Cerkiew św. Aleksandry w Üröm
 nr rej. 7478
| |||||||||||||
| cerkiew parafialna | |||||||||||||
 Widok ogólny | |||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||
| Parafia |
św. Aleksandry w Üröm | ||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne |
23 kwietnia/6 maja | ||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie Węgier  | |||||||||||||
 47°35′49,3″N 19°00′42,6″E/47,597028 19,011833
| |||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||
Cerkiew św. Aleksandry – prawosławna cerkiew w Üröm. Najstarsza wolno stojąca cerkiew wzniesiona dla Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego poza granicami Imperium Rosyjskiego. Zbudowana jako cerkiew-pomnik nad grobem wielkiej księżnej Aleksandry Pawłowny Romanowej, obecnie jest świątynią parafialną w eparchii budapeszteńskiej i węgierskiej Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Świątynia została wzniesiona w 1802 i poświęcona w roku następnym. Jej patronami zostali święta męczennica Aleksandra oraz św. Józef, jednak w dokumentach oficjalnych obiekt figurował jedynie jako cerkiew św. Aleksandry[1]. Budynek został zbudowany nad grobem Aleksandry Pawłowny, wielkiej księżnej rosyjskiej i żony palatyna Węgier Józefa Antoniego Habsburga. Cerkiew była przeznaczona dla 20–30 osób[2]. Budynek pozostawał pod opieką dworu cesarskiego Austrii, a następnie Austro-Węgier. Jego wzniesienie miało wyraźny wymiar polityczny: świątynia miała stać się pomnikiem przyjaźni między Rosją a Austrią[3].
W bezpośrednim sąsiedztwie cerkwi rozciąga się cmentarz prawosławny.
Architektura
[edytuj | edytuj kod]Cerkiew reprezentuje styl klasycystyczny, jest wzniesiona na planie prostokąta. Wejście do niej prowadzi przez prostokątne drzwi otoczone z dwóch stron przez pilastry. Powyżej znajduje się trójkątny fronton. Na bocznych ścianach świątyni rozmieszczono po trzy prostokątne okna z ozdobnymi obramowaniami. Budynek wieńczy wysoki czarny obelisk zakończony złoconym krzyżem łacińskim. We wnętrzu znajduje się trzyrzędowy ikonostas[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Niektóre źródła podają błędnie jako patrona świątyni św. Jerzego Zwycięzcę. Błąd ten jest wynikiem zbieżności dat cerkiewnego wspomnienia św. Jerzego i św. Aleksandry – obydwa przypadają 6 maja.
- ↑ Piotr Paszkiewicz: W służbie imperium rosyjskiego 1721–1917. Funkcje i treści ideowe rosyjskiej architektury sakralnej na zachodnich rubieżach cesarstwa i poza jego granicami. Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 1999, s. 156. ISBN 83-85938-13-3.
- ↑ P. Paszkiewicz, W służbie..., s.157
- ↑ P. Paszkiewicz, W służbie..., s.156
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- История храма. orthodoxia.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-11-28)].