Iranka

Iranka
	Irania gutturalis
	(Guerin-Meneville, 1843)
	; Samiec
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	muchołówkowate
Podrodzina	kląskawki
Rodzaj	Irania; De Filippi, 1863
Gatunek	iranka
Synonimy
	Cossypha gutturalis Guérin-Méneville, 1843;
	Cossypha gutturalis Guérin-Méneville, 1843;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Iranka^[5] (Irania gutturalis) – gatunek małego ptaka z rodziny muchołówkowatych (Muscicapidae), jedyny z rodzaju Irania. Zamieszkuje zachodnią i środkową Azję. Nie wyróżnia się podgatunków^[3]^[6]. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Zasięg występowania i środowisko

Występuje na obszarach od Azji Mniejszej, południowego Kaukazu i Lewantu na wschód do Iranu oraz od południowego Kazachstanu i Tadżykistanu po zachodni i północny Afganistan; być może także w środkowym Uzbekistanie^[3]. Wędrowny, przeloty w sierpniu–wrześniu i kwietniu–maju. Zimuje w północno-wschodniej i wschodniej Afryce^[3]. Sporadycznie zalatuje do Europy, przeważnie w maju. Gniazduje na zboczach górskich i w wąwozach, porośniętych jałowcem i innymi krzewami oraz pojedynczymi drzewami.

Morfologia

Rozmiary i masa^[3]
długość ciała	masa ciała
15–17 cm	18–30 g

Samiec ma pomarańczowy brzuch i siny tułów z długim czarnym ogonem oraz widoczne białe brwi, biało-czarne gardło i białe podbrzusze. Końce skrzydeł oraz lotki 3. rzędu są sinobrązowe. Samica jest skromniej ubarwiona od samca: ciemię, czoło i pokrywy uszne są jasnobrązowe, a tułów całkiem szary. Skrzydła są nieco ciemniejsze, a bok ciała i część podbrzusza bladopomarańczowe.

Głos: Odzywa się donośnym „csi-czyt”, a śpiewa w locie ślizgowym ze sztywno rozpostartymi skrzydłami i ogonem albo z widocznego miejsca. Śpiew jest zróżnicowany, niekiedy może być bardziej ciągły: zgrzytliwe dźwięki na przemian z fletowymi gwizdami mogą przypominać śpiew pokrzewki czarnogardłej i częściowo kopciuszka.

Status

IUCN uznaje irankę za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 (stan w 2020). Liczebność populacji wstępnie szacuje się na 1,8–4,1 miliona dorosłych osobników. Trend liczebności populacji uznawany jest za stabilny^[4].

Przypisy

↑ Irania gutturalis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Irania, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2012-11-25] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Collar, N.: White-throated Robin (Irania gutturalis). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-04-08].
↑ ^a ^b BirdLife International, Irania gutturalis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2015-4 [dostęp 2016-04-21] (ang.).
↑ P. Mielczarek, M. Kuziemko: Podrodzina: Saxicolinae Vigors, 1825 – kląskawki (wersja: 2019-10-12). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-04-08].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Chats, Old World flycatchers. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-04-08]. (ang.).

Bibliografia

Lars Jonnson: Ptaki Europy i obszaru śródziemnomorskiego. Warszawa: Muza, 1998. ISBN 83-7079-941-8.

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Odgłosy iranki. [w:] xeno-canto [on-line]. [dostęp 2020-04-08].

[itis-1] Irania gutturalis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[itis2-2] Irania, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2012-11-25] (ang.).

[hbwa-3] Collar, N.: White-throated Robin (Irania gutturalis). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-04-08].

[iucn-4] BirdLife International, Irania gutturalis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2015-4 [dostęp 2016-04-21] (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-5] P. Mielczarek, M. Kuziemko: Podrodzina: Saxicolinae Vigors, 1825 – kląskawki (wersja: 2019-10-12). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-04-08].

[ioc-6] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Chats, Old World flycatchers. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-04-08]. (ang.).

[1]