Edolisoma

	Edolisoma
	Jacquinot & Pucheran, 1853
	; Przedstawiciel rodzaju – gąsienicojad cienkodzioby (E. tenuirostre)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	liszkojady
Podrodzina	liszkojady
Rodzaj	Edolisoma
	Typ nomenklatoryczny
	Edolisoma marescoti Jacquinot & Pucheran, 1853 (= Lanius melas Lesson, 1828)
Synonimy
	Edoliisoma P.L. Sclater, 1860; Edoliosoma F. Heine Sr., 1860; Eucampophaga Fitzinger, 1863; Metagraucalus Mathews, 1913; Graucasoma Mathews, 1925; Lisomada Mathews, 1928; Analisoma Mathews, 1928; Graucasoma Neave, 1939; Eucampephaga Golvan, 1961;
	Edoliisoma P.L. Sclater, 1860; Edoliosoma F. Heine Sr., 1860; Eucampophaga Fitzinger, 1863; Metagraucalus Mathews, 1913; Graucasoma Mathews, 1925; Lisomada Mathews, 1928; Analisoma Mathews, 1928; Graucasoma Neave, 1939; Eucampephaga Golvan, 1961;
Gatunki
	19 gatunków – zobacz opis w tekście
	19 gatunków – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Edolisoma – rodzaj ptaków z podrodziny liszkojadów (Campephaginae) w obrębie rodziny liszkojadów (Campephagidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Azji Południowo-Wschodniej, Australii i Oceanii^[10].

Morfologia

Długość ciała 20–28 cm; masa ciała 41–97 g^[11].

Systematyka

Nazewnictwo

Edolisoma (Edoliisoma, Edoliosoma): rodzaj Edolius Cuvier, 1816 (dziwogon); gr. σωμα sōma, σωματος sōmatos „ciało”^[12].
Eucampophaga (Eucampephaga): gr. ευ eu „dobry”; rodzaj Campophaga Agassiz, 1846 (liszkojad)^[13]. Gatunek typowy: Ceblepyris melas S. Müller, 1843 (= Lanius melas Lesson, 1828).
Metagraucalus: gr. μετα meta „pomiędzy”; rodzaj Graucalus Cuvier, 1816 (kruczyna)^[14]. Gatunek typowy: Graucalus tenuirostre Jardine, 1831.
Graucasoma (Graucasoma): rodzaj Graucalus Cuvier, 1816; gr. σωμα sōma, σωματος sōmatos „ciało”^[15]. Gatunek typowy: Edolisoma obiense Salvadori, 1878^[d].
Lisomada: częściowy anagram nazwy rodzaju Edolisoma Jacquinot & Pucheran, 1853^[16]. Gatunek typowy: Volvocivora insperata^[d] Finsch, 1875.
Analisoma: częściowy anagram epitetu gatunkowego Edolisoma anale^[17]. Gatunek typowy: Campephaga analis J. Verreaux & Des Murs, 1860.

Podział systematyczny

Takson wyodrębniony z Coracina^[18]. Do rodzaju należą następujące gatunki^[19]:

Edolisoma anale (J. Verreaux & Des Murs, 1860) – gąsienicojad rdzaworzytny
Edolisoma ostentum (Ripley, 1952) – gąsienicojad białoskrzydły
Edolisoma coerulescens (Blyth, 1842) – gąsienicojad czarniawy
Edolisoma montanum (A.B. Meyer, 1874) – gąsienicojad czarnobrzuchy
Edolisoma schisticeps (G.R. Gray, 1846) – gąsienicojad szarogłowy
Edolisoma dohertyi E. Hartert, 1896 – gąsienicojad jasnoskrzydły
Edolisoma dispar Salvadori, 1878 – gąsienicojad smolisty
Edolisoma ceramense (Bonaparte, 1850) – gąsienicojad blady
Edolisoma insperatum (Finsch, 1876) – gąsienicojad stalowy
Edolisoma mindanense (Tweeddale, 1879) – gąsienicojad czarnobrody
Edolisoma melas (Lesson, 1828) – gąsienicojad czarny
Edolisoma holopolium (Sharpe, 1888) – gąsienicojad lśniący
Edolisoma admiralitatis Rothschild & E. Hartert, 1914 – gąsienicojad czarnolicy
Edolisoma salomonis Tristram, 1879 – gąsienicojad okopcony
Edolisoma remotum Sharpe, 1878 – gąsienicojad melanezyjski
Edolisoma morio (S. Müller, 1843) – gąsienicojad cykający
Edolisoma sula E. Hartert, 1917 – gąsienicojad sulański
Edolisoma incertum (A.B. Meyer, 1874) – gąsienicojad epoletowy
Edolisoma tenuirostre (Jardine, 1831) – gąsienicojad cienkodzioby

Uwagi

↑ ^a ^b Niepoprawna późniejsza pisownia Edolisoma Jacquinot & Pucheran, 1853.
↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Graucasoma Mathews, 1925.
↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Eucampophaga Fitzinger, 1863.
↑ ^a ^b Podgatunek E. tenuirostre.

Przypisy

↑ H. Jacquinot & J. Pucheran: Voyage au pole sud et dans l’Océanie sur les corvettes l’Astrolabe et la Zélée. Zoologie. Cz. 3. Paris: Gide, 1853, s. 69. (fr.).
↑ P.L. Sclater. On the Zoology of New Guinea. „Journal of the proceedings of the Linnean Society”. Zoology. 2, s. 160, 1855. (ang.).
↑ F. Heine. Die geographische Verbreitung der Vögel von P.L. Sclater. „Journal für Ornithologie”. 8 (43), s. 43, 1860. (niem.).
↑ L.J.F.J. Fitzinger. Über das System und die Charakteristik der natürlichen Familien der Vögel. „Sitzungsberichte der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften. Mathematisch-Naturwissenschaftliche Classe”. 46 (1), s. 199, 1863. (niem.).
↑ G.M. Mathews. New generic names, with some notes on others. „Austral Avian Record”. 2 (2 & 3), s. 59, 1913–1915. (ang.).
↑ G.M. Mathews. Proposed new names. „Bulletin of the British Ornithologists’ Club”. 45 (295), s. 87, 1925. (ang.).
↑ ^a ^b G.M. Mathews. Bird notes. „Novitates Zoologicae”. 34 (3), s. 372, 1927-1928. (ang.).
↑ S.A. Neave: Nomenclator Zoologicus, a List of the Names of Genera and Subgenera in Zoology from the Tenth Edition of Linnaeus, 1758, to the End of 1935. T. 2. London: Zoological Society of London, 1939, s. 516. (ang.).
↑ Y.-J. Golvan. Répertoire systématique des noms de genres de Vertébrés. „Annales de parasitologie humaine et comparée”. 36 (5–6), s. 430, 1961. DOI: 10.1051/parasite/1961365826. (fr.).
↑ "F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (redaktorzy)": Bristlehead, butcherbirds, woodswallows, ioras, cuckooshrikes, Shriketit. IOC World Bird List (v13.1). [dostęp 2023-06-05]. (ang.).
↑ D.W.D.W. Winkler D.W.D.W., S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J. Lovette S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J., Cuckooshrikes (Campephagidae), version 1.0, [w:] S.M.S.M. Billerman, B.K.B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2021, Edolisoma, DOI: 10.2173/bow.campep2.01 [dostęp 2023-06-05] (ang.).
↑ The Key to Scientific Names ↓, Edolisoma [dostęp 2021-12-27] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Eucampophaga [dostęp 2023-06-05] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Metagraucalus [dostęp 2021-12-27] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Graucasoma [dostęp 2021-12-27] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Lisomada [dostęp 2021-12-27] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Analisoma [dostęp 2021-12-27] .
↑ E.C. Dickinson (Editor), L. Christidis: The Howard and Moore Complete Checklist of the Birds of the World. Cz. 2: Passerines. Eastbourne: Aves Press, 2014, s. 1–752. ISBN 978-0-9568611-2-2. (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M.P.M.& M. Kuziemko P. Mielczarek & M.P.M.& M., Podrodzina: Campephaginae Vigors, 1825 – liszkojady (wersja: 2022-08-15), [w:] Kompletna lista ptaków świata [online], Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego [dostęp 2023-06-05] .

Bibliografia

The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).

[npp-2] Niepoprawna późniejsza pisownia Edolisoma Jacquinot & Pucheran, 1853.

[9] Niepoprawna późniejsza pisownia Graucasoma Mathews, 1925.

[11] Niepoprawna późniejsza pisownia Eucampophaga Fitzinger, 1863.

[a-19] Podgatunek E. tenuirostre.

[Jacquinot&Pucheran-1] H. Jacquinot & J. Pucheran: Voyage au pole sud et dans l’Océanie sur les corvettes l’Astrolabe et la Zélée. Zoologie. Cz. 3. Paris: Gide, 1853, s. 69. (fr.).

[scl-3] P.L. Sclater. On the Zoology of New Guinea. „Journal of the proceedings of the Linnean Society”. Zoology. 2, s. 160, 1855. (ang.).

[hei-4] F. Heine. Die geographische Verbreitung der Vögel von P.L. Sclater. „Journal für Ornithologie”. 8 (43), s. 43, 1860. (niem.).

[fit-5] L.J.F.J. Fitzinger. Über das System und die Charakteristik der natürlichen Familien der Vögel. „Sitzungsberichte der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften. Mathematisch-Naturwissenschaftliche Classe”. 46 (1), s. 199, 1863. (niem.).

[Mathews-6] G.M. Mathews. New generic names, with some notes on others. „Austral Avian Record”. 2 (2 & 3), s. 59, 1913–1915. (ang.).

[Mathews1925-7] G.M. Mathews. Proposed new names. „Bulletin of the British Ornithologists’ Club”. 45 (295), s. 87, 1925. (ang.).

[Mathews1928-8] G.M. Mathews. Bird notes. „Novitates Zoologicae”. 34 (3), s. 372, 1927-1928. (ang.).

[nea-10] S.A. Neave: Nomenclator Zoologicus, a List of the Names of Genera and Subgenera in Zoology from the Tenth Edition of Linnaeus, 1758, to the End of 1935. T. 2. London: Zoological Society of London, 1939, s. 516. (ang.).

[gol-12] Y.-J. Golvan. Répertoire systématique des noms de genres de Vertébrés. „Annales de parasitologie humaine et comparée”. 36 (5–6), s. 430, 1961. DOI: 10.1051/parasite/1961365826. (fr.).

[ioc-13] "F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (redaktorzy)": Bristlehead, butcherbirds, woodswallows, ioras, cuckooshrikes, Shriketit. IOC World Bird List (v13.1). [dostęp 2023-06-05]. (ang.).

[botw-14] D.W.D.W. Winkler D.W.D.W., S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J. Lovette S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J., Cuckooshrikes (Campephagidae), version 1.0, [w:] S.M.S.M. Billerman, B.K.B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2021, Edolisoma, DOI: 10.2173/bow.campep2.01 [dostęp 2023-06-05] (ang.).

[15] The Key to Scientific Names ↓, Edolisoma [dostęp 2021-12-27] .

[16] The Key to Scientific Names ↓, Eucampophaga [dostęp 2023-06-05] .

[17] The Key to Scientific Names ↓, Metagraucalus [dostęp 2021-12-27] .

[18] The Key to Scientific Names ↓, Graucasoma [dostęp 2021-12-27] .

[20] The Key to Scientific Names ↓, Lisomada [dostęp 2021-12-27] .

[21] The Key to Scientific Names ↓, Analisoma [dostęp 2021-12-27] .

[Dickinson&Christidis-22] E.C. Dickinson (Editor), L. Christidis: The Howard and Moore Complete Checklist of the Birds of the World. Cz. 2: Passerines. Eastbourne: Aves Press, 2014, s. 1–752. ISBN 978-0-9568611-2-2. (ang.).

[mk-23] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M.P.M.& M. Kuziemko P. Mielczarek & M.P.M.& M., Podrodzina: Campephaginae Vigors, 1825 – liszkojady (wersja: 2022-08-15), [w:] Kompletna lista ptaków świata [online], Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego [dostęp 2023-06-05] .

[1]