Iris Apfel

Iris Apfel

Iris Apfel (2015)
Data i miejsce urodzenia	29 sierpnia 1921 Nowy Jork
Data i miejsce śmierci	1 marca 2024 Palm Beach
Zawód, zajęcie	projektantka wnętrz przedsiębiorczyni stylistka
Narodowość	amerykańska
Edukacja	New York University
Multimedia w Wikimedia Commons

Iris Apfel z domu Barrel (ur. 29 sierpnia 1921 w Nowym Jorku, zm. 1 marca 2024 w Palm Beach^[1][2]) – amerykańska projektantka wnętrz żydowskiego pochodzenia, businesswoman, filantropka, ikona mody i historyczka sztuki.

Pochodziła z rodziny rosyjskich Żydów, którzy wyemigrowali do Stanów Zjednoczonych. Ukończyła historię sztuki na uniwersytecie w Nowym Jorku oraz projektowanie na uniwersytecie w Wisconsin. W 1948 roku została żoną starszego o 7 lat Carla Apfela, wraz z którym dwa lata później założyła firmę Old World Weavers, zajmującą się tekstyliami, którą wspólnie prowadzili aż do przejścia na emeryturę w 1992 roku. Z Carlem była w małżeństwie aż do jego śmierci w 2015 r.^[3] Firma Apfelów specjalizowała się w reprodukcjach tkanin XVII, XVIII i XIX wieku^[4]. W celu znalezienia niedostępnych w USA tkanin podróżowała do Europy dwa razy do roku, skąd przywoziła licznie zgromadzone przedmioty z targów czy antykwariatów^[5].

Była projektantką wnętrz Białego Domu dla dziewięciu kolejnych amerykańskich prezydentów: Harry’ego Trumana, Dwighta Eisenhowera, Richarda Nixona, Johna F. Kennedy’ego, Lyndona Bainesa Johnsona, Jamesa Cartera, Ronalda Reagana i Billa Clintona^[4].

Przez lata była znana i ceniona głównie w bohemie artystycznej w środowisku elit. Znana dla szerszego grona stała się w 2005 roku wraz z wystawą Rara Avis (Rare Bird): The Irreverent Iris Apfel zorganizowaną w Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku, poświęconą jej i jej stylowi. Prezentowano m.in. należące do niej biżuterie i ubrania^[6]. Wystawa odbiła się szerokim echem wśród mediów i publiczności, prezentowano ją również w innych znanych muzeach, a sama Apfel została okrzyknięta międzynarodową ikoną mody^[3].

W 2014 r. nakręcono o niej film dokumentalny w reżyserii Alberta Mayslesa^[7], który swoją premierę miał na Festiwalu Filmowym w Nowym Jorku^[8].

W 2018 firma Mattel stworzyła lalkę Barbie na podobieństwo Iris Apfel, w ten sposób Apfel stała się najstarszą osobą, której wizerunek został wykorzystany na lalkach tej firmy^[9].

W 2019 r. podpisała kontrakt z międzynarodową agencją modelingu IMG^[10].

W 2022 zaprojektowała kolekcję ubrań dla sieci odzieżowej H&M^[11].

Zmarła 1 marca 2024 roku w Palm Beach w wieku 102 lat^[12][13].