Emeks

Emeks
	; Emeks ciernisty
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	goździkopodobne
Rząd	goździkowce
Rodzina	rdestowate
Rodzaj	szczaw
Podrodzaj	emeks
	Nazwa systematyczna
	Emex (Neck. ex Campd.) T.M.Schust. & Reveal; Taxon 64: 1203 (2015)
Synonimy
	Emex Neck. ex Campd.; Vibo Medikus;
	Emex Neck. ex Campd.; Vibo Medikus;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Emeks^[5] (Emex (Neck. ex Campd.) T.M.Schust. & Reveal) – w zależności od ujęcia systematycznego – dawniej zwykle rodzaj roślin z rodziny rdestowatych (Polygonaceae), współcześnie podrodzaj w obrębie rodzaju szczaw Rumex w tej samej rodzinie. Obejmuje dwa gatunki pochodzące z południa i północy Afryki oraz basenu Morza Śródziemnego^[6], ale rozprzestrzenione na całym świecie w strefach od umiarkowanej ciepłej do tropikalnej. Oba na różnych obszarach bywają problematycznymi gatunkami inwazyjnymi i chwastami, zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych i Australii^[7].

Morfologia

Pokrój: Rośliny jednoroczne z korzeniem palowym i pędem nagim, pokładającym się do wyprostowanego^[7].
Liście: Skrętoległe, ogonkowe. Gatka często odpadająca. Blaszka liściowa ma nieco strzałkowaty, trójkątny lub owalny kształt. Jest całobrzega, rzadko bardzo słabo karbowana lub ząbkowana^[7].
Kwiaty: Jednopłciowe, zebrane w kłosokształtne kwiatostany, rozwijające się w kątach liści lub na szczytach pędów^[7].
Owoce: Trójboczne niełupki okryte w trwałym okwiecie^[7].

Systematyka

Rodzaj tradycyjnie wyróżniany w obrębie plemienia Rumiceae i podrodziny Polygonoideae w rodzinie rdestowatych (Polygonaceae)^[8]. Analizy molekularne wykazały zagnieżdżenie tego taksonu w obrębie rodzaju szczaw Rumex. Zaliczane tu dwa gatunki okazały się zajmować pozycję bazalną w stosunku do jednego z dwóch głównych kladów obejmujących gatunki z rodzaju szczaw (skupiającego podrodzaj Acetosa wraz z zagnieżdżonymi w nim i włączonymi do niego dawniej wyodrębnianymi podrodzajami Acetosella i Platypodium). Po ustaleniu takiej relacji Emex włączony został jako podrodzaj do rodzaju Rumex^[3].

Wykaz gatunków

Aktualne nazwy według Plants of the World online^[6]^[3] i tradycyjne, w ujęciu wyodrębniającym rodzaj Emex w randze rodzaju^[9]:

Rumex hypogaeus T.M.Schust. & Reveal ≡ Emex australis Steinh.
Rumex spinosus L. ≡ Emex spinosa (L.) Campd. – emeks ciernisty

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-07-07] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Tanja M. Schuster, James L. Reveal, Michael J. Bayly, Kathleen A. Kron. An updated molecular phylogeny of Polygonoideae (Polygonaceae): Relationships of Oxygonum, Pteroxygonum, and Rumex, and a new circumscription of Koenigia. „Taxon”. 64, 6, s. 1188-1208, 2015. DOI: 10.12705/646.5.
↑ Emex. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2017-07-07].
↑ Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973, s. 37.
↑ ^a ^b Rumex L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-07-29].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Flora of North America Editorial Committee: Flora of North America: Magnoliophyta: Caryophyllidae, part 2. Oxford University Press, 1993, s. 487. ISBN 0-19-522211-3.
↑ Genus: Emex Campd.. U.S. National Plant Germplasm System. [dostęp 2017-07-07].
↑ Emex. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2017-07-07].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-07-07] (ang.).

[tanja-3] Tanja M. Schuster, James L. Reveal, Michael J. Bayly, Kathleen A. Kron. An updated molecular phylogeny of Polygonoideae (Polygonaceae): Relationships of Oxygonum, Pteroxygonum, and Rumex, and a new circumscription of Koenigia. „Taxon”. 64, 6, s. 1188-1208, 2015. DOI: 10.12705/646.5.

[ing-4] Emex. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2017-07-07].

[ludmila-5] Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973, s. 37.

[powo-6] Rumex L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-07-29].

[america-7] Flora of North America Editorial Committee: Flora of North America: Magnoliophyta: Caryophyllidae, part 2. Oxford University Press, 1993, s. 487. ISBN 0-19-522211-3.

[grin-8] Genus: Emex Campd.. U.S. National Plant Germplasm System. [dostęp 2017-07-07].

[tpl-9] Emex. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2017-07-07].

[1]