Dmitrij Milutin

Dmitrij Milutin

Дмитрий Алексеевич Милютин

Na portrecie pędzla nieznanego malarza z II poł. XIX w.
generał-feldmarszałek
Data i miejsce urodzenia	10 czerwca 1816 Moskwa
Data i miejsce śmierci	7 lutego 1912 Simejiz
Przebieg służby
Lata służby	1833–1881
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego
Jednostki	Lejb-Gwardyjska 1 Brygada artylerii, Kaukaski Okręg Wojskowy, Mikołajewska Akademia Sztabu Generalnego
Główne wojny i bitwy	Wojna kaukaska
Późniejsza praca	polityk
Odznaczenia
[[Plik:|40px|border|link=Order Cnoty Wojskowej|]]

Dmitrij Milutin

Data urodzenia	28 czerwca 1816
Data śmierci	25 stycznia 1912
minister wojny Imperium Rosyjskiego
Okres	od 9 listopada 1861 do 22 maja 1881
Poprzednik	Nikołaj Suchozanet
Następca	Piotr Wannowski
Multimedia w Wikimedia Commons

Dymitr Aleksiejewicz Milutin, ros. Дмитрий Алексеевич Милютин (ur. 29 maja^?/10 czerwca 1816 w Moskwie, zm. 25 stycznia^?/7 lutego 1912 w Simejizie koło Jałty) – rosyjski feldmarszałek, minister wojny, reformator wojskowy^[1].

Urodził się w niezamożnej rodzinie szlacheckiej, był starszym bratem Nikołaja Milutina. Po ukończeniu Szlacheckiej Pensji przy Uniwersytecie Moskiewskim w 1833 wstąpił do wojska. Od 1878 hrabia.

W 1836 ukończył Akademię Wojskową. Rozpoczął służbę w Sztabie Generalnym, później w Kaukaskim Okręgu Wojskowym. W 1843 starszy kwatermistrz. Po służbie na Kaukazie w latach 1845-1856 został profesorem na katedrze geografii wojennej, później katedrze statystyki Akademii Wojskowej. W 1856 został członkiem komisji reformującej służbę w jednostkach wojskowych. w ramach prac Komisji pozostawił memorandum o programie zmian organizacyjnych w armii carskiej. W latach 1856 – 1859 był szefem sztabu Armii Kaukaskiej, od 1860 – zastępcą, a od 1861 – ministrem wojny. Przygotował i opracował reformę wojsk rosyjskich na l. 1860–1870, zwłaszcza pod kątem skrócenia okresu służby wojskowej i przebudowy armii na współczesną tym czasom armię masową. Do czasów reformy wojskowej Dymitra Milutina w 1874 wojsko rosyjskie nie znało koszar. Niemal półtoramilionowa armia rozlokowana była w prymitywnych ziemiankach i lepiankach lub po kwaterach prywatnych^[2]. Brał udział w l. 1877–1878 wojnie rosyjsko-tureckiej, w tym w bitwie pod Plewną, gdzie po trzecim szturmie Plewny ostro wystąpił przeciwko odejściu wojsk rosyjskich spod twierdzy. Po jego wystąpieniu wojska nie odstąpiły od Plewny i oblężenie kontynuowano.

Gazetę wojskową Rosyjski Inwalida przekształcił w gazetę o charakterze liberalno-politycznym. Był zwolennikiem reform gospodarczych i popierał uwłaszczenie chłopów w Rosji i Królestwie Polskim przeprowadzone według projektu jego brata Nikołaja Milutina^[3]. Po kongresie berlińskim 1878 kierował praktycznie polityką zagraniczną Rosji awansując na stopień feldmarszałka wojsk rosyjskich.

Po wstąpieniu na tron Aleksandra III Romanowa został odsunięty od wszelkich godności wojskowych i zdymisjonowany. Od 1881 w stanie spoczynku. Osiadł w Simeizie koło Jałty, gdzie zmarł. Był członkiem Rady Państwa, honorowym członkiem Petersburskiej Akademii Nauk i profesorem honorowym wielu akademii wojskowych. Pozostawił duże archiwum, które po śmierci zostało zdeponowane w Moskwie, w bibliotece im. Włodzimierza Lenina.

Był odznaczony Orderem Świętego Andrzeja (1874), Orderem Świętego Aleksandra Newskiego (1862), Orderem Orła Białego (1860), Orderem Świętego Jerzego II klasy, Orderem Świętego Włodzimierza I, II, III i IV klasy, Orderem Świętej Anny I i II klasy, Orderem Świętego Stanisława I i III klasy, francuskim Krzyżem Wielkim Legii Honorowej (1876), duńskim Orderem Słonia (1876), austriackim Orderem Żelaznej Korony II klasy (1853), Orderem Świętego Stefana (1874), rumuńskim Orderem Virtutea Militară (1881), Orderem Gwiazdy Rumunii (1877), pruskim Orderem Orła Czerwonego I, II i III klasy, Pour le Mérite (1878), perskim Orderem Lwa i Słońca I klasy (1857), szwedzkim Krzyżem Wielkim Królewskiego Orderu Serafinów (1875).

• Bolszaja Sowietskaja Encykłpedia t. 16 Moskwa 1974.
• Jacek Legieć: Służba rekrutów z Królestwa Polskiego w armii rosyjskiej w latach 1874-1913. Kielce: Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, 2013.
• Stefan Kieniewicz: Historia Polski 1795-1918. Warszawa: PWN, 1975.