Cerkiew Narodzenia Matki Bożej w Ieud

Cerkiew Narodzenia Matki Bożej
*Biserica Nașterea Maicii Domnului*
	nr rej. MM-II-m-A-04588
	cerkiew
Państwo	Rumunia
Miejscowość	Ieud
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Rumuński Kościół Prawosławny
Wezwanie	Narodzenia matki Bożej
Historia
Data zakończenia budowy	1717
Dane świątyni
Świątynia; • materiał bud.	; • drewno, kamień
	Położenie na mapie Rumunii Cerkiew Narodzenia Matki Bożej
	47°40′37,0″N 24°14′18,0″E/47,676944 24,238333
	Multimedia w Wikimedia Commons

Cerkiew Narodzenia Matki Bożej – drewniana cerkiew położona w Ieud, w okręgu Marmarosz w Transylwanii, wybudowana w 1717. Jednonawowa, z pronaosem, apsydą i jedną wieżą. Jej wnętrze jest bogato zdobione przez malowidła ścienne i ikony. Jedna z ośmiu cerkwi leżących w tym okręgu, które zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Opis

Cerkiew stoi na niewielkim wzgórzu, przylega do niej cmentarz. Po przeciwnej stronie rzeki, w dolinie, znajduje się druga, większa cerkiew Ieud Ses^[1]. Cerkiew wzniesiono z drewna sosnowego (wieża z drewna jesionowego^[2]), na podmurówce kamiennej. Budynek składa się z przedsionka, nawy i apsydy, ołtarz znajdował się za ikonostasem. Świątynia przykryta jest dachem dwuspadowym, poniżej którego znajduje się jeszcze dach pulpitowy. Nad przedsionkiem wznosi się kwadratowa wieża, z kwadratowym balkonem oraz wysokim, stożkowym dachem wieżowym. Dach ten podparty jest na ośmiu kolumnach, zamkniętych łukami. Wejście do cerkwi znajduje się po zachodniej stronie, odrzwia wykonano z bardzo grubych belek. W przedsionku są cztery pięciokątne okna, w nawie – 12 mniejszych^[3]^[1]^[4].

Wnętrze świątyni jest bogato zdobione malowidłami. Malowidła wykonane są na tkaninie gruntowanej wodą wapienną i przymocowanej do drewnianych desek. Znajdują się na wszystkich ścianach cerkwi. Tematyka malowideł jest bogata i zróżnicowana, sąsiadujące malowidła tematycznie łączą się ze sobą. Przedstawiają sceny biblijne, m.in. sceny z Sądu Ostatecznego, Trójcę Świętą, sceny ze Starego i Nowego Testamentu, świętych i patriarchów prawosławnych. Na malowidłach znajdują się napisy cyrylicą w języku rumuńskim. Autorem malowideł jest Alexandru Ponehalski, sławny twórca ikon, prekursor lokalnej szkoły pisania ikon. Malowidła powstały w 1782. W cerkwi znajdują się również ikony malowane na szkle, pochodzące z innych rejonów Transylwanii (m.in. z miejscowości Nicula). W attyce świątyni znaleziono dokument (Kodeks z Ieud), datowany na rok 1391, który jest uważany za najstarszy dokument spisany w języku rumuńskim^[1]^[4].

Historia

Obecna świątynia została wybudowana w 1717. Zastąpiła wcześniejszy budynek, istniejący w XIV w., a zniszczony przez Tatarów podczas najazdu w XVII w.^[1]^[4].

W 1999 wraz z 8 innymi cerkwiami Maramureș została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO pod numerem 904^[3]. Wpisana na listę zabytków przez Ministerstwo Kultury i Religii Rumunii (nr. MM-II-m-A-04588)^[5].

Zobacz też

Drewniane cerkwie Marmaroszu

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Ieud Deal Church Romanian Monasteries: Bucovina and Maramures. [w:] www.romanianmonasteries.org [on-line]. 2007. [dostęp 2015-05-05]. (ang.).
↑ Alexandru Baboş. 2004. Tracing a secret building tradition. Lund Insitute of Technology, Lund University, Szwecja, str. 54, ISBN 91-630-9278-6.
↑ ^a ^b Wooden Churches of Maramureș. [w:] UNESCO [on-line]. [dostęp 2015-05-05]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Ieud (On the hill) wooden church, Maramures County, Romania. [w:] turistprinro.wordpress.com [on-line]. 6 maja 2014. [dostęp 2015-05-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (18 maja 2015)]. (ang.).
↑ Lista Monumentelor Istorice 2010: Judeţul Maramureş. www.patrimoniu.ro. [dostęp 2015-05-05]. (rum.).

[metaneira-1] Ieud Deal Church Romanian Monasteries: Bucovina and Maramures. [w:] www.romanianmonasteries.org [on-line]. 2007. [dostęp 2015-05-05]. (ang.).

[babos-2] Alexandru Baboş. 2004. Tracing a secret building tradition. Lund Insitute of Technology, Lund University, Szwecja, str. 54, ISBN 91-630-9278-6.

[unesco-3] Wooden Churches of Maramureș. [w:] UNESCO [on-line]. [dostęp 2015-05-05]. (ang.).

[wordpress-4] Ieud (On the hill) wooden church, Maramures County, Romania. [w:] turistprinro.wordpress.com [on-line]. 6 maja 2014. [dostęp 2015-05-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (18 maja 2015)]. (ang.).

[minister-5] Lista Monumentelor Istorice 2010: Judeţul Maramureş. www.patrimoniu.ro. [dostęp 2015-05-05]. (rum.).

[6] Wspólnie z Albanią, Austrią, Belgią, Bośnią i Hercegowiną, Bułgarią, Chorwacją, Czechami, Francją, Hiszpanią, Macedonią Północną, Niemcami, Polską, Słowacją, Słowenią, Szwajcarią, Ukrainą i Włochami

[1]