Dimetyloacetamid

Dimetyloacetamid
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
	N,N-dimetyloacetamid
	Inne nazwy i oznaczenia
	N,N-dimetyloetanoamid, DMA, DMAC, DMAc
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C4H9NO
Masa molowa	87,12 g/mol
Wygląd	bezbarwna ciecz
	Identyfikacja
Numer CAS	127-19-5
PubChem	31374
SMILES
	CC(=O)N(C)C
InChI
	InChI=1S/C4H9NO/c1-4(6)5(2)3/h1-3H3
	InChIKey
	FXHOOIRPVKKKFG-UHFFFAOYSA-N
Właściwości
	Gęstość
	0,9372 g/cm³; ciecz
	Rozpuszczalność w wodzie
	bez ograniczeń
	w innych rozpuszczalnikach
	mieszalny z etanolem, eterem, acetonem, benzenem i chloroformem
Temperatura topnienia	−18,59 °C
Temperatura wrzenia	165–165,5 °C
logP	−0,77
Lepkość	1,927 mPa·s
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2013-03-02]
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI
Zwroty H	H312, H332, H360D
Zwroty P	P201, P280, P308+P313
	Europejskie oznakowanie substancji
	oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne
	Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI
	Toksyczny; (T)
Zwroty R	R61, R20/21
Zwroty S	S53, S45
	NFPA 704
Na podstawie; podanego źródła	2 2 0
Temperatura zapłonu	70 °C
Temperatura samozapłonu	490 °C
Numer RTECS	AB7700000
	Podobne związki
Podobne związki	dimetyloformamid
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Dimetyloacetamid, DMA, N,N-dimetyloacetamid – organiczny związek chemiczny, amid dimetylowy kwasu octowego. Jest powszechnie stosowany jako rozpuszczalnik, a czasem także jako katalizator. Wykorzystuje się go w przemyśle polimerów (m.in. przy formowaniu włókien poliakrylonitrylowych)^[4] i przemyśle farmaceutycznym^[10].

Otrzymuje się go w reakcjach dimetyloaminy z kwasem octowym, jego estrami bądź bezwodnikiem octowym. Reakcje z estrami wymagają użycia katalizatora, którym najczęściej jest metanolan sodu^[4].

Dimetyloacetamid może wykazywać działanie halucynogenne w dawkach powyżej 400 mg/kg podobne jak w przypadku LSD. W badaniach na zwierzętach stwierdzono szkodliwe działanie na układ rozrodczy^[11].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4 .
↑ ^a ^b ^c ^d Lide 2009 ↓, s. 3-190.
↑ Lide 2009 ↓, s. 16-42.
↑ ^a ^b ^c Cheung, Tanke i Torrence 2003 ↓, s. 24.
↑ Lide 2009 ↓, s. 6-176.
↑ ^a ^b Dimetyloacetamid, [w:] Classification and Labelling Inventory, Europejska Agencja Chemikaliów [dostęp 2015-03-28] (ang.).
↑ Dimetyloacetamid (nr 72336) w katalogu produktów Sigma-Aldrich (Merck). [dostęp 2013-03-02].
↑ N,N-Dimetyloacetamid, międzynarodowa karta bezpieczeństwa chemicznego, Międzynarodowa Organizacja Pracy [dostęp 2013-03-02] (pol. • ang.).
↑ ^a ^b Lide 2009 ↓, s. 16-17.
↑ Martindale. The Complete Drug Reference. Sean C. Sweetman (red.). Wyd. 36. Pharmaceutical Press, 2009, s. 2022. ISBN 978-0-85369-840-1.
↑ Cheung, Tanke i Torrence 2003 ↓, s. 26.

Bibliografia

David R.D.R. Lide David R.D.R. (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).
HoseaH. Cheung HoseaH., Robin S.R.S. Tanke Robin S.R.S., G. PaulG.P. Torrence G. PaulG.P., Acetic acid, [w:] Ullmann’s Encyclopedia of Industrial Chemistry, Weinheim: Wiley‐VCH, ISBN 978-3-527-30385-4 (ang.).

[FPX-1] Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4 .

[CITEREFLide2009'''3'''-190-2] Lide 2009 ↓, s. 3-190.

[CITEREFLide2009'''16'''-42-3] Lide 2009 ↓, s. 16-42.

[CITEREFCheungTankeTorrence200324-4] Cheung, Tanke i Torrence 2003 ↓, s. 24.

[CITEREFLide2009'''6'''-176-5] Lide 2009 ↓, s. 6-176.

[CLI-6] Dimetyloacetamid, [w:] Classification and Labelling Inventory, Europejska Agencja Chemikaliów [dostęp 2015-03-28] (ang.).

[Aldrich-7] Dimetyloacetamid (nr 72336) w katalogu produktów Sigma-Aldrich (Merck). [dostęp 2013-03-02].

[ICSC-8] N,N-Dimetyloacetamid, międzynarodowa karta bezpieczeństwa chemicznego, Międzynarodowa Organizacja Pracy [dostęp 2013-03-02] (pol. • ang.).

[CITEREFLide2009'''16'''-17-9] Lide 2009 ↓, s. 16-17.

[Martindale-10] Martindale. The Complete Drug Reference. Sean C. Sweetman (red.). Wyd. 36. Pharmaceutical Press, 2009, s. 2022. ISBN 978-0-85369-840-1.

[CITEREFCheungTankeTorrence200326-11] Cheung, Tanke i Torrence 2003 ↓, s. 26.

[1]