Przejdź do zawartości

Jan Małachowski (kanclerz wielki koronny)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jan Małachowski
Herb
Nałęcz
Rodzina

Małachowscy herbu Nałęcz

Data urodzenia

26 stycznia 1698

Data śmierci

25 czerwca 1762

Ojciec

Stanisław Małachowski

Matka

Anna Konstancja Lubomirska

Żona

Izabela Humiecka

Dzieci

Anna Małachowska
Katarzyna Małachowska
Marianna Małachowska
Eleonorę Małachowska
Helena Małachowska
Mikołaj Małachowski
Stanisław Małachowski
Jacek Małachowski
Antoni Małachowski

Odznaczenia
Order Orła Białego

Jan Małachowski herbu Nałęcz (ur. 26 stycznia 1698, zm. 25 czerwca 1762) – hrabia na Końskich i Białaczowie[1], kanclerz wielki koronny w latach 1746–1762, podkanclerzy koronny w latach 1735–1746, stolnik koronny w latach 1734–1735, wielkorządca krakowski od 17 stycznia 1734 roku do 30 czerwca 1736 roku, starosta opoczyński w latach 1726–1752, starosta ostrołęcki w 1739 roku, starosta bracławski, buczniowski, grodecki, kamieniobrodzki, krzeczowski i sądecki[2].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]
Pałac Jana Małachowskiego w Końskich

Syn Stanisława i Anny Konstancji ks. Lubomirskiej z Wiśnicza herbu Szreniawa (bez krzyża). Ożenił się z Izabelą Humiecką, z którą miał pięć córek córek: Annę, Katarzynę, Mariannę, Eleonorę, Helenę oraz czterech synów: Mikołaja, Stanisława, Jacka, Antoniego[3].

Poseł województwa sieradzkiego na sejm 1729 roku[4]. Poseł województwa sandomierskiego na sejm 1732 roku[5] i sejm nadzwyczajny 1733 roku[6]. Jako poseł na sejm konwokacyjny 1733 roku z województwa sieradzkiego był członkiem konfederacji generalnej zawiązanej 27 kwietnia 1733 roku na tym sejmie[7]. Jan Małachowski został stolnikiem wielkim koronnym w 1734 r., następnie podkanclerzym wielkim koronnym w 1735 r. W 1735 roku podpisał uchwałę Rady Generalnej konfederacji warszawskiej[8]. 10 lipca 1737 roku podpisał we Wschowie konkordat ze Stolicą Apostolską[9].

Dnia 11 sierpnia 1736 roku w Dreźnie został odznaczony Orderem Orła Białego. Kanclerzem wielkim koronnym był od 1746 r. Był także starostą: opoczyńskim, ostrołęckim, grodeckim oraz krzeczowskim. W swej polityce był gorliwym stronnikiem Augusta III, króla Polski. Intensywnie zabiegał o poparcie rosyjskie[10].

Poseł województwa sandomierskiego na sejm zwyczajny pacyfikacyjny 1735 roku[11]. Poseł województwa sandomierskiego na sejm 1760 roku[12].

Kanclerz posiadał własną rezydencję w Białaczowie, w której stale rezydował, ale postanowił również w Końskich wznieść rodową siedzibę na terenie dawnej rezydencji, pamiętającej jeszcze odrowąskich dziedziców. Jednak zajęty polityką i gospodarką zwlekał z wyburzeniem starego dworu w Końskich, wokół którego realizował prace budowlane przy skrzydłach bocznych. W ten sposób powstał zespół pałacowy w Końskich pozbawiony dziś korpusu głównego; natomiast otoczeniem rezydencji i parkiem zajęła się jego małżonka[3].

Zespół pałacowo-parkowy wybudowany przez kanclerza wielkiego koronnego Jana Małachowskiego, zachował się do chwili obecnej[3].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Edmund Machalski: Stanisław Małachowski. Marszałek Sejmu Czteroletniego. Poznań: 1936, s. 2, seria: Życiorysy zasłużonych Polaków XVIII i XIX w..
  2. ↑ Franciszek Leśniak, Wielkorządcy krakowscy XVI-XVIII wieku, Kraków 1996, s. 275.
  3. ↑ a b c Końskie - miasto kanclerza wielkiego koronnego Jana Małachowskiego [online], Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego, 2 listopada 2018 [dostęp 2024-03-30] (pol.).
  4. ↑ Teka Gabryela Junoszy Podoskiego, t. III, Poznań 1856, s. 299.
  5. ↑ Teka Gabryela Junoszy Podoskiego, t. IV, Poznań 1856, s. 152.
  6. ↑ Teka Gabryela Junoszy Podoskiego, t. IV, Poznań 1856, s. 310.
  7. ↑ Konfederacya generalna omnium ordinum Regni et Magni Ducatus Lithuaniae na konwokacyi generalney Warszawskiej uchwalona [...] 27 (słow. [...] kwietnia [...] 1733, s. 40.
  8. ↑ Uchwała Rady Generalnej Konfederacji, 1735, s. 20.
  9. ↑ Vetera monumenta Poloniae et Lithuaniae gentiumque finitimarum historiam illustrantia maximam partem nondum edita ex tabulariis Vaticanis, deprompta collecta ac serie chronologica disposita. T. 4, Ab Innocentio PP. XII usque ad Pium PP. VI 1697-1775.P.1-2, wydał Augustyn Theiner, Rzym 1864, s. 127.
  10. ↑ Tomasz Szwaciński, „Refleksje” kanclerza koronnego Jana Małachowskiego (1755–1757), „Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej”, 54 (1), 2019, s. 27, DOI: 10.12775/sdr.2019.1.02, ISSN 2353-6403 [dostęp 2020-03-06].
  11. ↑ Lwowska Naukowa Biblioteka im. W. Stefanyka NAN Ukrain. Oddział Rękopisów. Zespół (fond) 145 część I (Archiwum Jabłonowskich z Bursztyna), rkps 24, cześć 2, k. 1v.
  12. ↑ Dyaryusz sejmu walnego warszawskiego 6 października 1760 r. zaczętego, dodatek spis posłów, w: Przegląd Archeologiczny, z. IV, Lwów 1888, s. 180.
Kanclerze wielcy koronni
Coat of Arms of Polish-Lithuanian Commonwealth
Coat of Arms of Polish-Lithuanian Commonwealth
Podkanclerze koronni
Coat of Arms of Polish-Lithuanian Commonwealth
Coat of Arms of Polish-Lithuanian Commonwealth
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jan_Małachowski_(kanclerz_wielki_koronny)&oldid=74874468”