David Duchovny

David Duchovny

David Duchovny (2013)
Imię i nazwisko	David William Duchovny
Data i miejsce urodzenia	7 sierpnia 1960 Nowy Jork
Zawód	aktor, reżyser, scenarzysta, producent, wokalista
Współmałżonek	Téa Leoni (1997–2014; rozwód)
Lata aktywności	od 1987
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

David William Duchovny^[1][2][3] (ur. 7 sierpnia 1960 w Nowym Jorku) – amerykański aktor filmowy i telewizyjny, reżyser, scenarzysta, producent i wokalista^[4] pochodzenia żydowsko-szkockiego^[5]. Znany głównie z seriali Z Archiwum X i Californication.

Jest synem Margaret z domu Miller, szkolnej administratorki i nauczycielki, i Amrama Duchovny’ego (1927–2003)^[6], scenarzysty i publicysty American Jewish Committee^[7]. Miał siostrę Laurie i starszego brata Daniela. Jego ojciec był Żydem, którego rodzina pochodziła z Ukrainy i Polski^[8][9], a matka Szkotką (luterańską imigrantką z Aberdeen)^[10][5]. Ojciec usunął z nazwiska literę "h", aby uniknąć pomyłek, które zdarzały się, gdy służył w wojsku^[11].

Uczęszczał do Grace Church School i nowojorskiej szkoły dla chłopców The Collegiate School. Należał do Phi Beta Kappa Society. W 1982 ukończył studia na Uniwersytecie Princeton^[12] na wydziale literatury angielskiej. Otrzymał tytuł Master of Arts na wydziale literatury angielskiej na Uniwersytecie Yale.

Pojawił się w dwóch scenach jako gość na przyjęciu w komediodramacie Mike’a Nicholsa Pracująca dziewczyna (Working Girl, 1988) z Harrisonem Fordem, Sigourney Weaver i Melanie Griffith. W serialu ABC Miasteczko Twin Peaks (1990-91) grał postać transseksualnego agenta specjalnego Drug Enforcement Administration Dennisa/Denise Bryson. Był narratorem i gospodarzem serialu Showtime Pamiętnik Czerwonego Pantofelka (Red Shoe Diaries, 1992–1999). W dramacie biograficznym Richarda Attenborough Chaplin (1992) z Robertem Downeyem Jr. wystąpił w roli hollywoodzkiego operatora filmowego Rolanda Herberta Totheroha.

Przełom w jego karierze nastąpił w roku 1993, kiedy przyjął rolę agenta specjalnego FBI Foxa Muldera w serialu science fiction Fox Z Archiwum X. W dreszczowcu Kalifornia (1993) u boku Brada Pitta i Juliette Lewis wystąpił jako Brian Kessler, student psychologii, który jako dziennikarz pisze artykuły o seryjnych mordercach.

Od 13 maja 1995 do 9 maja 1998 gościł w Saturday Night Live. W maju 2000 wziął udział w teleturnieju Who Wants to Be a Millionaire?. Wystąpił też w komedii romantycznej Bonnie Hunt Wróć do mnie (Return to Me, 2000) z Minnie Driver i Carrollem O’Connorem, komedii sci-fi Ivana Reitmana Ewolucja (2001) z Seannem Williamem Scottem oraz komedii Bena Stillera Zoolander (2001) jako model J.P. Prewitt. W 2003 pojawił się gościnnie w 84. odcinku serialu HBO Seks w wielkim mieście (Sex and the City) jako Jeremy, ex-przyjaciel z liceum Carrie Bradshaw, który zobowiązał się do leczenia w szpitalu psychiatrycznym w Connecticut. Za rolę Hanka Moody’ego w serialu Showtime Californication (2007-2014) otrzymał w 2008 roku nagrodę Złoty Glob.

Wyreżyserował trzy odcinki Z archiwum X (1999–2002), komedię Głowa do góry (House of D, 2004) z Robinem Williamsem, Antonem Yelchinem, Erykah Badu i Téą Leoni, jeden z odcinków serialu Kości – pt. Judas on a Pole (2006).

W 2015 nagrał folk-rockowy album Hell or Highwater (wyd. ThinkSay Music)^[13]

Był związany z Sheryl Lee (1991–1992), Perrey Reeves (1992–1995), Mandy Komlosy (od października 1992 do czerwca 1993), Sharon Stone (1993), Daną Wheeler-Nicholson (1995–1996), Lisą Loeb (1995), Winoną Ryder (1996), Ashley Judd i Maggie Wheeler^[14].

6 maja 1997 ożenił się z aktorką Téą Leoni^[15]. Mają dwoje dzieci: córkę Madelaine West (ur. 24 kwietnia 1999) i syna Kyda Millera (ur. 15 czerwca 2002). 14 czerwca 2014 rozwiedli się^[16].

Duchovny był wegetarianem, a w 2007 roku przeszedł na pescowegetarianizm.

28 sierpnia 2008 Duchovny ogłosił, że dobrowolnie zgłosił się do kliniki odwykowej, gdzie leczy się z uzależnienia od seksu i od internetowych stron pornograficznych^[17].

• 1992–1999 – Pamiętnik Czerwonego Pantofelka (Red Shoe Diaries) – narrator; Jake Winters
• 1993–2002 – Z archiwum X – agent Fox Mulder (z przerwami)
• 2007–2014 – Californication – Hank Moody
• 2015–2016 – Era Wodnika – Sam Hodiak
• 2016–2018 – Z archiwum X – agent Fox Mulder

inne

• 1998 – The X Files Game (gra komputerowa) jako agent Fox Mulder
• 2003 – XIII (gra komputerowa) jako XIII
• 2004 – The X Files: Resist or Serve (gra komputerowa) jako agent Fox Mulder (głos)
• 2005 – Area 51 (gra komputerowa) jako Ethan Cole (głos)

• David Duchovny, Natalya Balnova, Holly Cow: A Modern-Day Dairy Tale, 2015, Farrar, Straus and Giroux, ISBN 978-0-374-17207-7
• David Duchovny, Bucky F*cking Dent: A Novel, 2016, Farrar, Straus and Giroux, ISBN 978-0-374-11042-0

• Hell or Highwater (2015, ThinkSay Music)
• Every Third Thought (2018, Westbound Kyd)

• David Duchovny w bazie IMDb (ang.)
• David Duchovny w bazie Filmweb
• David Duchovny w bazie Notable Names Database (ang.)