Herbarium Blackwellianum
_BHL291355.jpg) Jedna z kart | |
| Autor | |
|---|---|
| Typ utworu | |
| Wydanie oryginalne | |
| Miejsce wydania | |
| Język | |
| Data wydania |
1737-1739, 1754-1773 |
Herbarium Blackwellianum (ang. A Curious Herbal) – zielnik autorstwa brytyjskiej rysowniczki amatorki[1] Elizabeth Blackwell (1707-1758).
Opis
[edytuj | edytuj kod]Dzieło po raz pierwszy ukazało się w dwutomowym wydaniu w latach 1737-1739[2]. Materiały do niego botaniczka zbierała w Ogrodzie Botanicznym w Chelsea (Chelsea Physic Garden), gdzie samodzielnie i z natury przygotowała rysunki roślin w liczbie 500 sztuk wraz z opisami dotyczącymi ich zastosowania w medycynie. Ręcznie grawerowała rysunki na miedzianych płytkach, a odbitki kolorowała farbami wodnymi[3]. Między 1737 a 1739 publikowała cztery rysunki tygodniowo. Gdy powstało ich 500, wydano dwutomowy zielnik. Zaczęła go tworzyć celem zebrania pieniędzy potrzebnych do spłacenia długów męża, za które przebywał w więzieniu (był on lekarzem i jednocześnie autorem opisów medycznych zielnika)[4]. Drugie wydanie ukazało się w latach 1754-1773 w Norymberdze i miało charakter rozszerzony przez Christopha Jacoba Trewa (1695-1769) – niemieckiego botanika i lekarza. Edycja ta (Herbarium Blackwellianum emendatum et auctum, pięć tomów) miała charakter niemiecko-łaciński i była znacząco rozszerzona w stosunku do oryginału z lat 1737-1739. Wydawcą był Christian de Launoy, a nowe rysunki sporządził Nikolaus Friedrich Eisenberger (1707-1771). Szósty tom (Herbarium Blackwelliani auctarium) wydano po śmierci Christopha Jacoba Trewa pod redakcją Christiana Gottlieba Ludwiga (1709-1773). Drukarzem był Johann Joseph Fleischmann. Uzupełniono go o tablice z nowymi roślinami, m.in. ozdobnymi i trującymi. Łącznie norymberskie Herbarium Blackwellianum charakteryzuje 600 gatunków różnych roślin. Jedno z wydań norymberskich, zawierające polskie nazwy roślin oraz polskie tłumaczenia ich właściwości, znajduje się w zbiorach Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Panacea.pl - kwartalnik Labofarmu upowszechniający ziołolecznictwo [online], panacea.pl [dostęp 2021-01-15].
- ↑ A Curious Herbal [online], The British Library [dostęp 2021-01-15].
- ↑ Człowiek potrzebuje do życia ogrodów i bibliotek. Prace znanych botaników ze zbiorów specjalnych Biblioteki Raczyńskich, katalog wystawy, Poznań, 2016
- ↑ Kultura Poznan.pl, 600 roślin w 6 tomach
- ↑ Winieta : pismo Biblioteki Raczyńskich 2016 Nr2 (72) - Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa [online], www.wbc.poznan.pl [dostęp 2021-01-15] (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Botanicus (całość dzieła) – dostęp 18.6.2016
- https://www.biodiversitylibrary.org/item/10361#page/6/mode/1up A Curious Herbal. London :Printed for Samuel Harding,1737-1739.