Clint Eastwood

Clint Eastwood

Clint Eastwood (2010)
Prawdziwe imię i nazwisko	Clinton Eastwood Jr.
Data i miejsce urodzenia	31 maja 1930 San Francisco
Zawód	aktor, reżyser, producent filmowy, kompozytor
Współmałżonek	Maggie Johnson (1953–1984; rozwód) Dina Ruiz Eastwood (1996–2014; rozwód)
Lata aktywności	od 1954
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

Clinton Eastwood Jr. (ur. 31 maja 1930 w San Francisco) – amerykański aktor, reżyser, producent, kompozytor muzyki filmowej, polityk i przedsiębiorca.

Wielokrotny zdobywca najważniejszych nagród filmowych – czterech Oscarów, czterech Złotych Globów, pięciu Nagród Błękitnej Wstęgi, trzech Cezarów, dwóch nagród Davida di Donatello, jedenastu Nagród Japońskiej Akademii Filmowej, pięciu People’s Choice Award, jednej nagrody Roberta, dwóch Nagród Satelity, a także honorowej Złotej Palmy Festiwalu w Cannes za całokształt twórczości w 2009 roku^[1]. Odznaczony Narodowym Medalem Sztuk^[2].

Urodził się w San Francisco w stanie Kalifornia w dobie kryzysu jako jedyny syn i młodsze dziecko w rodzinie Margaret Ruth (z domu Runner), pracownicy fabryki IBM, i Clintona Eastwooda seniora, bezrobotnego buchaltera i wędrownego robotnika. Jego przodkowie byli pochodzenia angielskiego, szkockiego, irlandzkiego, a także niemieckiego, holenderskiego i walijskiego^[3]. Ma siostrę Jean Bernhard (ur. 1929). Dorastał w klasycznym protestanckim domu klasy robotniczej. Był introwertycznym dzieckiem, bawił się pluszowym misiem, którego przejął po dziadku i ojcu, roznosił gazety, zbierał butelki. Zagrał tylko raz w szkolnym przedstawieniu. W dzieciństwie często przemieszczał się z rodzicami po Zachodnim Wybrzeżu. W wieku dojrzewania dorastał w Piedmoncie w stanie Kalifornia.

W 1948 ukończył Oakland Technical High School. Będąc nastolatkiem, zatrudnił się jako hutnik, potem pompiarz na stacji benzynowej, pianista w domu publicznym i narzędziowy w zakładach Boeinga. Studiował ekonomię w Los Angeles City College, uczęszczał także na Uniwersytet w Seattle.

Po odbyciu służby wojskowej w Armii Stanów Zjednoczonych podjął pracę w wytwórni Universal i rozpoczął karierę aktorską. W wojsku, gdzie był instruktorem pływania, poznał człowieka, który miał kontakty w Hollywood i zachęcił go do pójścia na plan filmowy. W Eastwoodzie dopatrywano się podobieństwa do Johna Wayne’a, Gary’ego Coopera i Jamesa Deana^[4]. Uczył się aktorstwa u Michaiła Czechowa^[5] w Hollywood. Po występie w drugoplanowych rolach w takich klasy B: horror Zemsta potwora (Revenge of the Creature, 1955), komedia Frank marynarz (Francis in the Navy, 1955), dramat historyczny Lady Godiva (Lady Godiva of Coventry, 1955) i Tarantula (1955), a trzy lata później zabłysnął w roli młodego weterana wojny secesyjnej Keitha Williamsa w westernie Zasadzka na przełęczy (Ambush at Cimarron Pass, 1958). Jego pierwszym sukcesem stał się udział w serialu CBS Rawhide (1959–1965), gdzie zagrał rolę rewolwerowca Rowdy’ego Yatesa zabijającego bandytów.

Prawdziwie kasowego aktora zrobiły z niego spaghetti westerny Sergia Leone. Uznanie zdobył w roli człowieka bez nazwiska ze słynnej „dolarowej trylogii” – Za garść dolarów (Per un pugno di dollari, 1964), Za kilka dolarów więcej (Per qualche dollaro in più, 1965) i Dobry, zły i brzydki (Il Buono, il brutto, il cattivo, 1966), tworząc styl małomównego twardziela o pochmurnej twarzy, strażnika sprawiedliwości ryzykującego życiem, gotowego na każde bezprawie w imię zwalczania zła. Pierwszą główną rolę w amerykańskim filmie zagrał w westernie Powieście go wysoko (Hang ’Em High, 1968) jako zimny, o żelaznej woli, uparty i bezlitosny w swym poszukiwaniu zemsty szeryf Jed Cooper^[6].

W wojennym filmie sensacyjnym Tylko dla orłów (Where Eagles Dare, 1968) zagrał porucznika Morrisa Schaffera. Sławę zyskał rolą inspektora Harry’ego Callahana w dramacie Brudny Harry (Dirty Harry, 1971) i jego kontynuacjach.

Odebrał nagrodę Złotego Globu dla najlepszego reżysera za dramat biograficzny Bird (1988)^[7]. W 1991 uhonorowany został nagrodą publiczności kin amerykańskich za całokształt twórczości. Wielkim sukcesem okazał się antywestern Bez przebaczenia (Unforgiven, 1992), za który otrzymał dwa Oscary – za najlepszą reżyserię i za najlepszy film, Złoty Glob^[8].

Przewodniczył obradom jury konkursu głównego na 47. MFF w Cannes (1994).

Był na okładkach magazynów: „Life”, „Time”, „People”, „Playgirl”, „Esquire”, „Rolling Stone”, „L’Officiel Hommes”, „TV Guide”, „Entertainment Weekly”, „GQ”, „The Hollywood Reporter” i „Vanity Fair”^[9].

Zdobył nagrodę Błękitnej Taśmy za melodramat Co się wydarzyło w Madison County (The Bridges of Madison County, 1995), nagrodę Future Film Festival Digital Award na 59. MFF w Wenecji za dreszczowiec Krwawa profesja (Blood Work, 2002), Césara i Złoty Powóz na 60. MFF w Cannes za dramat kryminalny Rzeka tajemnic (Mystic River, 2003). W 1998 za swoje dokonania odebrał nagrodę honorową Césara. Kolejne triumfy – Złoty Glob, dwa Oscary, Césara, nagrodę Japońskiej Akademii Filmowej – dostał Eastwood za dramat sportowy Za wszelką cenę (Million Dollar Baby, 2004) z Hilary Swank w roli głównej.

Stał się miłośnikiem jazzu – w szczególności bebopu, bluesa, muzyki country i westernu oraz muzyki klasycznej. Wcześnie parał się muzyką, rozwijając się jako pianista boogie-woogie. Początkowo zamierzał kontynuować karierę muzyczną, studiując teorię muzyki po ukończeniu szkoły średniej. Pod koniec 1959 nagrał album pt. Cowboy Favorites, wydany w 1963 przez wytwórnię Cameo jako Rawhide’s Clint Eastwood Sings Cowboy Favorites^[10], który zawierał kilka klasyków, takich jak „Don’t Fence Me In” Cole’a Portera. Czasami z Shebem Wooleyem jeździł i koncertował na rodeo, jarmarkach czy festiwalach. W 1962 ich występ zatytułowany Rozrywkowa kawalkada targów przyniósł im aż 15 tys. dolarów za występ^[11]. Jego ulubieni muzycy to saksofoniści Charlie Parker i Lester Young, pianiści Thelonious Monk, Oscar Peterson, Dave Brubeck i Fats Waller oraz bluesman Delta Robert Johnson.

Śpiewane przez Eastwooda utwory pojawiły się w filmach i serialach, w tym Rawhide (1959–1965) – „For All We Know” (1962) i „For You For Me for Evermore” (1962), Za garść dolarów (1964) – „Sweet Betsy from Pike”, Pomaluj swój wóz (1969) – „I Still See Elisa” i „Gold Fever”, Złoto dla zuchwałych (1970) – „When I Loved Her”, Dwa muły dla siostry Sary (1970) – „Sam Hall”, Bronco Billy (1980) – „Dark Blue Feeling”, Honkytonk Man (1982) – „When I Sing About You”, „Honkytonk Man”, „In the Jailhouse Now” i „No Sweeter Cheater Than You”, Północ w ogrodzie dobra i zła (1997) – „Ac-Cent-Tchu-Ate the Positive”, Władza absolutna (1997) – „Power Waltz” i Dopóki piłka w grze (2012) – „You Are My Sunshine”.

Był członkiem Partii Republikańskiej. W 1952 głosował na Dwighta Eisenhowera, a w 1968 i 1972 wspierał kampanię wyborczą Richarda Nixona. Jednak po aferze Watergate i wojnie w Wietnamie zaczął krytykować ówczesnego prezydenta i nazwał jego podejście niemoralnym^[12]. W latach 1986–1988 Clint Eastwood pełnił funkcję burmistrza miasta Carmel-by-the-Sea w Kalifornii, został wybrany jako kandydat bezpartyjny. Po zakończeniu dwuletniej kadencji nie ubiegał się o reelekcję^[13].

Od 2009 członek Partii Libertariańskiej^[14].

W wielu wywiadach określał się jako libertarianin^[15][16]. Wypowiadał się za prawnym zrównaniem małżeństw par homoseksualnych z małżeństwami heteroseksualnymi^[17].

Opowiadał się za polityką pro-choice^[18].

Podczas wyborów prezydenckich w USA w 2016 roku niektóre media sugerowały, że rzekomo poparł kandydata republikanów, Donalda Trumpa^[19]. W wywiadzie na czerwonym dywanie dla Extra 8 września 2016 roku, gdy zapytano go o rzekome poparcie dla Trumpa, Eastwood odpowiedział: “Wiesz, tak naprawdę nie poparłem nikogo” i żartobliwie zasugerował, że Trump i Clinton stanowią współczesną wersję Abbott i Costello, odnosząc się do niezdarnych komików z lat 40. i początku lat 50. XX wieku^[20].

W 2020 jego poparcie w wyborach prezydenckich zyskał rywal Donalda Trumpa Michael Bloomberg^[21].

W 1973 roku Eastwood wyjawił krytykowi filmowemu Gene’owi Siskelowi, że jest ateistą^[22]. W 1975 roku Eastwood publicznie ogłosił swój udział w medytacji transcendentalnej, kiedy pojawił się w programie The Merv Griffin Show z Maharishim Maheshem Yoginem^[23].

19 grudnia 1953 poślubił modelkę Maggie Johnson, z którą ma syna – muzyka – Kyle’a (ur. 19 maja 1968) i córkę Alison (ur. 22 maja 1972)^[24]. Związek ten rozpadł się jednak w 1978. W latach 1963–1977 związany był z tancerką Roxanne Tunis, z którą ma córkę Kimber (ur. 17 czerwca 1964), a w latach 1975–1988 z Sondrą Locke^[25]. Spotykał się także ze stewardesą Jacelyn Reeves, z którą ma syna Scotta (ur. 21 marca 1986) i córkę Kathryn (ur. 2 lutego 1988). Miał romans z Frances Fisher, z którą ma córkę Francescę „Franny” Ruth (ur. 7 sierpnia 1993). 31 marca 1996 ożenił się ponownie, tym razem z dziennikarką Diną Ruiz Eastwood, z którą ma córkę Morgan (ur. 12 grudnia 1996)^[26]. Clint Eastwood i Dina Ruiz, mimo że uchodzili za idealną parę, na początku listopada 2012 roku podjęli decyzję o rozwodzie^[25]. Powodem mogła być chęć Ruiz, by pokazać życie swojej rodziny w reality show, a Eastwood znany jest z tego, że bardzo mocno strzeże swojej prywatności. Aktor i reżyser wyprowadził się od młodszej o 35 lat żony w 2012^[27], pozostając w separacji do rozwodu 22 grudnia 2014^[28].

Rok	Nagroda	Kategoria	Film
1971	Złoty Glob	Nagroda Henrietty	–
1981	People’s Choice Award	Ulubiony aktor filmowy	–
1984		Ulubiony aktor filmowy z Burtem Reynoldsem	–
1981		Ulubiony aktor filmowy	–
1987			–
1988			–
1989	Złoty Glob	Najlepszy reżyser	Bird (1988)
1993	Oscar	Najlepsza reżyseria	Bez przebaczenia (1992)
		Najlepszy film
	Złoty Glob	Najlepszy reżyser
1995	Nagroda im. Irvinga G. Thalberga	–	–
1998	Cezar Honorowy	Całokształt twórczości	–
2000	57. MFF w Wenecji	Honorowy Złoty Lew za całokształt twórczości	–
2002	59. MFF w Wenecji	Nagroda Future Film Festival Digital Award	Krwawa profesja (2002)
2003	56. MFF w Cannes	Złoty Powóz	Rzeka tajemnic (2003)
2004	César	Najlepszy film zagraniczny
	Złoty Glob	Najlepszy reżyser	Za wszelką cenę (2004)
2005	Oscar	Najlepsza reżyseria
		Najlepszy film
	David di Donatello	Najlepszy film zagraniczny
2006	César	Najlepszy film zagraniczny
	Nagroda Satelita	Najlepszy reżyser	Sztandar chwały (2006)
2007		Najlepsza piosenka	Grace odeszła (2007)
2008	61. MFF w Cannes	Nagroda specjalna	–
2009	62. MFF w Cannes	Honorowa Złota Palma	–
	David di Donatello	Najlepszy film zagraniczny	Gran Torino (2008)
2010	César	Najlepszy film zagraniczny

• National Medal of Arts (USA)
• Komandor Orderu Legii Honorowej (Francja, 2009^[29])
• Kawaler Orderu Legii Honorowej (Francja, 2007^[30])
• Komandor Orderu Sztuki i Literatury (Francja)
• Złote Promienie ze Wstęgą Orderu Wschodzącego Słońca (Japonia)

• Clint Eastwood w bazie IMDb (ang.)
• Clint Eastwood w bazie Filmweb
• Clint Eastwood w bazie Notable Names Database (ang.)
• Clint Eastwood w bazie Discogs.com (ang.)