Człowiek z blizną (film 1983)

Ten artykuł dotyczy filmu z 1983 roku. Zobacz też: Scarface – ujednoznacznienie.

Człowiek z blizną

Scarface

Logo filmu
Gatunek	dramat gangsterski
Data premiery	1 grudnia 1983
Kraj produkcji	Stany Zjednoczone
Język	angielski hiszpański
Czas trwania	164 min
Reżyseria	Brian De Palma
Scenariusz	Oliver Stone
Główne role	Al Pacino Steven Bauer Michelle Pfeiffer
Muzyka	Giorgio Moroder
Zdjęcia	John A. Alonzo
Scenografia	Ferdinando Scarfiotti Edward Richardson Bruce Weintraub
Kostiumy	Patricia Norris
Montaż	Gerald B. Greenberg David Ray
Produkcja	Martin Bregman
Wytwórnia	Universal Pictures
Nagrody
nominacje 1984: Al Pacino-Złoty Glob najlepszy aktor w dramacie Steven Bauer-Złoty Glob najlepszy aktor drugoplanowy Giorgio Moroder-Złoty Glob najlepsza muzyka Brian De Palma-Złota Malina dla najgorszego reżysera
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

Człowiek z blizną (ang. Scarface) – amerykański film gangsterski z 1983 roku w reżyserii Briana De Palmy, zrealizowany na podstawie powieści Armitage’a Traila. Remake klasycznego filmu Człowiek z blizną (1932) Howarda Hawksa. Zdjęcia kręcono w Miami Beach, Los Angeles i Nowym Jorku^[1].

Film opowiada o karierze Tony’ego Montany, kubańskiego uchodźcy z kryminalną przeszłością, który przybywa do USA w 1980 roku. Tony, z pomocą swojego przyjaciela Manny’ego, zaczyna od morderstwa na zlecenie w obozie dla uchodźców.

Następnie obaj pracują dla handlarza narkotyków, Franka Lopeza. Tony myśli jednak o zbudowaniu własnego imperium. Kiedy jego szef, niezadowolony z jego „samodzielności”, zleca jego zabójstwo, Tony cudem unika śmierci. Wkrótce potem zabija Franka, przejmuje jego interesy i żeni się z jego kochanką, Elvirą. Dzięki nawiązaniu kontaktu z Alejandro Sosą, boliwijskim baronem narkotykowym, Montana błyskawicznie staje się milionerem.

Kłopoty spadają na Tony’ego w postaci amerykańskiego urzędu skarbowego, który prowadzi przeciwko niemu dochodzenie w sprawie prania brudnych pieniędzy. Sosa, jako bardzo wpływowy człowiek, może wyciągnąć go z tych kłopotów, ale pod jednym warunkiem: Tony musi pomóc mu pozbyć się niewygodnego dziennikarza, który prowadzi krucjatę przeciwko boliwijskim handlarzom narkotyków, dodatkowo zamierzając ujawnić kompromitujące Sosę dokumenty na zebraniu ONZ.

W dniu zamachu okazuje się, że samochodem, w którym ma zginąć dziennikarz, porusza się również jego żona i dwie córeczki. Montana, mimo że jest bezwzględnym gangsterem, nie zgadza się na zdetonowanie bomby umieszczonej pod pojazdem – zabijanie kobiet i dzieci jest niezgodne nawet z jego kodeksem moralnym. W kokainowym szale zabija człowieka Sosy, tym samym podpisując na siebie wyrok śmierci.

Stopniowo wpada w coraz większą paranoję. Gdy dowiaduje się, że jego siostra Gina i najlepszy przyjaciel Manny zostali kochankami, wpada w furię i zabija go. Nie wie, że Gina i Manny wzięli potajemnie ślub.

Finałowa scena filmu to zmasowany atak uzbrojonych ludzi Sosy na posiadłość Tony’ego, w którym ginie Gina i wszyscy ochroniarze. Sam Tony postanawia drogo sprzedać swoją skórę. Wyposażony w karabin szturmowy M-16 z granatnikiem M203, znowu wpada w furię spotęgowaną kokainą i z okrzykiem „Say hello to my little friend!” (pol. „Przywitajcie się z moim małym przyjacielem!”) masakruje kolejnych przeciwników.

Ostatecznie, ranny od kul i rozbrojony, ginie od strzału ze strzelby w plecy. Ciało Tony’ego wpada do basenu, nad którym widnieje napis „The world is yours” (pol. „Świat należy do Ciebie”).

• Al Pacino – Tony Montana
• Steven Bauer – Manny Ribera
• Michelle Pfeiffer – Elvira Hancock
• Robert Loggia – Frank Lopez
• F. Murray Abraham – Omar Suarez
• Paul Shenar – Alejandro Sosa
• Harris Yulin – Bernstein
• Míriam Colón – Mama Montana
• Mary Elizabeth Mastrantonio – Gina Montana
• Ángel Salazar – Chi Chi
• Arnaldo Santana – Ernie
• Pepe Serna – Angel
• Michael P. Moran – Nick „Świnia”
• Al Israel – Hector „Ropucha”
• Dennis Holahan – Bankier Jerry

i inni.

Początkowo film spotkał się z negatywnym odbiorem ze strony wielu krytyków, głównie ze względu na nadmierną jak na czas swojej premiery przemoc, wulgaryzmy, drastyczne używanie narkotyków a także negatywne przedstawienie społeczności kubańskich imigrantów w USA^[2][3][4]. Obecnie jednak film jest uważany za jeden z najlepszych filmów gangsterskich, jakie kiedykolwiek powstały, i jest uznawany za „klasykę” gatunku^[2][5][6]. Film jest też szeroko przywoływany w popkulturze, zwłaszcza w muzyce hip-hopowej^[7].

• Człowiek z blizną (ścieżka dźwiękowa)

• Człowiek z blizną w bazie IMDb (ang.)
• Człowiek z blizną w bazie Filmweb