Issa Plijew

Issa Plijew
Исса Александрович Плиев
	generał armii
Data i miejsce urodzenia	25 listopada 1903 ; Stary Batakojurt, Osetia Północna, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	6 lutego 1979 ; Ordżonikidze, ZSRR
	Przebieg służby
Lata służby	1922–1979
Siły zbrojne	Armia Czerwona; Armia Radziecka
Stanowiska	dowódca: 2 Gwardyjskiego Korpusu Kawalerii, 9 Armii Zmechanizowanej, 13. i 4 Armii Ogólnowojskowej, Północnokaukaskiego Okręgu Wojskowego
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa: bitwa pod Moskwą,; bitwa stalingradzka,; operacja Bagration; wojna radziecko-japońska;; kryzys kubański
	Odznaczenia
	;

Pomnik gen. Issy Plijewa w stolicy Osetii Północnej – Władykaukazie

Issa Aleksandrowicz Plijew, ros. Исса Александрович Плиев (ur. 12 listopada^?/25 listopada 1903 we wsi Stary Batakojurt w Północnej Osetii, zm. 6 lutego 1979 w Moskwie; według innych danych zm. 2 lutego 1979 w Ordżonikidze) – radziecki dowódca wojskowy, generał armii, dwukrotny Bohater Związku Radzieckiego (1944, 1945) i Bohater Mongolskiej Republiki Ludowej, zastępca członka Komitetu Centralnego KPZR (1961–1966), deputowany do Rady Najwyższej ZSRR 2., 3., 4., 5., 6., 7. i 8. kadencji.

Życiorys

Pochodził z osetyjskiej rodziny chłopskiej. Służbę w Armii Czerwonej pełnił od 1922. Ukończył Leningradzką Oficerską Szkołę Kawalerii w 1926. W 1933 ukończył studia w Akademii Wojskowej im. M. Frunzego, a w 1941 – studia w Wojskowej Akademii Sztabu Generalnego ZSRR. W 1949 ukończył wyższy kurs akademicki przy Wojskowej Akademii Sztabu Generalnego ZSRR.

W latach 1926–1930 był dowódcą kursu w szkole kawalerii w Krasnodarze. W latach 1933–1936 był szefem wydziału operacyjnego sztabu 5 Dywizji Kawalerii. W latach 1936–1938 był doradcą w Mongolskiej Armii Ludowo-Rewolucyjnej. We wrześniu 1939 dowodził pułkiem w składzie 6 Dywizji Kawalerii Frontu Białoruskiego.

W czasie agresji III Rzeszy na Związek Radziecki był dowódcą 3 Dywizji Kawalerii, która od sierpnia do grudnia 1941 wykonywała śmiałe rajdy na tyły niemieckiej Grupy Armii „Środek”, walczącej na Smoleńszczyźnie oraz pod Moskwą. Od grudnia 1941 dowodził 2 Gwardyjskim Korpusem Kawalerii, od sierpnia 1942 – 5., a następnie kolejno 3 KKgw. i 4 KKgw. Od listopada 1944 był dowódcą 1 Grupy Konno-Zmechanizowanej – kolejno na Frontach: Zachodnim, Południowym, Południowo-Zachodnim, Stepowym, 3. Ukraińskim, 1. Białoruskim, 2. Ukraińskim i Zabajkalskim. Dowodzone przez niego wojska brały udział w bitwach pod Moskwą i Stalingradem oraz w operacjach: Melitopolskiej, Odeskiej, Białoruskiej, Budapeszteńskiej i Praskiej, następnie w wojnie z Japonią. Związki taktyczne pod jego dowództwem były 20-krotnie wyróżniane w rozkazach radzieckiego Naczelnego Dowództwa. Za umiejętne kierowanie wojskami podczas forsowania Bugu oraz w operacji Odeskiej otrzymał tytuł Bohatera Związku Radzieckiego (16 kwietnia 1944). Drugi tytuł Bohatera Związku Radzieckiego został mu nadany za dowodzenie 1 Grupą Konno-Zmechanizowaną w czasie operacji Mandżurskiej (8 września 1945).

Po wojnie generał Plijew dowodził armiami (w latach 1946–1955). Od lipca 1946 był dowódcą 9 Armii Zmechanizowanej Południowej Grupy Wojsk AR w Rumunii. Od lutego 1947 dowodził 13 Armią w Przykarpackim Okręgu Wojskowym. Po ukończeniu wyższych kursów akademickich w Akademii Sztabu Generalnego od kwietnia 1949 był dowódcą 4 Armii Zakaukaskiego Okręgu Wojskowego. Od 1955 do 1958 był pierwszym zastępcą dowódcy, a od kwietnia 1958 do 1968 – dowódcą Północno-kaukaskiego Okręgu Wojskowego. Od czerwca 1968 był doradcą-inspektorem w Grupie Generalnych Inspektorów Ministerstwa Obrony ZSRR.

2 czerwca 1962 dowodził stłumieniem protestu robotniczego w Nowoczerkassku w obwodzie rostowskim. W październiku 1962 kierował operacją Anadyr mającą na celu rozmieszczenie radzieckich wojsk na Kubie.

Od 1926 członek WKP(b), w latach 1961–1966 zastępca członka Komitetu Centralnego KPZR, deputowany do Rady Najwyższej ZSRR od 2. do 8. kadencji.

Autor wspomnień z okresu służby wojskowej: Pod gwardyjskim sztandarem, Drogami wojny, Koniec Armii Kwantuńskiej oraz Przez Gobi i Chingan.

Zmarł nagle w Moskwie. Pochowany został w mieście Ordżonikidze (obecnie Władykaukaz).

Awanse

generał major – 11 września 1941
generał porucznik – 29 października 1943
generał pułkownik – 29 maja 1945
generał armii – 27 kwietnia 1962

Odznaczenia

Order Lenina – sześciokrotnie
Order Rewolucji Październikowej
Order Czerwonego Sztandaru – trzykrotnie
Order Suworowa I stopnia – dwukrotnie
Order Kutuzowa I stopnia
Medal „Za obronę Moskwy”
Medal „Za wyzwolenie Pragi”
Medal „Za zwycięstwo nad Japonią”
Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
Bohater Mongolskiej Republiki Ludowej (1971, Mongolia)
Order Suche Batora – trzykrotnie (Mongolia)
Order Czerwonego Sztandaru (Mongolia)
Order Czerwonego Sztandaru (ČSSR)
Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari (Polska)
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
Komandor Legii Zasługi (Commander Legion of Merit, USA)

Bibliografia

BolesławB. Potyrała BolesławB., HieronimH. Szczegóła HieronimH., Czerwoni marszałkowie. Elita Armii Radzieckiej 1935–1991, Zielona Góra: Wyd. WSP im. Tadeusza Kotarbińskiego, 1997, ISBN 83-86832-23-1, OCLC 835148265 .
BolesławB. Potyrała BolesławB., WładysławW. Szlufik WładysławW., Who is who? Trzygwiazdkowi generałowie i admirałowie radzieckich sił zbrojnych z lat 1940-1991, Częstochowa: WSP, 2001, ISBN 83-7098-662-5, OCLC 831020923 .
Radziecka Encyklopedia Wojskowa, t. VI
„Krasnaja zwiezda”, 8 lutego 1979, s. 2
Плиев Исса Александрович, Герои страны (ros.) [dostęp 27 lipca 2011]
Плиев Исса Александрович, Проект ХРОНОС (ros.) [dostęp 27 lipca 2011]