Domaszkowski Potok
Kontynent | |
---|---|
Państwo | |
Lokalizacja | |
potok górski | |
Długość | ok. 11,623 km |
Spadek |
ok. 37‰ |
Powierzchnia zlewni |
ok. 15,65[1] km² |
Źródło | |
Miejsce | południowo-wschodnie zbocze wzniesienia Szerokiej Kopy |
Wysokość |
ok. 835 m n.p.m. |
Współrzędne | |
Ujście | |
Recypient | Nysy Kłodzkiej |
Miejsce |
na zachód od Domaszkowa |
Wysokość |
ok. 395 m n.p.m. |
Współrzędne | |
Położenie na mapie Sudetów ![]() |
Domaszkowski Potok – potok górski w południowo-zachodniej Polsce w woj. dolnośląskim w Sudetach Wschodnich[2]. W przeszłości potok nosił nazwy: niem. Ebesdorfer Wasser, Kahle Wasser[3].
Górski Potok o długości około 11,623 km, prawy dopływ Nysy Kłodzkiej, jest ciekiem III rzędu[4] należącym do dorzecza Odry, zlewiska Morza Bałtyckiego.
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Potok w Masywie Śnieżnika[5] i Obniżenie Bystrzycy Kłodzkiej. Źródło potoku położone jest na wysokości ok. 835 m n.p.m. na obszarze Śnieżnickiego Parku Krajobrazowego w południowo-zachodniej części Masywu Śnieżnika na południowo-wschodnim zboczu wzniesienia Szeroka Kopa.
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]W części źródliskowej potok przez niewielki odcinek płynie w kierunku południowo-zachodnim, szerokim wyżłobieniem, wytworzonym na zboczu Szerokiej Kopy. Od poziomu 790 m n.p.m. potok skręca na zachód i płynie dobrze wykształconą V-kształtną wąską o stromych zboczach, głęboko wciętą doliną, ograniczoną od strony północnej i południowej okazałymi zboczami. Na poziomie 670 m n.p.m. przed wzniesieniem Gołota potok lekko skręca w kierunku północno-zachodnim i opuszcza granicę Śnieżnickiego Parku Krajobrazowego wpływając na otwarty teren. Po przepłynięciu kilkuset metrów, na południe od miejscowości Jaworek wpływa na obszar Obniżenia Bystrzycy Kłodzkiej i płynie w kierunku wsi Jaworek[6]. Na poziomie 460 m n.p.m. na zachodnim skraju Jaworka potok skręca na zachód i meandrując płynie wśród zabudowań Domaszkowa w kierunku ujścia, gdzie na wysokości ok. 395 m n.p.m. na zachodnim krańcu Domaszkowa uchodzi do Nysy Kłodzkiej[7]. Szerokość potoku 4-5 m, głębokość 20–25 cm. Koryto rzeki kamienisto-żwirowe słabo spękane i nieprzepuszczalne. Brzeg naturalny, tylko w partii ujściowej obudowany kamieniami[8]. Zasadniczy kierunek biegu potoku jest zachodni. Jest to potok górski odwadniający południowo-zachodnią część Masywu Śnieżnika i południowo-wschodnią część Obniżenia Bystrzycy Kłodzkie. Potok częściowo uregulowany w większości swojego biegu, a szczególnie w górnej części dziki. W większości swojego biegu płynie wśród terenów zagospodarowanych rolniczo i zabudowanych. Brzegi w 70% zadrzewione, dno bez roślin. Potok w górnym biegu ma duże spadki i szybki przepływ. Po wypłynięciu z terenu górskiego do Rowu Nysy Kłodzkiej spadek gwałtownie maleje, ale ciek nadal zachowuje charakter górskiego potoku.
Budowa geologiczna
[edytuj | edytuj kod]Rzeka płynie przez obszar zbudowany ze skał metamorficznych – metamorfik Lądka i Śnieżnika. Tworzą go łupki łyszczykowe i gnejsy śnieżnickie, a podrzędnie kwarcyty, amfibolity i łupki amfibolitowe, erlany i łupki grafitowe.
Dopływy
[edytuj | edytuj kod]- Pr. Jaworek, Dopływ w Domaszkowie
oraz kilka bezimiennych strumieni i potoków mających źródła na zboczach przyległych wzniesień oraz kilkanaście cieków okresowych.
Miejscowości nad rzeką
[edytuj | edytuj kod]Rozwój osadnictwa wzdłuż rzeki
[edytuj | edytuj kod]Osadnictwo rozwinęło się w dolnym i środkowym biegu Domaszkowskiego Potoku w XII wieku. W XIII wieku Cystersi z Kamieńca Ząbkowickiego, rozpoczęli planową akcję kolonizacji i wycinania potężnych lasów w celu rozwinięcia rolnictwa u podnóża Śnieżnika. Po 1945 r. dolina została zasiedlona ludnością ze wschodnich krańców Polski. Mieszkańcy doliny w większości utrzymywali się z rolnictwa i pracy w lesie. Pod koniec lat 70. XX wieku wieś w górnej części nieznacznie się wyludniła.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak , Iwona Chomiak , Ziemia Kłodzka, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2010, ISBN 978-83-89188-95-3, OCLC 751422625 .
- Praca zbiorowa, mapa turystyczna Sudety Wschodnie, Skala 1:60.000, wydawca:ExpressMap, Warszawa, 2010, ISBN 978-83-7546-262-3.
- Słownik geografii turystycznej Sudetów, t. 16 Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie, red. Marek Staffa, Wydawnictwo PTTK „Kraj”, Warszawa 1993, ISBN 83-7005-341-6.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Zlewnia Potoku
- ↑ mapa: Domaszkowski Potok dopływ Nysy Kłodzkiej
- ↑ Monitor Polski Nr A-62 z dnia 17 lipca 1951 r. str.815 lp dop. 41.11
- ↑ Domaszkowski Potok Tab. 7 lp.17.
- ↑ Słownik geografii turystycznej Sudetów Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie. redakcja Marek Staffa. T. 16: Karkonosze. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1993, s. 76. ISBN 83-7005-341-6.
- ↑ Mapa Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we Wrocławiu
- ↑ Masyw Śnieżnika, Góry Bialskie, Góry Złote, Krowiarki; Mapa; skala 1:40 000; Wyd. Studio Plan; Wrocław; 2014r.;ISBN 978-83-64156-79-3
- ↑ Ichtiofauna górnego dorzecza Nysy Kłodzkiej str.7