Jan Sajler

Jan Sajler

kapitan piechoty
Data i miejsce urodzenia	15 sierpnia 1891 Wola Pławska
Data i miejsce śmierci	wiosna 1940 Charków
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-ukraińska wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa
Odznaczenia

Jan Sajler^[a] (ur. 15 sierpnia 1891 w Woli Pławskiej, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – kapitan piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, ofiara zbrodni katyńskiej.

Syn Jana i Doroty Kamer urodzony 15 sierpnia 1891 w Woli Pławskiej w ówczesnym powiecie mieleckim Królestwa Galicji i Lodomerii^[2][3]. Ukończył szkołę wojskową w Toronto^[4]. W 1917 został mianowany podporucznikiem^[4]. Służył w Armii Polskiej we Francji, a od 1919 w Wojsku Polskim^[4]. Wziął udział w wojnie z bolszewikami, w szeregach 2 Pułku Strzelców Podhalańskich, jako dowódca plutonu karabinów maszynowych, a następnie w Batalionie Zapasowym 44 Pułku Piechoty Strzelców Kresowych^[4].

W marcu 1921 został odkomenderowany z 44 pp do Wielkopolskiej Szkoły Podchorążych Piechoty w Bydgoszczy, w charakterze słuchacza dziesięciomiesięcznego kursu dla oficerów młodszych, mianowanych za waleczność, a nie posiadających odpowiedniego cenzusu naukowego^[5][6]. 22 maja 1921 ukończył naukę w XII klasie (kompania 4/XII) i wrócił do macierzystego pułku^[5]. W 1922 został formalnie przeniesiony do rezerwy^[4][7], lecz zatrzymany w służbie czynnej, w macierzystym pułku w Równem^[8]. 8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 1893. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty^[9]. 23 sierpnia 1924 został przemianowany z dniem 1 lipca 1924 na oficera zawodowego w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 lipca 1919 i 25. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[10]. W 44 pp służył przez kolejnych siedem lat^[11][12]. W sierpniu 1931 został przeniesiony do 59 pułku piechoty w Inowrocławiu^[13][14]. W lipcu 1935 został zwolniony z zajmowanego stanowiska i oddany do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr VIII^[15].

W nieznanych okolicznościach, po agresji ZSRR na Polskę, dostał się do niewoli sowieckiej i został osadzony w obozie w Starobielsku^[4]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w bezimiennej, zbiorowej mogile w Piatichatkach^[4], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie^[16]. Figuruje na tzw. liście Gajdideja (poz. 2955)^[17].

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień majora^[18]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

• Krzyż Walecznych^[19][20][21]
• Medal Niepodległości – 20 lipca 1932^[22][2]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
• francuski Krzyż Wojenny^[21]
• francuski Medal Pamiątkowy Wielkiej Wojny^[21]
• Medal Zwycięstwa^[21]

22 lutego 1937 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości ponownie rozpatrzył jego wniosek, lecz Krzyża Niepodległości nie przyznał^[2].

• jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
• obozy NKWD dla jeńców polskich
• ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
• Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
• Alfabetyczny spis oficerów rezerwy. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922-05-01.
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
• Zuzanna Gajowniczek. Lista starobielska, cz. II. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 1 (143), styczeń–marzec 1993. Warszawa: Wojskowy Instytut Historyczny. 
• Wielkopolska Szkoła Podchorążych Piechoty. Szkic historyczny z 55-ma ilustracjami. Jan Załuska (red.). Bydgoszcz: Zakłady Graficzne Instytutu Wydawniczego „Biblioteka Polska”, 1924.