie do dolinki Potoku Chałupniczego, północno-wschodnie do dolinki dwóch potoków; jeden jest dopływem Mutnika, drugi Potoku Chałupniczego[2]. Góra jest w większości porośnięta lasem, tylko na jej grzbiecie łączącym ją z Beskidem są pola i zabudowania osiedli Janikówka i Pradziady. W całości znajduje się w granicach wsi Jeleśnia w województwie śląskim, w powiecie żywieckim[1].
Na południowym, opadającym do doliny Koszarawy stoku znajdują się dwa stanowiska bardzo rzadkiego gatunku rośliny – pięciornika drobnego, który w Polsce występuje zaledwie w dwóch miejscach (drugie znajduje się na Mazowszu)[8].
Szlak turystyczny
[edytuj | edytuj kod]
Jeleśnia – Janikowa Grapa – Beskid – Madeje – Garlejów Groń – Gracówka – Zawaliska – Bigosy – Bąków – Ubocz – Gachowizna. Czas przejścia: 2:30 h, ↓ 2:10 h[3].
szlak rowerowy z Jeleśni
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2023-03-07].
- ↑ a b Geoportal. Mapa topograficzna [online] [dostęp 2023-05-22].
- ↑ a b Beskid Mały. Mapa 1:50 000, Kraków: Compass, 2014, s. 2, ISBN 978-83-7605-329-5.
- ↑ Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, s. 318, 327–328, ISBN 83-01-12479-2.
- ↑ J. Balon, M.Jodłowski, Regionalizacja fizycznogeograficzna Karpat Zachodnich – studium metodologiczne, [w:] W. Ziaja. M. Jodłowski (red.), Struktura środowiska przyrodniczego a fizjonomia krajobrazu, Kraków 2014, s. 85–106.
- ↑ Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1.
- ↑ Grzegorz Rettinger, Beskidy Zachodnie i Pogórze. Przewodnik wspinaczkowy, Kraków: wspinanie.pl, 2019, s. 88–92, ISBN 978-83-947825-2-8.
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirek, Czerwona księga Karpat Polskich, Warszawa: Instytut Botaniki PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-71-6.