Grigore Maior

Grigore Maior

Gavrilă Maior

Kraj działania	Monarchia Habsburgów
Data i miejsce urodzenia	1714 Sărăuad
Data i miejsce śmierci	luty 1785 Alba Iulia
Biskup Fogaraszu
Okres sprawowania	1773–1782
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	Kościół greckokatolicki w Siedmiogrodzie
Prezbiterat	25 grudnia 1745
Sakra biskupia	4 maja 1773
Multimedia w Wikimedia Commons

Grigore Maior OSBM (ur. w 1714 w Sărăuad, zm. w lutym 1785 w Alba Iulia) – duchowny greckokatolicki, biskup Fogaraszu i zwierzchnik rumuńskich grekokatolików (1773–1782), działacz religijny, polityczny i społeczny w Siedmiogrodzie.

Urodził się jako Gavrilă Maior w 1714 r. we wsi Sărăuad na terenie Królestwa Węgier w obrębie monarchii habsburskiej (obecnie gmina Tășnad, okręg Satu Mare w północno-zachodniej Rumunii). Był synem duchownego greckokatolickiego.

Uczył się w Klużu. Następnie biskup Inocențiu Micu-Klein wysłał go na studia do Rzymu, gdzie studiował m.in. na Papieskim Uniwersytecie Urbaniana. Uzyskał stopień doktora teologii i filozofii. Otrzymał święcenia kapłańskie 25 grudnia 1745 r. w kościele św. Atanazego w Rzymie. Po powrocie do Siedmiogrodu osiadł w bazyliańskim klasztorze św. Trójcy w Blaju, gdzie uczył łaciny i węgierskiego.

Po śmierci zwierzchnika siedmiogrodzkiego Kościoła greckokatolickiego, biskupa Făgăraș Petru Pavela Arona, na zwołanym 30 czerwca 1764 r. synodzie elekcyjnym Grigore Maior otrzymał najwięcej głosów. Jednakże z woli cesarzowej Marii Teresy nowym biskupem został Atanasie Rednic. Niezadowolony z takiego obrotu rzeczy Maior szemrał przeciwko powołaniu Rednica. Z tego powodu gubernator siedmiogrodzki Andreas Hadik uwięził Maiora w Sybinie na trzy i pół miesiąca, a później zesłał do klasztoru w Mukaczewie. W 1771 r. udało się Maiorowi ubłagać cesarza Józefa II, który właśnie odwiedzał klasztor. Bazylianin został ułaskawiony i rozpoczął pracę jako cenzor książek w Wiedniu^[1].

Po śmierci Rednica synod elekcyjny w dniu 15 sierpnia 1772 r. ponownie głosował za Maiorem, który tym razem został zaaprobowany również przez cesarzową 27 października 1772 r. Nominację od papieża Klemensa XIV otrzymał 8 marca 1773 r. Został konsekrowany 23 kwietnia 1773 r. w kaplicy pałacowej w Wiedniu przez Vasilija Božičkovicia. Obecna na uroczystości Maria Teresa, będąc pod wrażeniem bizantyjskiego ceremoniału i mowy Maiora, podarowała nowemu biskupowi złoty krzyż (pektorał) i cenny pierścionek^[1].

Grigore Maior został także mianowany doradcą monarchini i obdarzony tytułem „ekscelencja”^[1].

W czasie posługi biskupiej Maiora Maria Teresa założyła Barbareum, pierwsze w Austrii greckokatolickie seminarium duchowne działające przy kościele św. Barbary (1774). Fundacja ta miała oczywiście związek z zajęciem ziem Rzeczypospolitej licznie zamieszkałych przez unitów

Jako zwierzchnik siedmiogrodzkiego Kościoła greckokatolickiego wysłał wielu studentów na studia za granicą, a sam ciężko pracował nad rozbudową Kościoła, pozyskując dla unii znaczną liczbę nowych wsi. Wysiłki biskupa wywołały pretensje ze strony protestantów i prawosławnych, którzy skarżyli się na niego na dworze cesarskim. Grigore Maior popierał również roszczenia socjalne chłopów, które znalazły później swój wyraz w powstaniu Horei, Cloșcy i Crișana (1784)^[1]. Z tych powodów został zmuszony do dymisji 13 marca 1782 r.

Do końca życia przebywał w klasztorze w mieście Alba Iulia, otrzymując pensję w wysokości 1500 florenów rocznie^[1]. Zmarł w lutym 1785 r. Został pochowany w krypcie katedry Świętej Trójcy w Blaju^[1].

• Bishop Grigore Maior, O.S.B.M. [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2014-05-02]  (ang.).
• Episcopul Grigore Maior. BRU.ro. [dostęp 2014-05-02]. (rum.).