Carl Benz

Carl Benz

Data i miejsce urodzenia	25 listopada 1844 Mühlburg
Data i miejsce śmierci	4 kwietnia 1929 Ladenburg
Zawód, zajęcie	inżynier
Narodowość	niemiecka
Uczelnia	Politechnika w Karlsruhe
Dzieci	Eugen, Richard, Clara, Ellen, Thilde
Multimedia w Wikimedia Commons

Carl Benz (Karl Friedrich Benz^[a]) (ur. 25 listopada 1844 w Mühlburgu (obecnie dzielnica Karlsruhe), zm. 4 kwietnia 1929 w Ladenburgu) – niemiecki inżynier, pionier motoryzacji.

Carl Benz urodził się 25 listopada 1844 roku w Mühlburgu (obecnie dzielnica Karlsruhe) jako Karl Friedrich Michael Wailand^[3]. Jego rodzice – Johann Georg Benz (1809–46), maszynista i Josephine Vaillant (1812–70) – pobrali się pod koniec 1845 roku^[3]. Matka pochodziła z rodziny francuskich hugenotów^[3]. Ojciec zmarł w 1846 roku^[4].

W 1853 roku rozpoczął naukę w liceum o profilu przyrodniczym w Karlsruhe, a po jego ukończeniu w 1860 roku podjął studia w Polytechnische Hochschule (obecnie Karlsruher Institut für Technologie) w Karlsruhe^[4][5]. Przez cztery lata studiował inżynierię mechaniczną pod kierunkiem profesora Ferdinanda Redtenbachera (1809–1863), a po jego śmierci pod kierunkiem profesora maszynoznawstwa Franza Grashofa (1826–1893)^[5]. Zaraz po studiach w okresie 1864–65 pracował jako ślusarz w Karlsruher Maschinenbau-Gesellschaft w Karslruhe, a później jako konstruktor w firmie Firma Schweitzer sen. w Mannheim i w firmie Gebrüder Benckiser w Pforzheim^[4][5]. Po pracy poświęcał się studiom teoretycznym^[5].

W 1871 roku powrócił do Mannheim, które przeżywało okres rozwoju przemysłowego^[5]. Wraz ze wspólnikiem Augustem Ritterem^[6] założył odlewnię żelaza i warsztat mechaniczny^[4]. Zaczął pracę nad niekolejowym pojazdem samobieżnym^[4]. Spółka wkrótce się rozpadła, a Benzowi udało się uratować przedsiębiorstwo dzięki posagowi żony Berty Ringer, z którą ożenił się w 1872 roku^[4]. Para miała dwóch synów i jedną córkę^[4].

W latach 1877–1880 opracował konstrukcję dwusuwowego silnika spalinowego^[5]. W 1880 roku założył spółkę akcyjną, w której miał 5% udziałów, która rozpoczęła produkcję silników jego konstrukcji – najpierw o mocy 1 konia mechanicznego a później, na większą skalę, o mocy 4^[4]. Nieporozumienia ze wspólnikami spowodowały, że Benz w 1883 roku wycofał się z przedsięwzięcia i z innymi partnerami założył Benz & Cie. Rheinische Gasmotorenfabrik^[4][5]. Benz nie otrzymał patentu na swój dwusuwowy silnik spalinowy, lecz jego pojedyncze części np. elektryczna świeca zapłonowa, mogły zostać objęte ochroną^[4]. Pracował nad lżejszą wersją silnika, który mógłby być użyty w pojeździe^[4]. W 1884 roku opracował projekt pojazdu, który skonstruował w 1885 roku^[5]. Był to trzykołowy pojazd z silnikiem spalinowym i elektrycznym zapłonem, który rozwijał prędkość 16 km/h^[7]. Benz, który opatentował pojazd – Benz Patent-Motorwagen Nummer 1 w 1886 roku, uważany jest za konstruktora pierwszego samochodu^[7]. W 2011 roku patent Benza DRP 37435 „Fahrzeug mit Gasmotorenbetrieb” został wpisany na międzynarodową Listę UNESCO najbardziej wartościowych dokumentów – Pamięć Świata (ang. Memory of the World)^[8].

Opinia publiczna początkowo nie zaakceptowała wynalazku^[4]. Benz zaczął udoskonalać swój pojazd w zakładach swojej firmy Benz & Cie. Rheinische Gasmotorenfabrik i w 1888 roku wypuścił na rynek ulepszoną wersję swojego pojazdu, która spotkała się z dużym zainteresowaniem, lecz nie znalazła wielu nabywców^[7]. Benz zaprezentował swój pojazd na targach w Monachium, gdzie uzyskał pozwolenie na publiczną demonstrację możliwości pojazdu przez dwie godziny dziennie^[5]. Na targach pojazd zdobył Wielki Złoty Medal^[4].

5 sierpnia 1888 roku, żona Benza Bertha, w tajemnicy przed mężem, udała się wraz z nastoletnimi synami, w podróż z Mannheim do Pforzheim samochodem skonstruowanym przez męża^[7]. Podczas podróży osobiście dokonywała koniecznych napraw, jak przetkanie rurki doprowadzającej paliwo do gaźnika za pomocą szpilki do włosów^[7]. Tym samym zapisała się w historii jako pierwsza osoba, której udało się samodzielnie pokonać samochodem ponad stukilometrowy dystans (105 km)^[7]. Wyprawa Berthy Benz przyniosła wielki rozgłos, co przełożyło się na zwiększenie sprzedaży samochodów Benza^[7].

W 1889 roku Benz zaprezentował swój pojazd na targach w Paryżu, co jednak nie przyniosło mu więcej klientów^[5]. O niski popyt Benz obwiniał zły stan dróg, który uniemożliwiał komfortową jazdę^[5]. Skupił się wówczas na pracy nad budową czterokołowego pojazdu o napędzie spalinowym^[4]. Głównym wyzwaniem było zbudowanie odpowiedniego układu kierowniczego, któremu Benz szybko sprostał i w 1892–93 opatentował „Wagenlenkvorrichtung mit tangential zu den Rädern zu stellenden Lenkkreisen”^[5]. Ulepszył wówczas również m.in. elektryczną świecę zapłonową, gaźnik, chłodnicę i zwiększył moc silnika^[5].

Rosnąca produkcja Benz & Cie. Rheinische Gasmotorenfabrik wymagała coraz większych nakładów kapitałowych, w 1899 roku została przekształcona w spółkę, w której Benz miał jedną trzecią udziałów^[4]. W 1900 roku firma produkowała 603 różne samochody od osobowych po wyścigowe^[4]. W 1903 roku w przedsiębiorstwie doszło do konfliktu – Benz wycofał się i przeniósł do Ladenburga, gdzie wraz z synami założył w 1906 roku firmę Benz Söhne^[5][4][6]. To przedsiębiorstwo po połączeniu w roku 1926 ze spółką Daimler-Motoren-Gesellschaft przekształciła się w spółkę akcyjną Daimler-Benz AG^[4].

Carl Benz zmarł w wieku 84 lat, 4 kwietnia 1929 roku w Ladenburgu^[5][4].

• 1925 – Lebensfahrt eines deutschen Erfinders^[9]

Na cześć Carla Benza nazwano jedną z przełęczy na Trinity Peninsula na Antarktydzie^[10].

W 2007 roku college inżynierii mechanicznej Karlsruher Institut für Technologie został przemianowany na Carl Benz School of Engineering^[11].

• Benz
• Gottlieb Daimler

• Automuseum Dr. Carl Benz. [dostęp 2018-08-14]. (niem.).