Erazm z Formii
| biskup i męczennik | |
 Męczeństwo św. Erazma, mal. Nicolas Poussin. | |
| Data i miejsce śmierci | |
|---|---|
| Czczony przez | |
| Wspomnienie | |
| Patron |
marynarzy, żeglarzy, tokarzy, tkaczy, Gaety, Formii |
Erazm z Formii, Erazm z Antiochii[2], św. Elmo (cs. священномученик Эразм[1]; zm. 303[1] lub ok. 310 w Formii[2]) – święty Kościoła katolickiego i prawosławnego, wg legendy biskup i męczennik, jeden z Czternastu Świętych Wspomożycieli.
Żywot świętego
[edytuj | edytuj kod]Na jego temat wiadomo niewiele, znany jest głównie z ahistorycznych legend[3].
Prawdopodobnie Erazm pochodził z Antiochii[2]. Został biskupem rodzinnego miasta. W czasie prześladowań za panowania cesarza Dioklecjana ukrywał się w jaskini w górach Libanu[1]. Został jednak schwytany i był wielokrotnie torturowany. Według legendy został uwolniony z więzienia przez Michała Archanioła. Udał się wówczas statkiem do Kampanii i w miejscowości Formia zmarł na skutek odniesionych ran.
Jedna z legend mówi, że pewnego razu, gdy św. Elmo głosił kazanie, obok niego uderzył piorun. Święty jednak kontynuował kazanie, nie zwracając uwagi na niebezpieczeństwo. Jego odwaga zachwyciła słuchaczy. Żeglarze podczas burz zaczęli zanosić modlitwy do Boga właśnie za wstawiennictwem tego świętego, obierając go sobie za patrona[4].
Patronat
[edytuj | edytuj kod]Wzywano go jako obrońcę przed zarazą, w czasie kolek i boleści brzucha (co miało związek z torturami, jakie mu zadano, a polegającymi na wyrywaniu wnętrzności) oraz podczas porodu. Jest patronem marynarzy (wyładowania elektryczne, obserwowane na masztach statków, odczytywano jako znak jego opieki i nazywano ogniami św. Elma), żeglarzy, tokarzy, tkaczy[5], Gaety, Formii.
Dzień obchodów
[edytuj | edytuj kod]Wspomnienie liturgiczne obchodzone jest w Kościele katolickim 2 czerwca.
Cerkiew prawosławna wspomina męczennika 4/17 maja[a], tj. 17 maja według kalendarza gregoriańskiego.
Ikonografia
[edytuj | edytuj kod]Przedstawiany jest w biskupich szatach z księgą w ręku, również w czasie męczeństwa z korbą, na którą są nawijane jego wnętrzności, alternatywnie z żelaznymi gwoździami wbitymi w paznokcie.
Relikwie
[edytuj | edytuj kod]Początkowo jego relikwie były przechowywane w Formii. Po zniszczeniu miasta w 842 roku przez Saracenów zostały one przeniesione do Gaety, gdzie do dzisiaj znajduje się katedra pod jego wezwaniem.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- św. Piotr González – również zwany Elmo
- Ognie świętego Elma
- męczennicy wczesnochrześcijańscy
- modlitwa za wstawiennictwem świętego
- święci i błogosławieni Kościoła katolickiego
- święci prawosławni
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Эразм, священномученик, [w:] Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона, 1904 (ros.).
- ↑ a b c d Schäfer ↓.
- ↑ Schäfer ↓, Erasmus war der unhistorischen Legende.
- ↑ Michael P. Foley, Dlaczego jemy ryby w piątek, Janusz Winiarski (tłum.), Warszawa: Świat Książki, 2010, s. 130, ISBN 978-83-247-0676-1.
- ↑ Święci patroni od… wszystkiego - Stacja7.pl [online], stacja7.pl [dostęp 2024-04-23] (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- męcz. Erazm, biskup Formii na cerkiew.pl, oprac. Jarosław Charkiewicz
- Joachim Schäfer (red.), Erasmus von Antiochia [online], Ökumenisches Heiligenlexikon (niem.).